. Ureyim.az

Sunja Simali Osetiya - Wikipedia - Ureyim.az

Ana Səhifə - Sunja Simali Osetiya

Sunja (oset. Сунжæ, inquş. Ахки-Юрт[4])– Şimali Osetiya-Alaniya Respublikasının Priqorodnı bölgəsində yerləşən kənd.

Sunja
Сунжæ
Ахки-Юрт
43°03′31″ şm. e. 44°49′22″ ş. u.HGYO
Ölkə
  •  Rusiya[1]
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1859
Mərkəzin hündürlüyü 685 m[2]
Saat qurşağı
  • UTC+03:00
Əhalisi
Əhalisi
  • 11.056 nəf. (2025)[3]
Rəsmi dili
  • Osetin dili,
  • rus dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 363104
Xəritəni göstər/gizlə
Sunja xəritədə
Sunja
Sunja
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

"Sunja kənd qəsəbəsi" bələdiyyə quruluşunun inzibati mərkəzidir.

Mündəricat

  • 1 Coğrafi mövqeyi
  • 2 İqlimi
  • 3 Tarixi
  • 4 İstinadlar

Coğrafi mövqeyi

redaktə

Kənd Sunja çayının sol sahilində, rayon mərkəzində Oktyabrskoye şəhərindən 10 km şərqdə və Vladiqafqaz şəhərindən 16 km məsafədə yerləşir.

İqlimi

redaktə

İqlimi rütubətli və mülayimdir. Qışı mülayimdir, çox vaxt qar az yağır. Yanvarın orta temperaturu +4,0 °C -dir. Yazı isti və yağışlıdır. İyulun orta temperaturu +21,0 °С-dir. Orta illik yağıntı təqribən 950 mm-dir. Yağışların daha bol olduğu fəsil yazdır.

Tarixi

redaktə

Kənd XV əsrin sonunda Tişa Yovle kəndindən olan Yevloyev Axk adlı bir inquş tərəfindən qurulmuşdur.[5] 1859-cu ildə inquşlar qovuldular və kəndin yerində Sunjenskaya kazak xəttində Sunjenskaya kəndi quruldu.

Vətəndaş müharibəsi bitdikdən sonra Terek bölgəsi xalqlarının qurultayının qərarına əsasən kazaklar qovuldular və kənd İnquş Muxtar Dairəsinə daxil edildi. Nikolskaya Kilsəsi dağıldı və əvvəlki Axki-Yurt adını aldı.[6] Kənd 1922-ci ildən 1930-cu illərin sonuna qədər Muxtar Vilayətin Dağlıq Bölgəsinin rayon mərkəzi idi.[7]

1944-cü ildə, İnquşların Orta Asiyaya sürgün edilməsindən sonra Axki-Yurt kəndi yenidən Sunja adlandırıldı və Şimali Osetiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına verildi və məscid yerlə yeksan edildi. Sonradan osetinlər zorla kəndə köçürüldülər. Çeçenlər və inquşlar Qafqaza qayıtdıqdan sonra, bölgədəki digər yaşayış məntəqələrindən fərqli olaraq, inquşların Oktyabrskoye, Komqaron və Sunja kəndlərinə geri dönməsinə və məskunlaşmasına icazə verilmədi. Sunjada, 1989-cu ilə qədər kəndin əhalisinin 98% -i osetinlər, qalanları isə ruslar, ermənilər və gürcülər idi.[8]1989-cu ilin fevral ayında kəndin girişində bir neçə gənc inquş millətçisi, kənd gəncləri ilə yeni gələnlər arasında davaya çevrilən "Zikr" adlı rəqsi ifa etdilər.

1990–2000-ci illərdə bir çox osetin, Cənubi Osetiya və Gürcüstandan olan qaçqınlar, bir neçə gürcü ailəsi və daha sonra Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən olan ermənilər bu kəndə köçdülər.

1993-cü ilin yazında Sunja 170 illik yubileyini qeyd etdi. 2007-ci ilin yazında Pravoslav Kilsəsi quruldu.

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
  2. ↑ https://www.geonames.org/486203/sunzha.html.
  3. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2025 года (rus.). Москва: Росстат, 2025.
  4. ↑ К.Мартиросиан. Нагорная Ингушия. Владикавказ, 1928
  5. ↑ Коллектив авторов:Долгиева М.Б.,Картоев М.М.,Матиев Т.Х. История Ингушетии / Под.ред. Кодзоева Н.Д.. — Ростов-на -Дону: Южный издательский дом, 2012. — 536 с.
  6. ↑ "Выселение казаков Сунженского отдела (1921 г.)". 2013-04-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-03.
  7. ↑ "В честь преподобного Романа Сладкопевца храм". 2021-10-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-03.
  8. ↑ "Население Северной Осетии". 2013-05-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-03.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Sunja_(Şimali_Osetiya)&oldid=8177594"
UREYIM.AZ