İlyas Sultan oğlu Vəkilov (20 mart 1905, Çivə, Şərur-Dərələyəz qəzası – 2 iyun 1987, Bakı) — Azərbaycan iqtisadçısı və dövlət xadimi, iqtisad elmləri namizədi, dosent.[1]
İlyas Vəkilov | |
---|---|
![]() | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Çivə, Şərur-Dərələyəz qəzası, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | (82 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Mükafatları |
![]() ![]() ![]() |
İlyas Vəkilov 20 mart 1905-ci ildə Şərur-Dərələyəz qəzasının Çivə kəndində anadan olmuşdur. Atası Sultan bəy məşhur Qazax sultanlığı, İrəvan xanlığı və Şərur-Dərələyəz bölgəsində tanınan mülkədar nəsildən idi. Anası Şirin xanım isə Səfiyevlər ailəsinə mənsub olmuşdur. Bu nəslin tanınmış nümayəndələri arasında İbrahim Səfi, Tağı bəy Səfiyev və Abo Fətəli bəy Düdənginski də vardır.
İlk təhsilini Çivə kənd mədrəsəsində alan İlyas Vəkilov daha sonra 1923-cü ildə Bakı Hərbi Məktəbinə daxil olmuş, 1927-ci ildə bölük komandiri rütbəsi almışdır.
1927–1929-cu illərdə Azərbaycan SSR Xalq Ədliyyə Komissarlığında xüsusi şöbə rəisinin müavini və rəisi vəzifəsində çalışmışdır. 1929–1931-ci illərdə Moskva Kommunist Tərbiyəsi Akademiyasında, 1935–1938-ci illərdə isə Ümumittifaq Plan Akademiyasında təhsilini davam etdirmişdir.
1931–1935-ci illərdə Azərbaycan SSR Dövlət Plan Komitəsində çalışmışdır. 1938–1949-cu illərdə Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Sovetinin sədri olmuşdur. 1949–1978-ci illərdə Bakı Şəhər Soveti plan komissiyasının sədri vəzifəsində fəaliyyət göstərmişdir. İlyas Vəkilov 2 iyun 1987-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.[2]
İlyas Vəkilov Sovet rejimi dövründə milliyyətçi və əsilzadə soydan olduğu üçün təzyiqlərlə üzləşmiş, lakin soyadını dəyişməmişdir. Qardaşı Əli bəy Vəkilov repressiya qurbanı olmuş, digər qardaşı Həsənalı Sultan bəy Vəkilov isə mühacirətə getməyə məcbur qalmışdır.
O, Naxçıvan MSSR-də Xalq Daxili İşlər Komissarlığına rəhbərlik etdiyi dövrdə repressiyalardan əziyyət çəkən bəyləri və öz soyundan olan insanları qorumağa çalışmışdır.
İlyas Vəkilov həm də maarifçi və dərslik müəllifi olmuşdur. 1926-cı ildə, 21 yaşında ikitərəfli dərsliklər yazmışdır:
Bu dərsliklər 1926-cı ildə Siyasi Maarif İdarəsi tərəfindən nəşr edilmiş və latın qrafikasında hazırlanmışdır.
Şair təbiətli şəxsiyyət olan İlyas Vəkilov "Didəvan" adlı irihəcmli poema yazmış, lakin əsərlərini çap etdirməmişdir. Onun poeziyaya olan marağı yaxınları tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. İsa Həbibbəyli və İsa Əhməd bəy oğlu Vəkilov onun poetik düşüncəsini təqdir etmişlər.
O, Yusif Məmmədəliyev, Abbas Zamanov, Səməd Vurğun və Mehdixan Vəkilov kimi şəxslərlə dostluq münasibətləri saxlamışdır. Heydər Əliyevlə də həm Naxçıvan MSSR, həm də Bakı dövrlərində əməkdaşlıq etmişdir. Onun dəfn komissiyasına professor Abbas Zamanov rəhbərlik etmişdir.[3]