Ilya Kovtun - Wikipedia - Ureyim.az

İlya Kovtun 10 avqust 2003-cü ildə Çerkasıda anadan olub. Valideynləri onu üç yaşında olarkən böyük bacısı ilə birlikdə gimnastika dərslərinə yazdırıblar.^[3] O, ukrayna, rus və xorvat dillərini bilir.^[4] 2022-ci ildən Rusiyanın Ukraynaya hücumundan sonra Xorvatiyanın Osiyek şəhərində yaşayır.^[4]

İlya Kovtun 2018-ci il Avropa çempionatında iştirak edərək, Ukraynanın komanda finalında beşinci yeri tutmasında böyük rol oynadı. O, yeniyətmələrin yarışında da fərdi çıxışında, paralel qollarda yer qazandı.^[5]

Kovtun yeniyetməlik illərində çoxnövçülük divizionunda birinci yeri tutduğu Stella Zaxarova Kubokunda yarışıb. O, Nazar Çepurni və Vladimir Kostuik ilə birlikdə yeniyetmələr arasında ilk Dünya çempionatında Ukraynanı təmsil etmək üçün seçilib. Yarışda, Ukrayna Yaponiyadan sonra komanda olaraq ikinci oldu. Fərdi çoxnövçülükdə o, Şinnosuke Oka və Resuke Doidən sonra bürünc medal qazandı. Tədbirin finalı zamanı Kovtun dətəli atda altıncı, paralel qollarda isə dördüncü oldu.^[2][6][7]

Kovtun növbəti dəfə Azərbaycanda, Bakıda keçirilən Avropa Gənclər Yay Olimpiya Festivalında Çepurni və Kostuiklə birlikdə yenidən yarışdı. Onlar komanda şəklində qızıl, fərdi yarışda isə Kovtun çoxnövçülükdə və paralel qollarda qızıl medal, Çepurnidən sonra sərbəst hərəkətlərdə isə gümüş medal qazandı.

Kovtun 2020-ci ildə Türkiyənin Mersin şəhərində keçirilən Avropa çempionatında mübarizə aparıb. O, Ukraynanın yeniyetmələrdən ibarət komandasına rəhbərlik edib.^[8][9] Fərdi olaraq o, çoxnövçülükdə və dəstəli atda, halqa və paralel barmaqlıqlarda qızıl medal qazanıb.^[9][10] O, yeniyetmələrin dirəklə tullanma yarışında da gümüş medal qazanıb.^[11]

İlya Kovtun 2021-ci ildə Avropa çempionatında böyük beynəlxalq debütünü etdi. O, çoxnövçülükdə Nikita Naqornı və David Belyavskidən sonra bürünc medal qazandı. Kovtun daha sonra Varna və Qahirədə keçirilən Dünya Çağırış kuboklarında yarışaraq, beş qızıl və iki bürünc medal qazanıb.

O, Ukraynanı Petro Paxnyuk, İhor Radivilov və Yevhen Yudenkovla birlikdə 2020-ci il Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etmək üçün seçilib. Onlar komanda finalına, fərdi qaydada isə Kovtun çoxnövçülükdə finala vəsiqə qazanıb. Komanda finalı zamanı Kovtun sərbəst hərəkətlər, dəstəli at, paralel qollar və turnikdə yarışaraq Ukraynanın yeddinci yeri tutmasına töhfə verdi. Çoxnövçülükdə finalda Kovtun 11-ci oldu.

Olimpiya Oyunlarından sonra Kovtun Koper və Mersində keçirilən Dünya Çağırış kuboklarında yarışa qayıdaraq, qızıl və bürünc medal və üç gümüş medal qazandı.^[12]

Oktyabr ayında Kovtun 2021-ci il Dünya çempionatında yarışaraq, Çjan Bohen və Haşimoto Dayikidən sonra çoxnövçülükdə bürünc medal qazandı. O, turnikdə hərəkətdə yeddinci yeri tutdu. Daha sonra, Yul Moldauer və Nikita Naqornıdan sonra üçüncü yeri tutduğu Artur Qander Memorialında yarışdı. Kovtun, daha sonra Yelizaveta Hubareva ilə əməkdaşlıq etdiyi İsveçrə Kubokunda da yarışdı. Onlar Rusiyanın Naqornı və Angelina Melnikova komandalarından sonra ikinci oldular.^[13]

