 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Əbülhəsən Əli ibn İsa ibn Əbülfəth Hakkari (ərəbcə: أبوالحسن علي بن عیسی هکّاري) ( d.625/1228,[1] Ərbil, Abbasilər xilafəti – ö.692/1293[2] Bağdad, Hülakilər dövləti) şiə hədis alimi, tarixçi, şair və yazıçıdır. "Kəşful-ğumməti fi mərifətil-əimmə" əsəri onun ən tanınmış əsəridir və İslam Peyğəmbərinin və 12 İmamın həyatı barədə qələmə alınmış ən etibarlı əsərlərdən biri hesab edilir.
Şeyx İrbili Ərbil şəhərində doğulub boya-başa çatıb.[3] Onun dəqiq doğum tarixi ilə bağlı yekdil rəy yoxdur, lakin əksər dəlillər onun 620/1223 və 625/1228 arasında doğulduğunu göstərir. İbn Həbib əl-Hələbi yeganə şəxsdir ki, əl-İrbilinin 625/1228-ci ildə doğulduğunu açıq qeyd edir.[4] Atası Fəxrəddin İsa Ərbil şəhəri və ətraf ərazisinin valisi olmuş və 664/1266-cı ildə orada vəfat etmişdir.[5]
İslam dünyasında ən çox məşhurlaşan kitabı olan "Kəşful-ğumməti fi mərifətil-əimmə"(azərbaycanca: "İmamları tanımaqda maneələrin aradan qaldırılması") əsəri tarix boyu alimlərin nəzərində olan ən əsas bioqrafiya kitablarından biri olmuşdur. Bu kitab Azərbaycan dilinə tərcümə edilmiş və 2021-ci ildə 2 cilddə çap edilmişdir.[6]
Kitabın etibarlılığını artıran əsas xüsusiyyət onun şiə alimləri ilə yanaşı sünni alimlərin də əsərlərindən yararlanaraq yazılmasıdır.
Alimlərin çoxu əl-İrbilinin 692/1293[7] və ya 693/1294[8]-də Bağdadda vəfat etdiyinə inanırlar. Lakin İbn İmad əl-Hənbəli əl-İrbilinin 683/1284-cü ildə vəfat etdiyini qeyd edir.[9] Şeyx İrbili Bağdadın qərbində yerləşən[10] və “Kərbərdəzxana” adlanan evində dəfn edilmişdir.[11] Şeyxin məzarı Mühəddis Qummi tərəfindən ziyarət edilmişdir,[12] lakin bu gün onun evi tamamilə dağılmış və heç bir iz qalmamışdır.[13]
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|