 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Safari — "Apple" tərəfindən hazırlanmış veb-brauzer. Bu, "macOS", "iOS" və "iPadOS" daxil olmaqla "Apple"ın əməliyyat sistemlərində quraşdırılmışdır. "Safari" KHTML-dən əldə edilən "Apple"ın açıq mənbəli brauzer mühərriki "WebKit"dən istifadə edir.
| Safari | |
|---|---|
 | |
 | |
| Tipi | brauzer |
| Tərtibatçı | Apple |
| Proqramlaşdırma dili | C++[3], C[3], Assembler[3], Objective-C[3], JavaScript |
| Əməliyyat sistemi | macOS[4], iOS, iPadOS, Microsoft Windows |
| Yayımlanma tarixi | 7 yanvar 2003 |
| Sonuncu versiya | |
| Sayt | apple.com/safari/ |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
"Safari" 2003-cü ilin yanvarında "Mac OS X Panther"də təqdim edilmiş, 2007-ci ildə çıxan ilk nəslindən bəri "iPhone"a daxil edilmişdir. Bu, o dövrlərdə "Mac"da ən sürətli brauzer idi. "Apple" 2007-ci və 2012-ci illər arasında "Windows" versiyasını saxlamışdı,[5][6] lakin bazar payının aşağı olması səbəbindən onu tərk etmişdir. 2010-cu ildə "Safari 5" oxucu rejimi, genişləndirmələr və inkişaf etdirici alətləri təqdim etmişdir. 2017-ci ildə buraxılmış "Safari 11" veb izləməni bloklamaq üçün süni intellektdən istifadə edən "Ağıllı İzləmə qarşısının alınması"nı əlavə etmişdir. "Safari 13"də "Apple Pay" üçün dəstək və FIDO2 təhlükəsizlik açarları ilə autentifikasiya əlavə olunmuşdur. Onun interfeysi "Safari 15"də yenidən işlənmişdir.
1994-cü ildə buraxıldıqdan sonra "Netscape Navigator" sürətlə dominant "Mac" brauzerinə çevrilmiş və nəticədə "Mac OS"ə birləşdirilmişdir.[7] "Microsoft" 1996-cı ildə "Mac" üçün "Internet Explorer", "Apple" isə veb-brauzerdən ibarət "Cyberdog" internet paketini buraxmışdır. "Apple" 1997-ci ildə "Cyberdog"u dayandırmış və "Internet Explorer"u "Mac OS 8.1"dən başlayaraq standart brauzer etmək üçün "Microsoft" ilə beş illik razılaşma əldə etmişdir. "Netscape" bütün "Macintosh"larda əvvəlcədən quraşdırılmağa davam etmişdi.[7] "Microsoft" 2000-ci ilin may ayında "Mac OS X DP4"ə köçürülmüş "Mac" üçün "Internet Explorer"u yeniləməyə davam etmişdi.[8]
2009-cu ildə "Safari" 3,85% bazar payına sahib idi.[9] 5,56% (2010), 7,41% (2011), 10,07% (2012) və 11,77% (2013) bazar payları ilə beş il ərzində həmin reytinqdə sabit qalmışdır.[10][11][12] 2014-cü ildə 14,20% bazar payı ilə "Firefox"a çatmışdı.[13][14] 2015-ci ildə "Safari" "Google Chrome"dan sonra dünyada ən çox istifadə edilən ikinci veb brauzer oldu və 13,01% bazar payına sahib oldu.[15] 2015-ci ildən 2020-ci ilə qədər müvafiq olaraq 14.02%, 14.86%, 14.69%, 17.68% və 19.25% bazar payını tutmuşdur.[16][17][18][19][20][21] 2021-ci ilin noyabr ayına olan məlumata görə, "Google Chrome" ən populyar brauzer olmağa davam etmiş, "Safari" (19,22%) isə ikinci yeri tutmuşdur.[22]
2022-ci ilin may ayında "StatCounter"in məlumatına görə, "Apple"ın "Safari" veb-brauzeri "Microsoft"un "Edge"ni keçərək üçüncü ən populyar masaüstü brauzer olmuşdur. "Safari" o zaman dünya üzrə masaüstü kompüterlərin 9,61 faizi tərəfindən istifadə edilirdi.[23] Bir il sonra "Safari" yenidən ikinci yeri tutmuşdur.[24]
"Sophos" proqram təminatı firması o vaxt "Snow Leopard" və "Windows" istifadəçilərinin "Safari 6" buraxılışı tərəfindən necə dəstəklənmədiyini ətraflı izah etmişdi.[25] Bu vaxt həmin platformalarda 121-dən çox boşluq qalmışdı.[26] O vaxtdan bəri "Snow Leopard"ın yalnız üç kiçik versiya buraxılışı baş tutmuş (ən sonuncusu 2013-cü ilin sentyabrında),[27] "Windows"da isə heç bir buraxılış olmamışdı.[28] "Apple" tərəfindən heç bir rəsmi açıqlama verilməmişdir, lakin mütəxəssislərə görə, bunlar bu əməliyyat sistemləri üçün mövcud olan son versiyalardır və hər ikisində əhəmiyyətli təhlükəsizlik problemləri var.[29][30]
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|
