 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Karyera (ing. Career) — bir şəxsin həyatı boyu keçdiyi peşə və iş yolu, onun əmək fəaliyyəti, təcrübəsi, nailiyyətləri və peşəkar inkişaf trayektoriyasıdır.[1] Karyera yalnız iş yerinin dəyişməsi deyil, eyni zamanda bilik və bacarıqların artımı, vəzifədə yüksəliş və ya peşə sahəsinin dəyişməsi ilə də xarakterizə olunur.[2]
Karyera termini həm geniş, həm də dar mənada istifadə oluna bilər.[3] Geniş mənada bu söz bir insanın ömür boyu keçdiyi bütün əmək və peşə fəaliyyəti prosesini ifadə edir. Dar mənada isə yalnız vəzifə yüksəlişi və ya peşə sahəsindəki uğurlar nəzərdə tutulur. Karyera şəxsin məqsədləri, dəyərləri, maraqları və həyat prioritetləri ilə sıx bağlıdır.[4] Hər bir insanın karyera anlayışı fərqli ola bilər: bəziləri üçün yüksək maaş və status əsasdır, digərləri üçün isə şəxsi məmnuniyyət və ictimai fayda ön planda ola bilər.[5]
Müasir psixologiya və idarəetmə elmi karyera ilə şəxsi həyat arasında balansın vacibliyini vurğulayır. Davamlı peşəkar inkişaf və yüksək vəzifələrə çatmaq üçün şəxsi sağlamlıq, ailə münasibətləri və sosial rifah da nəzərə alınmalıdır. "Work-life balance" (iş-həyat balansı) anlayışı bu baxımdan əhəmiyyətlidir.[6]
Karyera müxtəlif istiqamətlərdə inkişaf edə bilər:[7]
Karyera planlaşdırılması insanın uzunmüddətli hədəflərini müəyyən etməsi və həmin hədəflərə çatmaq üçün addımlar atması prosesidir. Bu proses aşağıdakı mərhələləri əhatə edir:[9]
Karyera planlaşdırılması şəxsə məqsədyönlü qərarlar verməyə və potensialını reallaşdırmağa kömək edir.[10]
Karyera inkişafı — insanın bacarıqlarını, biliklərini və peşəkar təcrübəsini artırmaqla daha yüksək vəzifələrə çatması prosesidir. Bu inkişaf formal (kurslar, təlimlər, ali təhsil) və qeyri-formal (iş yerində təcrübə, mentorluq, şəbəkələşmə[11]) yollarla baş verə bilər.[12]
Modern dövrdə rəqəmsal bacarıqlar, yumşaq bacarıqlar (ing. soft skills) və adaptivlik uğurlu karyera inkişafı üçün əsas şərtlər sayılır.[13]
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|
