 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Markos Botsaris (yun. Μάρκος Μπότσαρης; təq. 1788, Suli[d] – 21 avqust 1823, Karpenisi[d]) ― yunan[1] general, Yunanıstan İstiqlaliyyət müharibəsinin qəhrəmanı və suliotların kapitanı.[2] Botsaris Yunanıstanın ən tez-tez yada salınan milli qəhrəmanlarından biridir.
| Markos Botsaris | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | təq. 1788 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 21 avqust 1823 |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | döyüşdə ölüm |
| Vətəndaşlığı |
 Osmanlı imperiyası |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti |
 Fransa (1807–1814).svg){kind=small} İnqilabi Yunanıstan (1821–1823) |
| Rütbəsi | yunan ordusu generalı |
| Döyüşlər |
Yunanıstan İstiqlaliyyət müharibəsi Messolongionun Ilk mühasirəsi Peta döyüşü Karpenisi döyüşü |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Botsaris suliotların aparıcı klanlarından birində, Epirin Suli bölgəsində anadan olmuşdur.[3] O, 1813-cü ildə Əli Paşanın əmri ilə Arta şəhərində öldürülən Kitsos Botsarisin oğlu idi.[4] Botsaris sülaləsi Paramifiya yaxınlığındakı Draqani (indiki Ambelia) kəndindən gəlirdi.
1803-cü ildə Əli Paşa Sulini ələ keçirdikdən sonra Botsaris və qalan sulitlər İon adalarına keçdilər, burada 11 il Fransa ordusunun alban alayında xidmət etdi və alayın zabitlərindən biri oldu.[5]
1815-ci ildə Epirə qayıtdı.[6] 1820-ci ildə digər suliotlarla birlikdə yenidən Epirə qayıtdı və Əli Paşanın başçılıq etdiyi İoannina mühasirəsində osmanlı ordusunda qarşı vuruşdu, lakin qısa müddətdən sonra suliotlar tərəflərini dəyişdilər və köhnə bölgələri Suli əvəzində osmanlılarla çiyin-çiyinə vuruşdular. 1821-ci ildə Xristofer Perrevos Epirə çatdı və suliotlara Fili Eteriyanın mövcudluğu və yaxınlaşan müstəqillik müharibəsi haqqında məlumat verdi.[7]
1821-ci ildə Botsaris Osmanlı imperiyasına qarşı inqilabda iştirak etdi. O və digər Suli kapitanları (Kitsos Dzavelas, Notis Botsaris, Lampros Veikos, və Giotis Danqlis) yalnız suliot yoldaşlarını öz dəstələrinə cəlb edirdilər.[2] Yunanistan istiqlal müharibəsinin başlanğıcında Yunanıstanın qərbindəki döyüşlərdə partizan lideri kimi cəsarəti, inadı və təcrübəsini nümayiş etdirdi və şəhərin ilk mühasirəsi zamanı (1822–1823) Messolongionun müdafiəsində özünü göstərdi.
Rəşadətini və mükəmməl strateji düşüncəsini dəyərləndirən Yunanistan hökuməti onu qərbi Yunanıstanda general rütbəsini verdi. Bu hərəkət rütbəsiz qalan yunan liderlərini qəzəbinə səbəb oldu, buna görə Botsaris rütbələrə əhəmiyyət vermədiyini, yalnız ölkəsinin ümumi rifahı üçün vuruşduğunu göstərmək üçün cavab olaraq hərbi diplomasını cırdı.[8]
21 avqust 1823-cü ildə, gecə vaxtı 350 suliot döyüşçülərlə Karpenisiona yürüşə başçılıq etdi, onların qarşısında ordunun avanqardını təşkil edən 4.000 alban əsgəri dayanırdı. Bu ordu ilə Şkoder (Albaniyanın müasir şimal şəhəri) paşası Mustafa Rəşid Buşati mühasirəni gücləndirməyə niyyətlənirdi.[9] Botsarisin adamları düşmən düşərgəsinə pusqu quraraq ağır itkilər yaşatdılar, lakin Botsaris başından qüllə yarası aldı və öldü.[10]
Botsaris Missolongidə urvatlı dəfn olundu. Osmanlılar şəhəri ələ keçirdikdən sonra, 1826-cı ildə osmanlı alban qrupları məzarı təhqir etdilər.[11]
Onun ailəsinin bir çox üzvləri Yunanıstan siyasi quruluşunun əsas fiqurlarına çevrildi. Karpensidə də vuruşmuş və zəfəri tamamlayan Markosun qardaşı Kostas (Konstantin) Botsaris sonradan Yunanıstan krallığında hörmətli yunan generalı və parlamentçi oldu.[12] O, 13 noyabr 1853-cü ildə Afinada öldü. Onun qızı Katerina "Roza" Botsari yunan kraliçası Amaliya Oldenburqlunun xidmətçisi idi. Markosun oğlu, 1813-cü il təvəllüdlü Dimitrios Botsaris krallar I Otton və I Georqun zamanı üç dəfə müharibə naziri olmuşdur.[13] O, 17 avqust 1870-ci ildə Afinada vəfat etdi.
Tanınmış xeyirxah və müasir Olimpiya Oyunlarının qurucusu Yevangelis Zappas Markos Botsarisin adyutantı və yaxın dostu idi.[14]
Marco Botsaris’s brother Kosta (Constantine), who fought at Karpenisi and completed the victory, lived to become a general and senator in the Greek Kingdom. Kosta died in 1853..
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|