Mirheyder Mirzeyev - Wikipedia - Ureyim.az

Mirheydər Nəzər oğlu Mirzəyev 1948-ci il, iyul ayının 5-də Cəlilabad rayonunun Alar kəndində anadan olmuşdur. Atası Mirzəyev Nəzər Miri oğlu 1941-1945-ci illərdə həkim-feldşer kimi II Dünya müharibəsi iştirakçısı olmuş və 1949-cu ildə vəfat edib. Anası Şahbazova Qızxanım Kərbəlayiabış qızı kolxozçu olmuşdur. Mirheydər Mirzəyev 1966-cı ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsinə daxil olmuşdur. 1971-ci ildə təhsilini başa vurduqdan sonra, qısa bir müddət rayonu, Novoqolovka kənd məktəbində tarix-coğrafiya müəllimi işləmiş, daha sonra 1972-1975-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin aspiranturasına daxil olaraq ali təhsilini davam etdirmişdir. Aspiranturada təhsil aldığı müddətdə qədim Akkad dilini öyrənmək məqsədilə, Sankt-Peterburq Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsinə ezam olunmuşdur. 1973-1975-ci illərdə həmin fakültədə həm şumer, həm də akkad dillərində oxumağı bacaran, mixi yazını tədris edən şərqşünas-assurioloq professor Rostislav Antonoviç Qribovun (1933-2001)^[3] rəhbərliyi ilə Akkad dili üzrə filoloji hazırlıq kursunu bitirmişdir.

O 2007-ci il 6 noyabr tarixində qəflətən ürək tutmasından vəfat etmişdir.^[1]

Aspirantura təhsilini başa vurduqdan sonra Mirheydər Mirzəyev Azərbaycan Dövlət Universitetinin “Ümumi tarix” kafedrasında, 1979-cu ildən isə “Qədim dünya və orta əsrlər tarixi” kafedrasında müəllim, baş müəllim, dosent işləmişdir. O, Azərbaycan tarixçisi, professor Yusif Yusifovun rəhbərliyi ilə “Babilistan Kassi sülaləsinin hakimiyyəti dövründə (e.ə. XVI-XII əsrlər)” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqat işi aparmış və 1995-ci ildə müdafiə etmişdir.^[4]

Bakı Dövlət Universitetində müəllimi kimi fəaliyyət göstərməklə yanaşı, 2004-cü ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunda “Azərbaycanın qədim tarixi” şöbəsinin müdiri vəzifəsini icra etmişdir. ^[5]Keçmiş SSRİ məkanında Akkad dili və Mixi yazılar üzrə az sayda olan mütəxəssislərdən biri olmuşdur. Onun tədqiqatları və əsərləri Qədim dünya tarixinin istər dünya, istərsə də Azərbaycan alimləri tərəfindən Mesopotamiya, Babilistan və İran tarixinin kifayət qədər öyrənilməmiş dövrlərini əhatə etməklə, bir çox müasir tədqiqatçılar üçün mənbə rolunu oynayır.^[1]

• Babil Kassi sülaləsinin ağalığı dövründə (e.ə. XVI-XII əsrlərdə) / Namizədlik dissertasiyasının avtoreferatı, Bakı, 1995. (rusca) (müəllif).
• Yaqub Mahmudov-60. Biblioqrafiya. Bakı: "Altay", 1998. (müəllif).

• Əsməd Muxtarova. Türk xalqlarının tarixi. Bakı, 1998. (elmi redaktor).
• İsmayıl Məmmədov. Hunlar. Bakı, 1997. (elmi redaktor).
• Qədim dünya tarixi. 6-cı sinif. Ümumtəhsil məktəbləri üçün dərslik. Bakı: "Maarif", 2001. (V.N.Əliyev və İ.A.Babayevlə birlikdə elmi redaktor).
• Tarix fakültəsinin qiyabi tələbələri üçün ixtisas fənlərindən metodik vəsait. Bakı: "BDU nəşriyyatı", 2002. (M.Fətəliyevlə birlikdə elmi redaktor).
• Yusif Yusifov. Qədim Şərq tarixi. Bakı: "Çıraq", 2005. (İdeal Nərimanov ilə birgə elmi redaktor).
• Qədim şərq tarixi. metodik vəsait. Bakı: "BDU nəşriyyatı", 2001. (elmi redaktor).

