. Ureyim.az

Terrorizmle Muharibe - Wikipedia - Ureyim.az

Ana Səhifə - Terrorizmle Muharibe

Terrorizmlə qlobal müharibə (ing. Global War on Terrorism) və ya Terrorizmlə müharibə (ing. War on Terrorism) — 11 sentyabr terror aktlarından sonra ABŞ-nin başçılığı ilə başladılan beynəlxalq hərbi kampaniya. NATO üzvü olan bütün ölkələr və üzv olmayan bəzi ölkələrin qoşulduğu bu kampaniya əl-Qaidə və digər terrorist qruplara qarşı başladılmışdır.

Terrorizmlə müharibə
Saat əqrəbi istiqamətində, yuxarı soldan: 11 sentyabr terror aktlarından sonra; ABŞ əsgərləri Əfqanıstanın Baqram aviabazasında təyyarəyə minir; Əfqanıstanın Zabul vilayətində amerikalı əsgər və əfqan tərcüməçi; Bağdadda bomba yüklü avtomobilin partlaması
Saat əqrəbi istiqamətində, yuxarı soldan: 11 sentyabr terror aktlarından sonra; ABŞ əsgərləri Əfqanıstanın Baqram aviabazasında təyyarəyə minir; Əfqanıstanın Zabul vilayətində amerikalı əsgər və əfqan tərcüməçi; Bağdadda bomba yüklü avtomobilin partlaması
Tarix 7 oktyabr 2001 - 30 avqust 2021 [1]
Yeri Qlobal
Vəziyyəti Böyük müharibələr başa çatdı.[2][3]
Münaqişə tərəfləri
Əsas ölkələr:
  •  ABŞ
  •  Böyük Britaniya
  •  Fransa
  •  Rusiya

NATO üzvləri:
 Albaniya
 Almaniya
 Belçika
 Bolqarıstan
 Böyük Britaniya
 Danimarka
 Çexiya
 Estoniya
 Fransa
 Xorvatiya
 İslandiya
 İspaniya
 İtaliya
 Kanada
 Latviya
 Litva
 Lüksemburq
 Macarıstan
 Niderland
 Norveç
 Polşa
 Portuqaliya
 Rumıniya
 Slovakiya
 Sloveniya
 Türkiyə
 Yunanıstan

Ərəb Liqası:
 Əlcəzair
 Bəhreyn
 Komor adaları
 Cibuti
 Misir
 İraq (2004-cü ildən)
 İordaniya
 Küveyt
 Livan
 Liviya
 Mavritaniya
 Mərakeş
 Oman
 Fələstin
 Qətər
 Səudiyyə Ərəbistanı
 Somali
 Sudan
 Tunis
 BƏƏ
 Yəmən

Digər dövlətlər:
 Əfqanıstan (2021-ci ilə qədər)
 Anqola
 Ermənistan
 Avstraliya
 Avstriya
 Azərbaycan
 Banqladeş
 Belarus
 Benin
 Bosniya və Herseqovina
 Botsvana
 Bruney
 Burkina-Faso
 Burundi
 Kamboca
 Kamerun
 Kabo-Verde
 Çad
 ÇXR
 Kolumbiya
 Kosta-Rika
 Kuba
 Konqo Demokratik Respublikası
 Dominikan Respublikası
 Kipr
 Salvador
 Eritreya
 Efiopiya
 Finlandiya
 Qabon
 Gürcüstan
 Qana
 Qvineya
 Qvineya-Bisau
 Honduras
 Hindistan
 İndoneziya
 İran
 İrlandiya
 İsrail
 Kot-d'İvuar
 Yaponiya
 Qazaxıstan
 Keniya
 Qırğızıstan
 Liberiya
 Malavi
 Malayziya
 Mali
 Malta

Beynəlxalq missiyalar:
NATO—ISAF
Qətiyyətli Dəstək Missiyası
Əbədi azadlıq əməliyyatı
Çoxmillətli Qüvvələr – İraq
Birləşmiş Ortaq Vəzifə Qüvvəsi – Afrika buynuzu
Birləşmiş Ortaq Vəzifə Qüvvəsi – Təbii qərarlılıq əməliyyatı

Terrorist qruplar:

