Simko Şəqaqi üsyanı — 1918-ci ildən 1922-ci ilə qədər İranın Qacar sülaləsinə qarşı Osmanlı tərəfindən dəstəklənən[1][2] kürd tayfa üsyanı. Üsyana Şəqaqi tayfasının başçısı Simko Şəqaqi rəhbərlik etmişdir.[3]
Simko Şəqaqi üsyanı | |
---|---|
![]() | |
|
Briqada generalı Rza xan 1921-ci il dövlət çevrilişi ilə Qacarları devirdikdən sonra 1921-ci il hadisələri zamanı Simko Şəqaqi, eləcə də Kiçik xan və polkovnik Püsyan kimi bir neçə tanınmış üsyançı komandirləri məğlub etmişdir. Şəqaqi üsyanı Simkonun qüvvələri tərəfindən qətlə yetirilən bir çox aysor mülki şəxs də daxil olmaqla, təxminən 5,000 nəfərin ölümü ilə nəticələnmişdir.[4]
İran hökuməti Britaniya və İraqı kürdlər arasında iğtişaşları təşviq etməkdə günahlandırmiş, İraq hökumətinin 1922-ci ildə Simkoya və 1923-cü ildə Sərdar Rəşidə sığınacaq verməsini qınamışdır.
10 iyul 1922-ci ildə "The New York Times" qəzetində dərc olunan məqaləyə görə:
Simkonun 85,000 nəfərə komandanlıq etdiyi və bir neçə gün davam edən döyüşlərdə Türkiyənin [Osmanlı] keçmiş Hərb naziri Mustafa Kamal Paşanın köməklik edildiyi bildirilir.[5] |
Simkonun qüvvələrinin Osmanlı qüvvələri ilə birləşərək Qərbi Azərbaycanda qaçan xristianların çoxunu öldürdüyü bildirilir.[6]
Simko's forced joined with the Turks and killed many escaping Christians.