 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Çin–Suriya münasibətləri — Çin Xalq Respublikası ilə Suriya arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. İki ölkə arasında iki tərəfli münasibətlər 1 avqust 1956-cı ildə qurulmuşdur. Çin Dəməşqdə, Suriya isə Pekində diplomatik nümayəndəliyə sahibdir.
| Çin–Suriya münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
Çin dünyanın az saylı ölkələrindəndir ki, Suriya böhranının diplomatik yollarla həll olunması və dünya ictimaiyyətinin Suriyanın daxili işlərinə müdaxiləsini düzgün hesab etməmişdir[1].
Çin Rusiya ilə birlikdə dəfələrlə BMT Təhlükəsizlik şurasının toplantılarında öz veto hüquqlarından istifadə edərək bir çox qəhnamələrin qəbulunu əngəlləmişlər[2][3][4].
2009-cu ildə iki ölkə arasında ticarət dövrüyyəsi $2,2 mld dollar təşkil etmişdir. Ticarət əlaqəsi demək olar ki, bir tərəflidir. Suriyadan Çinə ümumi dövrüyyənin 1 % düşür ki, buda cəmi $5,6 mln dollardır. Çin 2 milyarddan çox məhsulu Suriyaya ixrac edir. Bu isə Suriyanı Çin üçün əsas iqtisadi tərəfdaşlardan biri edir. Çin Suriyanın neft sənayesində iştirak edir[5]. Çin Milli Neft-Qaz Şirkəti ilə Suriya Milli Neft Şirkəti və Royal Dutch Shell birlikdə Al-Furat Petroleum Company şirkəti təşkil olunmuşdur[6]. 2017-ci il 9 iyulun tarixində Pekində Suriya səfirliyinin dəstəyi ilə qarşlıqlı mübadilə üzrə Çin-ərəb assosiasiyası tərəfindən tədbir keçirilmişdir. Burada əsasən yatırım və inşaat sahəsində çalışan Çin firmalarının minlərlə təmsilçisi iştirak etmişdir. Çin-Ərəb assosiasiyası sədrinin müavini Tsin Yunun bildirdiyi görə Çin şirkətləri Suriyada sənaye parkının yaradılmasına iki milyard dollar yatırmağa hazırlaşır. Layihə indiki mərəhələdə Çinin 150 şirkətini əhatə edəçəkdir[7]. Suriya səfirliyi qarşılıqlı mübadilə üzrə Çin-Ərəb assosiasiyası və Çinin mərkəzi Pekində olan hüquq firması 2017-ci il 4 iyulunda Suriyanın bərpası, həmçinin Çin şirkətlərinin ehtiyac duyduğu yatırım mühitinin formalaşmasına şərait yaradacaq hüquqi dəstək göstərməklə bağlı hüquqi və texniki məsələlərlə məşğul olmalı olan özəl komissiya yaradıb.
1969-cu ildə Pekində olan hərbi qərargahın sədri Mustafa Tlas Çinlə silah alışı barədə razılığa gəlmişdir.[8][9] 1991-ci ildə Çin Suriyaya miniatur SRR-1 neytron reaktorunu satmışdır.[10] В 2015 году Сирия заявила о готовности отправить уран обратно в Китай, в период разоружения её химического оружия.[11]
1993 və 1996 illərdə Çin Suriyaya Ballistik raket proqramını gerçəkləşdirməyə yardım etmişdir[12][13]
19 oktyabr 1999-cu ildə Çinin Müdafiə Naziri general Çi Haotayn Suriya Müdafiə Naziri Mustafa Tlas ilə iki ölkə arasında Dəməşqdə hərbi əməkdaşlıq arasında danışıqlar aparmışdır[14].
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|