  • Əl-Qaidə
    • AQAP
    • Əş-Şəbab
  • İŞİD
  •  Taliban

Digər qruplar:
Türkistan İslam Dövləti
Pakistan Təhriki Taliban
Həmas
Hizbullah
Komandan(lar)

ABŞ Co Bayden
Böyük Britaniya Boris Conson
Fransa Emmanuel Makron
Rusiya Vladimir Putin

Keçmiş liderlər:
ABŞ Corc Volker Buş
ABŞ Barak Obama
ABŞ Donald Tramp
Böyük Britaniya Toni Bleyr
Böyük Britaniya Qordon Braun
Böyük Britaniya Devid Kemeron
Böyük Britaniya Tereza Mey
Fransa Jak Şirak
Fransa Nikolya Sarkozi
Fransa Fransua Olland
Rusiya Dmitri Medvedev

Üsamə bin Laden
Ayman əl-Zəvvari
Əbu İbrahim Əl-Haşimi Əl-Qureyşi
Əbu Bəkr əl-Bağdadi
Fəzlullah

Ümumi itkilər
800.000+ ölü[4]

~37 milyon qaçqın[5]

Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

"Terrorla müharibə" ifadəsi ilk dəfə ABŞ-nin sabiq prezidenti Corc V. Buş tərəfindən 20 sentyabr 2001-ci ildə işlədildi.

Mündəricat

  • 1 Hadisələr və hərəkatlar
    • 1.1 Şimali Amerika
    • 1.2 Avropa
  • 2 İstinadlar
  • 3 Xarici keçidlər

Hadisələr və hərəkatlar

redaktə

Şimali Amerika

redaktə

11 sentyabr 2001-ci ildə baş verən dörd hadisə ABŞ höküməti tərəfindən mülki vətəndaşları və əsgərləri hədəf alan terror aktları olaraq açıqlanmışdı. Hökümətin araşdırması və 11 Sentyabr Komissiyasının verdiyə məlumata əsasən sərnişin təyyarələri Üsamə bin Ladenin başçılığı altında olan Əl-Qaidə terror qrupunun 19 üzvü tərəfindən ələ keçirildi və terror törədildi.[6][7][8][9]

Avropa

redaktə

Aktiv Səy Hərəkatı (ing. Operation Active Endeavour) Aralıq dənizində yerləşən NATO Dəniz Hərəkatıdır. Hərəkatın məqsədi terroristlərin fəaliyyətini və silah ələ keçirmələrinin qarşısını almaqdır.[10][11]

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-07-18.
  2. ↑ Frank Gardner. "Will the 'War on Terror' ever end?". BBC News. 24 June 2020. 28 August 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 September 2020.
  3. ↑ John Ismay. "At Least 37 Million People Have Been Displaced by America's War on Terror". The New York Times Magazine. 8 September 2020. 24 March 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 September 2020.
  4. ↑ William Smith. "The truth about the war on terror". The Hill. 25 September 2020. 9 December 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 September 2020.
  5. ↑ David Vine. "The U.S. 'War on Terror' Has Displaced 37 Million People". CounterPunch. 25 September 2020. 22 September 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 September 2020.
  6. ↑ Shane, Scott. "Senate Report Explores 2001 Escape by bin Laden From Afghan Mountains". The New York Times. 28 November 2009. 16 August 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 January 2011.
  7. ↑ Pilkington, Ed. "Rumsfeld let Bin Laden escape in 2001, says Senate report". The Guardian. London. 29 November 2009. 18 July 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 January 2011.
  8. ↑ Shahzad, Syed Saleem. "Taliban find unlikely allies". Asia Times. 12 March 2002. Archived from the original on 28 April 2002. İstifadə tarixi: 19 January 2011.
  9. ↑ "Al Qaeda, Taliban may be regrouping". CNN. 26 March 2002. 16 September 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 January 2011.
  10. ↑ Miller, Zeke; Madhani, Aamer. "'Overdue': Biden sets Aug. 31 for US exit from Afghanistan". AP News (ingilis). 8 July 2021. 8 July 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 July 2021.
  11. ↑ Graham, Natasha Turak, Emma. "Afghan President Ashraf Ghani resurfaces in UAE after fleeing Afghanistan, Emirati government says" (ingilis). CNBC. 18 August 2021. 18 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 August 2021.

Xarici keçidlər

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Terrorizmlə_müharibə&oldid=7915418"
UREYIM.AZ