. Ureyim.az

Tikinti - Wikipedia - Ureyim.az

Ana Səhifə - Tikinti
Bu məqalədə çoxsaylı problemlər mövcuddur. Zəhmət olmasa, səhifəni redaktə edərək və ya mövcud problemləri müzakirə səhifəsində diskussiya edərək həll edin.
Bu məqalədə və ya bölmədə Vikipediya meyarlarına uyğun olmadığı üçün təkmilləşdirilməsinə ehtiyac olan hissələr var.
Lütfən bu məqaləni redaktə edərək təkmilləşdirilməsinə kömək edin.
Bu məqalə yarımçıqdır. Onu genişləndirməyə kömək edə bilərsiniz. (yanvar 2024)
Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi göstərilməmişdir.
Lütfən, etibarlı mənbələr əlavə etməklə məqaləni təkmilləşdirməyə kömək edin. Qərəz yaradan mənbəsiz hissələr müzakirəsiz silinə bilər. (yanvar 2024)
(Learn how and when to remove this template message)

İnşaat və ya Tikinti — yaşayış binalarının, ictimai və sənaye obyektlərinin, mühəndislik qurğularının (körpü, tunel, avtomobil yolu və s.) bünövrədən istismara hazır vəziyyətə gətirilməsi prosesidir. Bu, texniki, iqtisadi və sosial əhəmiyyət kəsb edən kompleks fəaliyyətdir.

Termin latın mənşəlidir (constructio), "birgə yığma", "birləşdirmə" mənasını verir. İnşaat termini müxtəlif dillərdə fransızcadan keçməklə yayılmışdır.

Tarix boyunca inşaat fəaliyyəti insan yaşayışının vacib hissəsi olmuşdur. Əvvəlcə sadə sığınacaqlarla başlayan bu proses tədricən inkişaf etmiş, memarlıq və mühəndislik sahələrinin əsasını təşkil etmişdir. Bürünc dövründən etibarən şəhərləşmə və ixtisaslaşmış tikinti briqadaları yaranmışdır. Bəzi dövrlərdə inşaatda qul əməyindən də istifadə olunmuşdur. Orta əsrlərdə kilsələr, qalalar, suvarma sistemləri kimi iri tikililər inşa edilmiş, 19-cu əsrdən sənaye inqilabının təsiri ilə yeni texnika və texnologiyalar tətbiq olunmağa başlanmışdır.

Mündəricat

  • 1 Sektorlar
    • 1.1 Bina tikintisi
    • 1.2 İnfrastruktur və qurğu tikintisi
    • 1.3 Sənaye tikintisi
  • 2 İnşaat prosesinin mərhələləri
  • 3 İqtisadi və sosial əhəmiyyəti
  • 4 Azərbaycanda inşaat
  • 5 Həmçinin bax
  • 6 Xarici keçidlər

Sektorlar

redaktə

İnşaat sahəsi əsasən üç sektora bölünür:

Bina tikintisi

redaktə

Bu sektora yaşayış evləri və ictimai binaların (məktəb, xəstəxana, ofis, ticarət mərkəzi və s.) layihələndirilməsi və inşası daxildir. Binalar tikinti növü, mərtəbə sayı, funksiyası və konstruksiyasına görə müxtəlif ola bilər.

İnfrastruktur və qurğu tikintisi

redaktə

Buraya mühəndislik infrastrukturlarının inşası aiddir:

  • Körpülər və tunellər
  • Avtomobil yolları və dəmir yolları
  • Su anbarları və bəndlər
  • Kanalizasiya və su təchizatı sistemləri
  • Parklar və şəhər abadlaşdırma layihələri

Sənaye tikintisi

redaktə

Bu sektor sənaye müəssisələrinin və texnoloji komplekslərin tikintisini əhatə edir:

  • Kimya zavodları
  • Enerji stansiyaları
  • İstehsalat müəssisələri
  • Emal və təchizat bazaları

İnşaat prosesinin mərhələləri

redaktə

İnşaat prosesi adətən aşağıdakı mərhələləri əhatə edir:

  1. Layihələndirmə və texniki-iqtisadi əsaslandırma
  2. Torpaq işləri və bünövrənin qoyulması
  3. Daşıyıcı konstruksiyaların inşası
  4. Daxili və xarici bəzək işləri
  5. Kommunikasiya sistemlərinin quraşdırılması (elektrik, su, istilik və s.)
  6. Qəbul və istismara verilmə

İqtisadi və sosial əhəmiyyəti

redaktə

İnşaat sektoru bir çox ölkələrdə iqtisadiyyatın aparıcı sahələrindən biridir. Bu sahə yeni iş yerləri yaradır, infrastrukturun inkişafına təkan verir və şəhərlərin inkişafını təmin edir. Həmçinin tikinti materialları, daşınmaz əmlak və logistika sahələrinə də bilavasitə təsir göstərir.

Azərbaycanda inşaat

redaktə

Müstəqillik dövründə Azərbaycanda inşaat sektoru sürətlə inkişaf etmişdir. Xüsusilə 2000-ci illərdən etibarən Bakıda və regionlarda yeni binalar, yollar, körpülər və sosial obyektlər tikilmişdir. 2020-ci ildən sonra Qarabağ bölgəsində aparılan yenidənqurma işləri bu sahədə əhəmiyyətli artıma səbəb olmuşdur.

Həmçinin bax

redaktə
  • İnşaat mühəndisliyi
  • Memarlıq
  • Mühəndislik
  • Daşınmaz əmlak

Xarici keçidlər

redaktə
  • Federal Highway Administration (FHWA)
  • World Bank – Infrastructure
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Tikinti&oldid=8250480"
UREYIM.AZ