Dekabr ayında İlya Kovtun Ukraynanın əməkdar idman ustası adına layiq görülüb.^[14]

İlya Kovtun fevral ayında Kottbas Dünya Kubokunda yarışdı. Kvalifikasiyaların ilk günündə Rusiya, Kovtunun vətəni Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğala başladı. Davam edən müharibə xəbərinə baxmayaraq, Kovtun paralel qollarda qızıl medal və dəstəli atda gümüş medal qazandı, sərbəst hərəkətlər və turnikdə müvafiq olaraq dördüncü və beşinci oldu.^[15] Daha sonra Doha Dünya Kubokunda yarışdı və final yarışına vəsiqə qazandı. Tədbirin finalının ilk günündə o, Artyom Dolqopyatdan sonra döşəmə hərəkətində gümüş medal qazandı və dəstəli at və halqalarda beşinci və altıncı yerləri tutdu. Final yarışlarının ikinci günündə o, Aleksandr Myakinin və Robert Tvoroqaldan sonra paralel qollarda qızıl, turnikdə isə bürünc medal qazandı və dirəklə tullanmada isə altıncı oldu.^[16]

Qahirə Dünya Kubokunda Kovtun paralel qollarda üçüncü qızıl medalını qazandı.^[17] Kovtun Bakı Dünya Kubokunda yarışanda Dünya kuboku dövrəsini başa vurub. O, paralel qollarda dördüncü qızıl medalını, bundan əlavə, o, turnikdə də bürünc medalını qazandı.^[18]

Müharibə davam etdiyindən Kovtun Ukraynaya qayıtmadı. Onun komandasına gələcək yarışlara hazırlaşa bilmələri üçün Avropa ölkələrindəki gimnastika klubları tərəfindən sığınacaq verildi.^[19] Onlar növbəti iki ayı İtaliyadakı Palestra Ginnastica Ferrarada keçirməzdən əvvəl ilk bir neçə günü Almaniya klubu Blau-Weiss Buchholz tərəfindən qonaq edildi.^[20][21] Müvəqqəti məşq yerlərində hazırlaşaraq, komanda milli və beynəlxalq yarışlarda iştirak edirdi. Kovtun bir neçə dəfə Fransa liqasında Monako gimnastika klubunda da yarışıb.^[22] 2022-ci il iyunun ortalarında məşqçiləri və bir neçə ailə üzvü də daxil olmaqla təxminən 15 nəfərlik qrup Xorvatiyanın Osiyek şəhərində məskunlaşdı.

Avqust ayında İya Avropa çempionatında çıxış etdi. Yarışın ilk günündə o, çoxnövçülükdə on birinci oldu kvalifikasiyalar zamanı Ukraynanın komanda olaraq 9-cu yeri tutmasında böyük rol oynadı. Komanda finalına vəsiqə qazanmasalar da, qarşıdan gələn Dünya çempionatında iştirak etmək üçün bütün komanda vəsiqə qazandı.Fərdi olaraq Kovtun döşəmə hərəkəti və paralel qollarda finala vəsiqə qazan bildi. Döşəmə hərəkəti finalında Kovtun beşinci oldu.^[23] Paralel qollarda finalda Kovtun 15.333 xalla ən yüksək nəticə göstərdi, lakin britaniyalı Co Freyzerə tay-breykdə uduzaraq gümüş medalı qazandı. O, Szombathely Challenge Kubokunda Kovtun həm döşəmə hərəkətində, həm də paralel qollarda qızıl medal qazandı.^[24]

Oktyabrın sonu, noyabrın əvvəlində Kovtun Dünya çempionatında yarışdı. O, çoxnövçülükdə finala vəsiqə qazandı və paralel qollarda finalda ilk ehtiyatda qaldı. ^[25]Çoxnövçülükdə yeddinci oldu. Sonra, Artur Qander Memorialında yarışaraq, döşəmə hərəkətində uğursuz başlanğıca baxmayaraq, dörd tədbirdən ibarət çoxnövçülükdə birinci olmağı bacardı.^[26]

