. Ureyim.az

Avey Dovlet Tarix Medeniyyet Qorugu - Wikipedia - Ureyim.az

Ana Səhifə - Avey Dovlet Tarix Medeniyyet Qorugu
Bu səhifədə iş davam etməkdədir.
Müdaxilə etməyə tələsməyin!
  • Əgər kömək etmək istəyirsinizsə, ya da səhifə yarımçıq qalıbsa, səhifəni yaradan istifadəçi ilə əlaqə qura bilərsiniz.
  • Səhifənin tarixçəsində səhifə üzərində işləmiş istifadəçilərin adlarını görə bilərsiniz.
  • lərinizi mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın.
Bu məqalə sonuncu dəfə 0 saniyə əvvəl Rüfət Həsənli (müzakirə | töhfələr) tərəfindən redaktə olunub. (Yenilə)

"Avey" Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu — 1989-cu il 22 fevral tarixində Azərbaycan Nazirlər Sovetinin 99 nömrəli qərarı ilə Qazax rayonunda yaradılmış tarix-memarlıq qoruğu.[1][2]

Mündəricat

  • 1 Tarixi
  • 2 Filialları
    • 2.1 Əskipara filialı
    • 2.2 Damcılı filialı
    • 2.3 Göyəzən filialı
  • 3 Qoruğa daxil olan abidələr
    • 3.1 Siyahı
      • 3.1.1 Dünya əhəmiyyətli
      • 3.1.2 Ölkə əhəmiyyətli
      • 3.1.3 Yerli əhəmiyyətli
  • 4 Həmçinin bax
  • 5 İstinadlar
  • 6 Xarici keçidlər

Tarixi

redaktə

Filialları

redaktə

Avey Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğunun sahəsi 3613 hektardır. Qoruğun 3 filialı mövcuddur.[2]

Əskipara filialı

redaktə

Qazax rayonunun Yuxarı Əskipara kəndindədir. Qoruğun ən geniş əraziyə malik filialı olub 2783 ha ərazini əhatə edir.

 
Damcılı filialında yerləşdirilmiş məlumat lövhəsi

Damcılı filialı

redaktə

Qazax rayonunun Daş Salahlı kəndinin ərazisindədir. Filialın nəzdinə 800 ha sahə ayrılmışdır.

 
Göyəzən filialı (Arxada Göyəzən dağı göstərilmişdir)

Göyəzən filialı

redaktə

Qazax rayonunun Abbasbəyli kəndindədir. Sahəsi 30 ha olan filial Göyəzən dağının ərazini təşkil edir.

Qoruğa daxil olan abidələr

redaktə

Avey Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğunun ərazisində 56 abidə qeydiyyata alınmışdır. Bu abidələrdən 1-i dünya, 33-ü ölkə, 22-si isə yerli əhəmiyyətlidir. Onların 15-i memarlıq, 36-sı arxeoloji, 5-i dekorativ tətbiqi-sənət nümunəsidir. Abidələrdən 13-ü sərhəd zolağında, 14-ü isə işğal altındadır.

Qoruq ərazisində yerləşən 18 müxtəlif tarixi abidənin adı isə qeydiyyata alınması üçün Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinə təqdim olunmuşdur. Həmin abidələrdən 2-si işğal altındadır.[2]

Siyahı

redaktə
Əsas məqalə: Qazax rayonunun tarix-memarlıq abidələrinin siyahısı

Bu siyahıda Avey Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğunun tabeliyində olan abidələrin adları və inventar nömrələri verilmişdir:[3][4]

