. Ureyim.az

Ilyas Vekilov - Wikipedia - Ureyim.az

Ana Səhifə - Ilyas Vekilov

İlyas Sultan oğlu Vəkilov (20 mart 1905, Çivə, Şərur-Dərələyəz qəzası – 2 iyun 1987, Bakı) — Azərbaycan iqtisadçısı və dövlət xadimi, iqtisad elmləri namizədi, dosent.[1]

İlyas Vəkilov
Doğum tarixi 20 mart 1905
Doğum yeri Çivə, Şərur-Dərələyəz qəzası, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi 2 iyun 1987 (82 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Mükafatları "Oktyabr inqilabı" ordeni "Şərəf nişanı" ordeni "Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı

Mündəricat

  • 1 Həyatı
  • 2 Repressiyalar və soyad
  • 3 Xüsusi xidmət orqanı fəaliyyəti
  • 4 Elmi fəaliyyəti
  • 5 Ədəbi yaradıcılığı
  • 6 Sosial əlaqələri
  • 7 Mükafatları
  • 8 İstinadlar

Həyatı

redaktə

İlyas Vəkilov 20 mart 1905-ci ildə Şərur-Dərələyəz qəzasının Çivə kəndində anadan olmuşdur. Atası Sultan bəy məşhur Qazax sultanlığı, İrəvan xanlığı və Şərur-Dərələyəz bölgəsində tanınan mülkədar nəsildən idi. Anası Şirin xanım isə Səfiyevlər ailəsinə mənsub olmuşdur. Bu nəslin tanınmış nümayəndələri arasında İbrahim Səfi, Tağı bəy Səfiyev və Abo Fətəli bəy Düdənginski də vardır.

İlk təhsilini Çivə kənd mədrəsəsində alan İlyas Vəkilov daha sonra 1923-cü ildə Bakı Hərbi Məktəbinə daxil olmuş, 1927-ci ildə bölük komandiri rütbəsi almışdır.

1927–1929-cu illərdə Azərbaycan SSR Xalq Ədliyyə Komissarlığında xüsusi şöbə rəisinin müavini və rəisi vəzifəsində çalışmışdır. 1929–1931-ci illərdə Moskva Kommunist Tərbiyəsi Akademiyasında, 1935–1938-ci illərdə isə Ümumittifaq Plan Akademiyasında təhsilini davam etdirmişdir.

1931–1935-ci illərdə Azərbaycan SSR Dövlət Plan Komitəsində çalışmışdır. 1938–1949-cu illərdə Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Sovetinin sədri olmuşdur. 1949–1978-ci illərdə Bakı Şəhər Soveti plan komissiyasının sədri vəzifəsində fəaliyyət göstərmişdir. İlyas Vəkilov 2 iyun 1987-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.[2]

Repressiyalar və soyad

redaktə

İlyas Vəkilov Sovet rejimi dövründə milliyyətçi və əsilzadə soydan olduğu üçün təzyiqlərlə üzləşmiş, lakin soyadını dəyişməmişdir. Qardaşı Əli bəy Vəkilov repressiya qurbanı olmuş, digər qardaşı Həsənalı Sultan bəy Vəkilov isə mühacirətə getməyə məcbur qalmışdır.

Xüsusi xidmət orqanı fəaliyyəti

redaktə

O, Naxçıvan MSSR-də Xalq Daxili İşlər Komissarlığına rəhbərlik etdiyi dövrdə repressiyalardan əziyyət çəkən bəyləri və öz soyundan olan insanları qorumağa çalışmışdır.

Elmi fəaliyyəti

redaktə

İlyas Vəkilov həm də maarifçi və dərslik müəllifi olmuşdur. 1926-cı ildə, 21 yaşında ikitərəfli dərsliklər yazmışdır:

  • Savad və az-savadlılar məktəbində riyaziyyat dərsləri rəhbəri
  • Savad məktəblərində ana dili dərsləri rəhbəri

Bu dərsliklər 1926-cı ildə Siyasi Maarif İdarəsi tərəfindən nəşr edilmiş və latın qrafikasında hazırlanmışdır.

Ədəbi yaradıcılığı

redaktə

Şair təbiətli şəxsiyyət olan İlyas Vəkilov "Didəvan" adlı irihəcmli poema yazmış, lakin əsərlərini çap etdirməmişdir. Onun poeziyaya olan marağı yaxınları tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. İsa Həbibbəyli və İsa Əhməd bəy oğlu Vəkilov onun poetik düşüncəsini təqdir etmişlər.

Sosial əlaqələri

redaktə

O, Yusif Məmmədəliyev, Abbas Zamanov, Səməd Vurğun və Mehdixan Vəkilov kimi şəxslərlə dostluq münasibətləri saxlamışdır. Heydər Əliyevlə də həm Naxçıvan MSSR, həm də Bakı dövrlərində əməkdaşlıq etmişdir. Onun dəfn komissiyasına professor Abbas Zamanov rəhbərlik etmişdir.[3]

Mükafatları

redaktə
  • "Oktyabr inqilabı" ordeni
  • "Şərəf nişanı" ordeni
  • "Qafqazın müdafiəsi uğrunda" medalı
  • Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fəxri fərmanları

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ Vəkilovların 3 fərqli sistemdə yaşayan məşhur üzvü
  2. ↑ "Sadiq Qurbanov bu dövlət xadimindən yazdı". Axar.Az (az.). 3 iyun 2025.
  3. ↑ "Görkəmli dövlət xadimi İlyas Vəkilovun məzarı ziyarət edilib - FOTOLAR". qht.az (az.).
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=İlyas_Vəkilov&oldid=8162993"
UREYIM.AZ