 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Qaraca Mağarası— Türkiyənin Gümüşxanə vilayətinin Torul rayonuna bağlı Cebeli kəndinin ərazisində yerləşir. Mağarada damladaşı formaları, stalaktitlər, stalaqmitlər, sütunlar, orqan naxışlı divarlar, mağara çiçəkləri, mağara inciləri və traverten pillələri kimi bir çox təbii möcüzələri bir arada görmək mümkündür. Mağara dəniz səviyyəsindən 1550 metr yüksəklikdə və Gümüşxanə şəhər mərkəzindən 17 kilometr uzaqlıqda yerləşir.[1]
| Qaraca Mağarası | |
|---|---|
 Mağaranın girişi | |
 | |
| 40°32′51″ şm. e. 39°24′03″ ş. u.HGYO | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Uzunluğu | 105 m |
| Kəşf tarixi | 1983 |
| Ziyarətçilər üçün əlçatılan | 1996 |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |
 Türkiyə |
| Vilayət | |
| Şəhər | |
| Kənd | Cebeli kəndi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Qaraca Mağarası, bölgə sakinlərindən olan geologiya üzrə mühəndis Şükrü Eroz tərəfindən 1983-cü ildə kəşf edilmiş və 1996-cı ildə turizmə açılmışdır. Eyni zamanda, Qaraca Mağarasının havası müxtəlif tənəffüs yolları xəstəlikləri, xüsusilə də astma xəstəliyinin müalicəsində faydalı hesab olunur.
Qaraca Mağarası Gümüşxanə şəhər mərkəzindən 17 km məsafədə və dəniz səviyyəsindən 1550 metr yüksəklikdə yerləşir. Mağaraya Gümüşxanə magistral yolunun 12-ci kilometrindən şimala ayrılan 4 km-lik asfalt yolla çatmaq mümkündür. Bu yol ikizolaqlı olub, turist avtobuslarının rahat hərəkət etməsi üçün uyğundur. Mağaranın yerləşdiyi ərazidə ziyarətçilərin müxtəlif ehtiyaclarını qarşılamaq üçün qəhvəxanalar, istirahət məkanları və digər əsas xidmət obyektləri fəaliyyət göstərir.
Mağaranın yerləşdiyi ərazidə Yuxarı Təbaşir dövrünə aid formasiya qatları geniş sahədə yayılmışdır. Bu laylar əsasən andezit və bazalt mənşəli lavlar, tüf və aqlomeratlardan ibarətdir. Bu seriyanın ümumi qalınlığı 1000 metrə qədər çatır və onun daxilində ərazilər üzrə dəyişən qalınlıqda (100–200 metr arası) olan əhəngdaşı, mergel və qrelsdən ibarət ara laylar müşahidə olunur. Qaraca Mağarası da bu seriyanın daxilindəki çoxsaylı çatlarla zəngin, massiv əhəngdaşı laylarında, ətrafı xarakterik vulkanitlərlə əhatələnmiş sahədə formalaşmışdır.
Qaraca Mağarası damladaşı formalaşmaları baxımından olduqca zəngindir. Mağaranın daxilində stalaktitlər, stalaqmitlər, sütunlar, orqan formalı divarlar, bayraq formalı və pərdə şəklində damladaşlar, mağara çiçəkləri, mağara inciləri, fil qulağı formaları, traverten hovuzları, traverten pillələri, həmçinin mağara gülləri kimi çoxsaylı geoloji quruluşlar mövcuddur. Mağara gülləri əsasən damladaş hovuzlarının kənarlarında və ya hovuzların içindən çıxan kiçik stalaqmitlər üzərində formalaşmışdır. Mağaradakı damladaş hovuzları bəzən böyük ölçülərə çatır; xüsusilə mağaranın son hissələrində bu hovuzların dərinliyi 1 metrə qədər artır. Mağara daxilində ağdan lacivərdə qədər müxtəlif rənglərdə travertenlərin mövcudluğu isə, bu travertenləri yaradan suların tərkibində dəmir və maqnezium kimi ərimiş mineralların yüksək miqdarda olduğunu göstərir.
Qaraca Mağarası üfüqi istiqamətdə inkişaf etmiş və ellipsə bənzəyən dörd ayrı salonun birləşməsi nəticəsində yaranmışdır. Bu salonlardan ikisi çatlaq sistemlərindən sızan suların yaratdığı divar damladaşları ilə iki yerə bölünmüş və beləliklə salonların sayı altıya çatmışdır. Mağaranın girişi təxminən bir insan boyu hündürlüyündə başlayır və içəriyə doğru irəlilədikcə huni formasında genişlənir. Qaraca Mağarasını bütöv halda nəzərdən keçirdikdə, giriş nöqtəsindən ən uc nöqtəyə qədər olan məsafənin 105 metr olduğunu görmək olar. Tavan hündürlüyü orta hesabla 18 metr, mağaranın ümumi daxili sahəsi isə 1500 m²-dir.[1]
Qaraca Mağarasının daxilində axan çay mövcud deyil. Lakin tavan çatlaqlarından sızan sular, bu gün də müxtəlif damladaşı formalarının yaranmasına şərait yaradır. Mağara daxilində həmçinin traverten hovuzları və bir neçə kiçik gölməçə yerləşir. Bu gölməçələrdən, xüsusilə üç və dörd nömrəli salonların girişində yerləşənlər zəngin su ehtiyatına malikdir.
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|