 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Huver bəndi (ing. Hoover Dam) — ABŞ-ın Nevada və Arizona ştatları arasında Kolorado çayı üzərində yerləşən, dünyanın ən məşhur və mühüm hidroelektrik bəndlərindən biri.
| Huver bəndi | |
|---|---|
| Hoover Dam | |
.jpg) | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahibi | Amerika Birləşmiş Ştatları federal hökuməti |
| İstismara verilib | 1936 |
| Əsas xüsusiyyətləri | |
| Elektrik enerjisi gücü | 2.078,8 MVt[1] |
| Digər məlumatlar | |
| Sayt | usbr.gov/lc/hooverdam/ |
| Yerləşməsi | |
| 36°00′57″ şm. e. 114°44′16″ q. u.HGYO | |
| Ölkə | |
  Huver bəndi |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1931–1935-ci illər arasında inşa edilmiş bu nəhəng bənd, sadəcə mühəndislik baxımından deyil, həm də iqtisadi və ətraf mühit sahələrində böyük təsirə malikdir. Bənd Kolorado çayının axınını tənzimləyir, su ehtiyatlarını saxlayır, elektrik enerjisi istehsal edir və bölgənin inkişafına böyük töhfə verir. Tikintisində böyük rol oynamış ABŞ-ın 31-ci prezidenti Herbert Huverin şərəfinə adlandırılan bəndin tikintisi nəzərdə tutulmuş müddətdən iki il əvvəl başa çatdırılıb. Bənd ABŞ Daxili İşlər Nazirliyinin bir bölməsi olan ABŞ Meliorasiya Bürosu tərəfindən idarə olunur. 1981-ci ildə bənd Milli Tarixi Yerlər Reyestrinə daxil edilib. Huver bəndi Las-Veqasın ən məşhur görməli yerlərindən biridir.
Huver bəndinin inşasına 1931-ci ildə başlanıb, 1935-ci ildə isə tamamlanıb. Bəndin tikintisi ABŞ-ın Böyük depressiya dövrünə təsadüf edir. Bu dövr iqtisadi çətinliklərin artdığı və işsizlik səviyyəsinin yüksəldiyi bir vaxt olub. Bu layihə, həm iqtisadi böhrandan çıxış yolu, həm də mühəndislik sahəsində yeni nailiyyətlərin əldə edilməsi baxımından əhəmiyyətli idi. Tikinti zamanı, böyük miqdarda işçi qüvvəsi tələb olunub və inşaat çox çətin şəraitdə həyata keçirilib.[3] Bəndin tikilməsi zamanı 100-dən çox işçi həyatını itirib, lakin ümumilikdə bu layihə ABŞ tarixində mühüm bir mühəndislik uğuru sayılır.[4]
Huver bəndinin ən diqqət çəkən xüsusiyyətlərindən biri onun ölçüsüdür. Bəndin hündürlüyü 221 metr (726 fut), uzunluğu isə 379 metr (1,244 fut) təşkil edir. Bənd, Kolorado çayının üzərindəki yüksək təzyiqə dözə biləcək şəkildə inşa edilibr. Onun betondan inşa olunmuş çox güclü strukturu, həm suyun saxlanmasını, həm də elektrik istehsalını təmin edir.[5]
Bəndin elektrik istehsal gücü 2,080 meqavatdır. Bu güc, Nevada, Arizona və Kaliforniya ştatlarının enerji ehtiyaclarını qarşılayır. Huver bəndində 17 hidroelektrik generatoru yerləşir ki, bunlar suyun gücünü elektrik enerjisinə çevirərək əhəmiyyətli bir enerji mənbəyi təmin edir.[6]
Huver bəndinin əsas funksiyalarından biri suyun saxlanılmasıdır. Bənd, Kolorado çayının yüksək axınını tənzimləyərək, su ehtiyatlarını idarə edir və suyun lazım olan zamanlarda istifadəyə verilməsini təmin edir. Bu xüsusiyyət, xüsusilə quraqlıq dövrlərdə, əkinçilik və içməli su tələbatının ödənilməsi üçün çox vacibdir. Bəndin digər mühüm funksiyası, elektrik enerjisi istehsalıdır. Huver bəndi, bölgədəki milyonlarla insanı elektriklə təmin edir və enerji sistemini stabil saxlayır.[7]
Huver bəndinin tikintisi və fəaliyyəti həm müsbət, həm də mənfi ətraf mühit təsirləri yaradır. Bir tərəfdən, bəndin enerji istehsalı, karbon qazının təsirini azaldır və bölgədəki elektrik ehtiyaclarını təmin edir. Lakin digər tərəfdən, bəndin yaradılması nəticəsində Kolorado çayının təbii ekosistemi (xüsusilə çayın aşağı axınlarında suyun miqdarı və keyfiyyəti) dəyişib.[8] Bəndin yaradılması ilə, həmçinin bəzi heyvan və bitki növlərinin yaşayış sahələri dəyişib və bu da bəzən ekoloji narahatlıqlara səbəb olub.[9]
Huver bəndi yalnız hidroelektrik enerji istehsal edən bir obyekt olaraq qalmır, həm də məşhur turist məkanıdır. Bəndin yaxınlığında yerləşən Huver Bəndi Muzeyi və ziyarətçilər üçün nəzərdə tutulub müxtəlif turizm fəaliyyətləri, bəndi hər il minlərlə turistin ziyarət etməsinə səbəb olur. Buranı təqribən bir ildə 7 milyon turist ziyyarət edir.[10]Bəndin tikintisi dövründə yeni iş yerləri yaranmış, tikinti zamanı bölgə iqtisadiyyatı canlanıb. Hazırda isə bəndin fəaliyyəti ilə əlaqədar çoxsaylı iş yerləri və turizm fəaliyyətləri mövcuddur.[11]
Bənd ABŞ-ın mühəndislik tarixində və enerji istehsalında mühüm bir yerə sahibdir. Bənd iqtisadi çətinliklərə qarşı mübarizə aparılan dövrdə inşa edilib. Bəndin inşası yalnız mühəndislik uğuru olmaqla qalmayıb, həm də bölgənin inkişafına təkan verib. Bənd, həm su tənzimləmə, həm enerji istehsalı, həm də turizm baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Huver bəndi, həm də insanların təbii sərvətləri idarə etmə bacarığının mühüm simvoludur.
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|