• Kassi Babilində quldarlıq münasibətləri haqqında // V.V.Struveninin xatirəsinə həsr olunmuş Qədim Şərq üzrə VIII Ümumittifaq konfransı. Moskva 6-9 fevral, 1979. M., 1979, s. 61-62 (rusca)
• Kassi Babilinin mədəniyyətinin bəzi aspektləri // Qədim şərq mədəniyyəti və ali məktəbdə onun tədrisi məsələləri. Tezislər. Dauqavpils, 1981 (rusca)
• E.ə. XIV-XIII əsrlərdə Kassi Babilində daşınar əmlak qiymətləri // Qədim tarix xəbərləri № 3, M., 1982, s. 77-90 (rusca)
• Babilistan kassilərin hakimiyyəti dövründə (XVI- XII yüzilliklər) // 1983-cü ildə yerinə yetirilmiş elmi-tədqiqat işlərinin yekununa  həsr olunmuş elmi Konfransın  materialları Tezis, Bakı 1984, s. 56-57
• «Qədim dünya tarixi» üzrə proqram. Tərtib edənlər V.İ.Kuzişşin, S.S.Solovyova/ Rus dilindən tərcümə edən M.N.Mirzəyev. Bakı, 1984, 64 s.
• Qədim Babil mədəniyyətində dinin rolu// Yaxın və orta şərq ölkələrinin ictimai-siyasi həyatında dinin yeri (elmi əsərlərin tematik məcmuəsi) Bakı, 1985, s. 9-15
• Kassilər dövründə Babilistanın Misirlə əlaqələrinə dair//1981-1985-cı illərdə yerinə yetirilmiş elmi-tədqiqat işlərinin yekununa həsr olunmuş elmi-praktiki konfransın materialları. Bakı, 1985
• Babilistan e.ə.II minillikdə. İxtisas kursu proqramı. Bakı, 1986, 12 s.
• Kassi Babilində quldarlıq haqqında// Qədim tarix xəbərləri, № 4, М., 1988, s. 109-131 (rusca)
• Kassilərin hakimiyyəti dövründə Babilin Misirlə əlaqələri haqqında// Qədim və orta əsr Şərqi və Aralıq dənizi hövzəsi. (elmi əsərlərin tematik toplusu). Bakı, 1989, s. 24-37
• Kassi Babilində dövlət idarəçiliyi haqqında // Tarix və onun öyrənilməsi problemləri, IV buraxılış. Bakı, 1993, s. 44-59 (rusca)
• E.ə. XIV-XII əsrlərdə Kassi Babilinin qonşu dövlətlərlə münasibətləri (I məqalə) // Tarix və onun problemləri,  Bakı.1997.№ 2, s. 242-252 (rusca)
• Yusif Bəhlul oğlu Yusifovun xatirəsinə// Tarix və onun problemləri, Bakı.1998, № 1, s 281-285. (Q.Qeybullayevlə birlikdə)
• E.ə. XIV-XII əsrlərdə Kassi Babilinin qonşu dövlətlərlə münasibətləri (II məqalə) // Tarix və onun problemləri Bakı.1998, № 3, s. 14-22 (rusca)
• Həvil Abdulla oğlu Həvilov – 60// Tarix və onun problemləri. Bakı,1998, № 3 s. 229-231 (N.Quliyevlə birlikdə)
• Kassi sülaləsinin süqutundan sonrakı dövrdə Kassi etnosunun babil tarixində yeri // Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 80 illiyinə həsr olunmuş elmi konfransın materialları. 27-29 cild may, humanitar və sosial-siyasi elmlər. Bakı 1998
• Vətəndaş, alim-ziyalı ( Yaqub Mahmudovun 60 illiyinə). “Xalq” qəzeti, 6 fevral 1999 (həmmüəllif)
• Axtarışda keçən ömür // Tarix və onun problemləri, Bakı,1999, № 1. s 215-216.
• Nəsimi Məmməd oğlu Quliyev-60// Tarix və onun problemləri, Bakı, 1999, № 3/4  s. 215-216 (M.Fətəliyevlə birlikdə)
• Zəhmətlə yoğrulmuş ömür// Tarix və onun problemləri, Bakı, 1999, № 3/4, s 217-218  (M.Fətəliyevlə birlikdə)
• Yusif Bəhlul oğlu Yusifovun elmi irsinə dair// Tarix və onun problemləri, Bakı, 2002, № 1, s. 193-209.
• Qədim Azərbaycan tayfalarının aşşur hərbi ekspedisiyasına qarşı mübarizəsi tarixindən (e.ə.XVIII əsrin 1-ci yarısı) // Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Xəbərləri. Tarix, fəlsəfə və hüquq seriyası, 2005. № 5-6, s.36-53.^[6]
• Azərbaycanın qədim tarixinin bəzi məsələlərinə dair//Tarixin metodoloji və aktual problemləri: Beynəlxalq elmi-nəzəri konfrans: Tezislər/ Red. Y.M. Mahmudlu, T.Mustafazadə, Ş.Fərzəliyev/AMEA A.A.Bakixanov adına Tarix İnstitutu və Azərbaycan Tarixi Qurumu. Bakı: Nurlan, 2007