Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin. |
Virtual maşın və ya xəyali maşın[1] — əməliyyat sistemi ilə kompüter platforması arasında bir virtual mühit yaradır və bu virtual mühit üzərində proqramların çalışdırmasına imkan verir. Məsələn, Linux-un yeni versiyası çıxıb və siz bunu sınamaq istəyirsiniz. Kompüterinizə format atıb Linux qurmaq, təbii ki, çətin ola bilər. Virtuallaşdırma proqramları sayəsində bu, asanlıqla mümkündür. Hər iki əməliyyat sistemindən eyni anda istifadə edə bilərsiniz. Məsələn, əgər Linux xoşunuza gəlir, lakin Windows-dan da ayrılmaq istəmirsinizsə, bu halda virtuallaşdırma proqramlarından istifadə edərək hər iki əməliyyat sistemindən eyni anda yararlana bilərsiniz. İstədiyiniz zaman quraşdırdığınız əməliyyat sistemini silə bilərsiniz. Bu iki əməliyyat sistemi arasında "sürüklə-burax" üsulu ilə fayllarınızı rahatlıqla köçürə bilərsiniz.
Bundan əlavə, bu proqramlar vasitəsilə kompüteri yenidən başladmadan bir əməliyyat sistemindən digərinə keçmək mümkündür. Virtuallaşdırmanın digər bir faydası isə ondan ibarətdir ki, güvənmədiyiniz proqramı əvvəlcə virtual maşında test edib, daha sonra əsas (ana) maşında istifadə edə bilərsiniz.
Virtual maşın yaradılarkən onun istifadə edəcəyi təchizat (Ram, prosessor, sərt disk və s.) əvvəlcədən müəyyən edilir.
Virtuallaşdırmanın daha bir üstünlüyü: tutaq ki, bir yerdə onlarla server mövcuddur. Bunların hər biri üçün ayrıca avadanlıq, soyutma sistemi və elektrik xərci tələb olunur. Virtuallaşdırma texnologiyası ilə bu serverləri bir serverin içində toplamaqla həm enerji, həm də zaman baxımından qənaət əldə edilir. Göründüyü kimi, virtuallaşdırma serverlər üzərində də həyata keçirilə bilər.
Hypervisor — virtuallaşdırma texnologiyasında ana əməliyyat sisteminin bir neçə qonaq əməliyyat sistemini çalışdıra bilməsini təmin edən ara proqram təminatıdır. Hypervisor-u virtuallaşdırma platformasının əsas hissəsi və ya nüvəsi kimi qəbul etmək olar. Hypervisor-a eyni zamanda Virtual Maşın Monitoru (Virtual Machine Monitor) da deyilir.
Virtual maşında işləyən proqramlar, onu real kompüter kimi qəbul edir və virtual maşın da bu müraciətlərə real kompüter kimi cavab verir.
Hal-hazırda bir çox virtual maşın proqramları mövcuddur. Ən məşhurları: VirtualBox, VMware Workstation, Windows Virtual PC və s.
VirtualBox — demək olar ki, bütün əməliyyat sistemlərini dəstəkləyir. Bu proqram vasitəsilə virtual əməliyyat sistemi quraraq iki sistem arasında çox sürətli keçid edə bilərsiniz. VirtualBox — ödənişsiz, zəngin funksiyalara malik, yüksək performanslı və istifadəçi dostu interfeysə sahib bir proqramdır.
VMware — vasitəsilə qonaq əməliyyat sistemini aktivləşdirdikdən sonra bu sistemə müxtəlif tətbiqlər quraşdıra və onun dəstəklədiyi xidmətlərdən istifadə edə bilərsiniz. VMWare-in bir neçə versiyası mövcuddur, məsələn: VMware Player, VMware Workstation və s.
VMware Player daha sadə versiyadır, əsasən fərdi istifadəçilər üçün nəzərdə tutulub və pulsuzdur.
VMware Workstation isə əlavə imkanlara malikdir: məsələn, qonaq əməliyyat sisteminin görünüşlərini saxlamaq və edilən dəyişiklikləri geri qaytarmaq mümkündür.
Parallels — daha çox Mac platformasında istifadə olunsa da, Windows və Linux sistemlərində də işləyir.
Intel və AMD prosessorları üçün optimallaşdırıldığı üçün Parallels, ana kompüterin resurslarına birbaşa çıxış təmin edir və əməliyyat gücünü öz üzərinə alır.
Qemu — qonaq kodunu birbaşa ana təchizat üzərində işlədə bilər, dinamik şəkildə təchizatlar arasında emulyasiya apara və virtual diskləri avtomatik ölçüləndirə bilir. Qemu idarəçi hüquqları tələb etmədiyi üçün USB yaddaşların istifadəsində olduqca əlverişlidir.
Windows Virtual PC yalnız Windows distributivlərini emulyasiya etməyə yönəlmiş bir proqramıdır. Məsələn, yalnız Windows XP-də işləyən bir proqramınız varsa, bu halda Virtual PC sizə kömək edə bilər.
Virtual maşınlar normal fiziki kompüterləri imitsasiya edir. Yəni kompüter daxilində əlavə bir "kompüter" yaradırsınız.
Virtual maşın (proqram) fiziki kompüteri emulyasiya etdiyindən onun da aşağıdakı komponentləri olur:
İlk Virtual maşın anlayışı Gerald J. Popek ve Robert P. Goldberg tərəfindən təqdim edilmişdir.
Virtual maşınların əsas üstünlüyü ondan ibarətdir ki, bu sistemlərdə işləyən proqramlar ana əməliyyat sistemindən kənara çıxa bilmirlər. Bu səbəbdən bir çox proqram əvvəlcə virtual mühitdə test edilir.