Dünya əhəmiyyətli

redaktə
  1. Damcılı mağara düşərgəsi — İnventar № 24

Ölkə əhəmiyyətli

redaktə
  1. Yuxarı Əskipara kəndində məbəd ― İnventar № 281
  2. Daş Salahlı kəndində alban məbədi ― İnventar № 283
  3. Tağlarbəyli yaşayış yeri ― İnventar № 1234
  4. Daş Salahlı kəndində yataq yeri yaşayış məskəni ― İnventar № 1235
  5. Börgün ağzı yaşayış yeri ― İnventar № 1240
  6. Daş Salahlı kurqanı ― İnventar № 1241
  7. Qanlı təpə yaşayış yeri ― İnventar № 1242
  8. Göl yeri yaşayış məskəni ― İnventar № 1244
  9. Boz təpə yaşayış yeri ― İnventar № 1245
  10. Bərgin ağzı kurqanları ― İnventar № 1246
  11. Daşlı çökək yaşayış yeri ― İnventar № 1247
  12. Daşlı çökək kurqanları ― İnventar № 1248
  13. Yovşanlı təpə kurqanları ― İnventar № 1249
  14. Ağ dərə kurqanları ― İnventar № 1250
  15. Daş Salahlı kəndində kurqanlar (3 ədəd) ― İnventar № 1251
  16. Çoban Qurban oğlu kurqanı ― İnventar № 1252
  17. Daş Salahlı kəndində kurqanlar ― İnventar № 1253
  18. Daş Salahlı kəndində təbii süni mağaralar (10-a qədər) ― İnventar № 1254
  19. Daş Salahlı kəndində su hovuzu (anbarı) ― İnventar № 1255
  20. Xalxal şəhərinin yeri ― İnventar № 1256
  21. Narın qalası ― İnventar № 1257
  22. Alban bütpərəst məbədi ― İnventar № 1258
  23. Qaya kasavarı yalaqlar ― İnventar № 1259
  24. Daş su anbarı (2 ədəd) ― İnventar № 1260
  25. Su hovuzu ― İnventar № 1261
  26. Yel dəyirmanının tikilisinin qalığı ― İnventar № 1262
  27. Qollu qaya qalaçası ― İnventar № 1263
  28. Rza Çal yaşayış yeri və qəbiristanlığı ― İnventar № 1264
  29. Alban qəbiristanlığı ― İnventar № 1265
  30. Damcılı mağarası ― İnventar № 1266
  31. Koroğlu mağarası ― İnventar № 1267
  32. Yeraltı yol ― İnventar № 1278
  33. Yeraltı su kəməri ― İnventar № 1279

Yerli əhəmiyyətli

redaktə
  1. Damcılı bulağı ― İnventar № 4511
  2. Yuxarı Əskipara kəndində qüllə ― İnventar № 4518
  3. Qatır körpüsü ― İnventar № 4519
  4. Qızıl Hacılı körpüsü ― İnventar № 4520
  5. Kazım körpüsü ― İnventar № 4521
  6. Qulucanlı körpüsü ― İnventar № 4522
  7. Yuxarı Əskipara kəndində hamam qalıqları ― İnventar № 4523
  8. Koroğlu qalası ― İnventar № 4524
  9. Yuxarı Əskipara kəndində türbə ― İnventar № 4525
  10. Yuxarı Əskipara kəndində dəyirman ― İnventar № 4532
  11. Yuxarı Əskipara kəndində alban məbədi ― İnventar № 4533
  12. Göyəzən qalası ― İnventar № 4534
  13. Nəsib Ağa körpüsü ― İnventar № 4539
  14. Daş Salahlı kəndində bağça qəbiristanlığı ― İnventar № 5849
  15. Haqverdi Ağa körpüsü ― İnventar № 5850
  16. Qədir körpüsü ― İnventar № 5851
  17. Şəhərgah ― İnventar № 5852
  18. Daş Salahlı kəndində daş qoç fiquru ― İnventar № 6160
  19. Daş Salahlı kəndində daş qoç fiquru ― İnventar № 6161
  20. Daş Salahlı kəndində sənduqə ― İnventar № 6162
  21. Daş Salahlı kəndində sənduqə ― İnventar № 6163
  22. Daş Salahlı kəndində sənduqə ― İnventar № 6164
  23. Abbasbəyli kənd qəbiristanlığı (1 sənduqə, ərəb əlifbalı qəbirlər)
  24. Tağlarbəyli kənd qəbiristanlığı (1 sənduqə)
  25. Tağlarbəyli kənd qəbiristanlığı (pir)
  26. Tağlarbəyli kənd qəbiristanlığı (at fiquru)
  27. Alpout kənd qəbiristanlığı (at fiquru)
  28. Göyəzən dağında bəzəkli başdaşı
  29. Şəkər qala məbəd kompleksi
  30. Məmməd Koxa bulağı
  31. Safa bulağı
  32. Kor bulaq
  33. Qocamanlı bulağı
  34. Cəfər bulağı

Həmçinin bax

redaktə
  • Qazax rayonunun tarix-memarlıq abidələrinin siyahısı
  • Avey dağı
  • Avey

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ ""Avey" Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu". Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. İstifadə tarixi: 1 may 2025.
  2. ↑ 1 2 3 "Avey Qoruq". "Avey" Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu. İstifadə tarixi: 1 may 2025.
  3. ↑ "Tarixi abidələr". "Avey" Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu. 23 Noyabr 2014. İstifadə tarixi: 2 May 2025.
  4. ↑ ""Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust tarixli 132 nömrəli qərarında dəyişiklik edilməsi barədə AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI NAZİRLƏR KABİNETİNİN QƏRARI". e-qanun.az (az.). 11 may 2018-ci il. 17 March 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 May 2025.

Xarici keçidlər

redaktə
  • ""Avey" Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu". www.gomap.az (az.). İstifadə tarixi: 1 may 2025.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Avey_Dövlət_Tarix-Mədəniyyət_Qoruğu&oldid=8171571"
UREYIM.AZ