Kovtun Kotbas, Doha və Bakıda keçirilən Dünya kuboklarında iştirak edib. O, Kotbas və Dohada paralel qollarda qızıl, Bakıda isə Karlos Yulodan sonra gümüş medal qazanıb. Həmçinin, Bakıda Milad Kərimidən sonra, döşək hərəkətində gümüş medal qazanıb. Avropa çempionatında Kovtun paralel qollarda Avropa çempionu oldu ki, bu da onun böyük karyerasında ilk böyük uğurudur. Əlavə olaraq, o, çoxnövçülükdə və turnikdə bürünc medal qazanıb.^[27][28][29] Qahirədə keçirilən Dünya Kubokunda Kovtun yer hərəkəti, paralel qollarr və turnik hərəkətlərində qızıl medal, dəstəli atda isə bürünc medal qazanıb.^[30]

Oktyabr ayında Kovtun 2023-cü il Dünya çempionatında Nazar Çepurni, İqor Radivilov, Radomir Stelmax və Oleq Vernyayevlə birlikdə yarışdı. Kvalifikasiyalar zamanı onlar komanda şəklində on ikinci yeri tutdular və tam komanda olaraq 2024-cü il Yay Olimpiya Oyunlarına vəsiqə qazandılar. Fərdi olaraq Kovtun çoxnövçülükdə və paralel qollarda finala vəsiqə qazandı. Çoxnövçülükdə finalda Kovtun hazırkı Dünya çempionu Dayki Haşimotodan sonra ikinci oldu.^[31] Gümüş medalı qazanmaqla Kovtun, 2019-cu ildə Verniayevin, 2021-ci ildə isə Kovtunun özünün vurduğu rekordu üstələyərək, Ukraynanın Dünya çempionatında ən yüksək çoxnövçülük üzrə rekordunu yenilədi.^[32] Paralel qollarda finalda Kovtun beşinci oldu.

Kovtun Qahirə, Kotbas və Bakıda keçirilən Dünya kuboklarında iştirak edib, hər yarışda paralel barmaqlıqlarda qızıl medal qazanıb.^[33][34][35] Daha sonra Osiyek Çağırış Kubokunda yarışaraq, Lukas Dauzerdən sonra, sərbəst hərəkətlərdə qızıl medal, paralel qollarda isə gümüş medal qazanıb.^[36] Aprelin sonunda Kovtun Avropa çempionatında Nazar Çepurni, İqor Radivilov, Radomir Stelmax və Oleq Vernyayevlə birlikdə yarışaraq, komanda finalına qazandılar. Fərdi olaraq Kovtun özü paralel qollarda və turnikdə finala vəsiqə qazandı. Kovtun həmçinin, çoxnövçülükdə altıncı olub. Tədbirin final mərhələsində Kovtun hər iki növ üzrə qızıl medal qazanıb. ^[37]Komanda finalı zamanı Kovtun dəstəli at, halqalər, paralel qollar və turnikdə xallar qazanaraq Ukraynanın birinci yerə çıxmasında böyük rol oynadı.^[38]

Kovtun 2024-cü il Yay Olimpiya Oyunlarında Çepurni, Radivilov, Stelmax və Vernyayevlə birlikdə yarışıb. Təsnifat mərhələsində Kovtun Ukraynaya komanda finalına vəsiqə qazanmağa kömək edib, fərdi çoxnövçülük isə, sərbəst hərəkətlər və paralel qollarda finala vəsiqə qazanıb. Komanda finalında Kovtun Ukraynaya, 5-ci yeri tutması üçün dirəklə tullanmadan başqa, digər bütün növlərdə xal qazandırdı.^[39] Çoxnövçülükdə finalda Kovtun bütün altı növdə yarışaraq, bürünc medalçı Syao Jotendən cəmi 0,199 xalla geri qalaraq, dördüncü oldu.^[40] Paralel qollarda finalda Kovtun 15.500 xalla, paralel qollarda mövcud Olimpiya çempionu Çjou Çjonyuandan sonra gümüş medal qazandı.^[41]