Mariya Antuanetta və onun uşaqları (fr. Marie-Antoinette et ses enfants) — həmçinin Lorraine-Habsburq sülaləsindən olan Mariya Antuanetta, Fransa kraliçası və onun uşaqları (fransızca: Marie-Antoinette de Lorraine-Habsbourg, reine de France, et ses enfants) adı ilə tanınır. Fransız rəssamı Élisabet Vijé Le Brun tərəfindən 1787-ci ildə çəkilmiş bir yağlı boya əsəridir və hazırda Versal sarayında sərgilənir.[1] Tablo 275 × 216,5 sm ölçüsündədir.[2]
1785-ci ilin iyul ayında Boyunbağı qalmaqalı səbəbindən Mariya Antuanettanın nüfuzu zədələndi. Qalmaqalda şəxsən iştirak etməsə də, ictimaiyyət onun əleyhinə çevrildi.[3][4]
İctimai imicini düzəltmək üçün XVI Lüdovik rəssam Élisabet Vijé Le Brun-a rəsmi portret sifariş etdi.[1][2] Portretdə Mariya Antuanetta həm kraliça, həm də ana kimi təsvir edilməli idi;[2] bu səbəbdən o, uşaqları ilə birlikdə, az sayda zinət əşyası ilə təqdim olunmuşdur.[3][4]
Təəssüratı artırmaq üçün rəssam tablonun bir hissəsində boş bir beşik təsvir etdi – burada kraliçanın son uşağı Sofi-Elen-Beatris olmalı idi, lakin o, tablo tamamlanmadan əvvəl vəfat etmişdi.[2][5]
Əsər ilk dəfə 1787-ci ilin avqustunda Paris Salonunda sərgiləndi.[1] Kraliçanın o dövrdəki qeyri-populyarlığı səbəbindən rəssam əsəri göndərmək istəməsə də, administrasiya israr etdi və tablo sərgiləndi. Reaksiyalar qarışıq oldu.[3]
Sonradan əsər 1789-cu ilə qədər Versal sarayındakı Mars otağında sərgiləndi. Fransız İnqilabı zamanı milli kolleksiyaya daxil edildi. Fransa kralı Lüdovik Filip dövründən etibarən Versal muzeyinə məxsusdur.[4]
Tabloda Mariya Antuanetta qırmızı məxmər paltarda, uşaqları ilə birlikdə təsvir olunub.[5] Ən kiçik oğlu, gələcəkdə XVII Lüdovik, onun qucağında oturur, qızı Mariya Tereza isə anasının qoluna söykənmişdir.[3] Ən böyük oğlu, Lui Cozef, o dövrdə Fransa Dofini idi və o, boş beşiyin yanında dayanır – burada bacısı Sofi-Elen-Beatris olmalı idi.[5]
Tablo simvolizmlə zəngindir.[5] Kompozisiyası Renesans dövründəki Müqəddəs ailə rəsmlərindən ilhamlanıb – bu fikir Jak-Lui David tərəfindən təklif edilmişdi.[3][5] Arxa planda Versal sarayındakı Güzgülü salon görünür, kraliçanın geyimi isə Mariya Leşçinskanın portretindəki geyimə bənzəyir.[5]
Sağ tərəfdəki zinət əşyaları şkafı qədim Romanın Korneliyasına işarədir – o, məşhur olaraq “Uşaqlarım mənim zinət əşyalarımdır” demişdi. Bu simvol vasitəsilə Mariya Antuanettanın maddiyyatdan çox ana kimi imici gücləndirilir.[3][5]
Tablo Versal muzeyinin ən tanınmış əsərlərindən biridir və Fransada milli sərvət hesab olunur. Əsər tez-tez məktəb dərsliklərində istifadə edilir.[5]
Tablonun üç qobelen versiyası hazırlanıb: 1814, 1822 və 1897-ci illərdə. Birinci versiya 1868-ci ildə Avstriya-Macarıstan imperatriçası Elizabetə hədiyyə edilmiş, üçüncüsü isə Aleksandra (Hessen və Reyn)ə təqdim olunmuşdur. İkinci qobelen 1877-ci ildən bəri Eliz sarayındadır.[6]