 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
| Şərq çinarı | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Şərq çinarı |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii halda Balkan yarmadasında, Egey dənizi adalarında, Kiçik Asiyanın cənub və qərbində, Aralıq dənizinin şərq sahillərində, Kipr və Krit adalarında yayılmışdır.
Hündürlüyü 40–50 m-ə, gövdəsinin diametri 1,5–3 m-ə çatan geniş çətirə malik iri ağacdır. Gövdə və budaqların qabığı yaşılımtıl, açıq boz və ya sarımtıl-yaşıldır. Tumurcuqları enli-konusşəkillidir, şişuclu, uzun zoğlarda növbəli düzülmüşdür. Yarpaqları növbəli düzülüşlü, dəyirmi və ya yumurtavari, 3–7 dilimlidir, uzun saplaqlı, üst tərəfi parlaq yaşıl, alt tərəfi qonur-yaşıl, çılpaq və ya seyrək tüklüdür. Birevli bitkidir. Çiçəkləri müxtəlif cinsli, sallanan uzun saplaqlarda 2-dən 70-ə qədər olmaqla şarvari çiçək qrupunda yerləşmişdir. Meyvəsinin diametri 2–2,5 sm-ə, uzunluğu 4–7 mm-ə çatan, yuxarısı enliləşmiş və tüklənmiş toxumcadır. Toxumu uzunsovdur.
Toxum, qələm, basdırma və gövdə pöhrəsi ilə artırılır. Şərq çinarı işıq və istisevən, torpağa tələbkar bitkidir.
Şərq çinarına Böyük Qafqazın cənub yamaclarında, о cümlədən Ağstafa, Gəncə, Göyçay, Bərdə, Zəngilan, Naxçıvan, Ordubad, Yardımlı, Zaqatala, Ağdaş, Şəki, Qəbələ, Bakı və başqa yerlərdə təbii halda rast gəlinir.
Park, bağ və bağçalarda tək-tək və ya qrup halında əkilir. Şərq çinarının piramidal çətirli forması – Platanus orientalis f.pyramidalis Abşeronda yaşıllaşdırmada geniş istifadə edilir.
Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine T. S. Məmmədov
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|
