 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Əfətli — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Əfətli kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[1]
| Əfətli | |
|---|---|
| 40°01′29″ şm. e. 47°06′43″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Region | Qarabağ iqtisadi rayonu |
| Rayon | Ağdam rayonu |
| Rayon | Əfətli bələdiyyəsi |
| İcma | Əfətli bələdiyyəsi |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 207 m |
| Saat qurşağı | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | AZ0217 |
  Əfətli | |
Ağdam şəhərindən 15 km uzaqdır. Məmmədbağırlı kəndinin yaxınlığında yerləşir.
Qədim türkmənşəli Avest tayfasının adındandır.[2]
Yerli tələffüz forması Əfətli. Qazaxlarda Abatvə, qırğızlarda Avat tayfası. Ağdam rayonunda Abadkənd (Afatkənd) adı ilə mənşəçə Gürcüstanda Abat -xevi (Axalsix rayonunda) XIX əsrdə Şimali Qafqazda üc Avat adlı dağ və xarabalıq vardı.[3]
Rusiya İmperiyasının siyahıyaalma sənədi olan "Qafqaz təqvimi"nin 1913-cü ilə aid qeydlərində "Afatlu" kəndi Yelizavetpol quberniyasının Şuşa qəzasının Afatlu kənd icmasında göstərilib[4]. XIX əsrin əvvəllərinə aid məlumatda Əfətli 9 ailədən ibarət kiçik bir el idi. Həmin əsrin sonlarına aid məlumatda Mirzə Cəfərli Əfətli kimidir.
1926-cı ilə aid Azərbaycan SSR inzibati ərazi bölgüsündə Əfətli kəndi Azərbaycan SSR Ağdam qəzasının Qarqar dairəsinə aid edilib[5]. XX əsrin əvvəllərində bu maldar el məskunlaşdıqda yaranmış Əfətli adlı üç kənd ilə Əfətli-Böyükbəy, Əfətli-Müqəddəmbəy və Əfətli-Əgri-Yataq yaranmışdır. Gürcüstanda Abatxevi (Axalsix r-nunda kənd adı), XIX əsrdə Cənubi Qafqazda Avat (kənd adı) və Avat (Xarabalıq) adları ilə mənşəcə eynidir.
1929-cu il inzibari ərazi islahatı nəticəsində kənd Azərbaycan SSR Ağdam rayonunun Məşədilər Kənd Deputatları Şurasının (Sovetliyinin) ərazisinə aid edilib[6].
Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 30.06.1954-cü il tarixli Qərarı ilə Ağdam rayonunun Məşədilər kəndinin adı dəyişdirilərək tarixi "Əfətli kəndi" adı qaytarılmışdır[7].
1961 - 1977-ci il siyahıyaalmsı zamanı Əfətli kəndi Ağdam rayonunun Əfətli kənd deputatları Sovetliyinin ərazisi kimi göstərilib[8][9].
"Bələdiyyə əraziləri və torpaqları haqqında" 07.12.1999-cu il tarixli 771-IQ nömrəli Qanunla Kənd ərazisində Ağdam rayonunun Əfətli bələdiyyəsi təşkil edilmişdir. Bələdiyyənin ilk Nizanaməsi onun 10.05.2000-ci il tarixli 05 nömrəli Protokolunda təsbit eidlmiş Qırarı, ikinci Nizmanaməsi isə 22.04.2025-ci il tarixli 05 nömrəli Protokolunda təsbit edilmiş Qərarı[10] ilə qəbul edilmişdir.
Bu Bələdiyyə 2000-ci ildə “Azərbaycan Respublikasında yerli özünüidarəetmə üzrə Əlaqələndirmə Şuraları haqqında” Əsasnaməyə[11] uyğun olaraq yaradılmış "Ağdam Bələdiyyələrinin Əlaqələndirmə Şurası"nın üzvülüyünə qəbul edilib.
Azərbaycan Respublikasının 29.06.2004-cü il tarixli 715-IIQ nömrəli Qanunu[12] ilə Əfətli bələdiyyəsinin əhatə etdiyi Hacıturalı, Həsənxanlı və Qəhrəmanbəyli kəndlərində Hacıturalı bələdiyyəsi təşkil edilmişdir.
03.05.2005-ci il tarixli 903-IIQ nömrəli Qanunla təsdiq edilmiş "Bələdiyyələrin regional assosiasiyalarının Nümunəvi Əsasnaməsi"nə[13] uyğun olaraq, Əfətli Bələdiyyəsi Azərbaycan Kənd Bələdiyyələrinin Milli Assosiasiyasının üzvü olmuşdur.
Birinci Qarabağ Müharibəsindən sonra Əfətli kəndi cəbhə bölgəsinə yaxın olduğu üçün Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarəti altında müdafiə olunmuşdur.
2020-ci ilə qədər Ermənistan Silahlı Qüvvələri tez-tez fasilələrlə işğal olunmuş ərazilərdən atəşkəs rejimini pozur, bütün hallarda düşmən cavab atəşilə susdurulurdu.
18.11.2024-cü il tarixli 50-VIIQ nömrəli Qanuna[14][15] əsasən Ağdam rayonunun Hacıturalı Bələdiyyəsinin aşağıdakı kəndləri Ağdam rayonunun Əfətli bələdiyyəsinə birləşdirilərilələk, Hacıturalı bələdiyyəsi ləğv edildi: Hacıturalı, Həsənxanlı, Qəhrəmanbəyli.
"Bələdiyyə əraziləri tə torpaqları haqqında" Qanuna[16] və öz nizamnaməsinə əsasən Əfətli kəndi Ağdam rayonunun Əfətli bələdiyyəsinin mərkəzidir[17]. Həmin Bələdiyyənin ərazi hüquqlarında aşağıdkı yaşayış məntəqələri mövcuddur[18]:
| Əfətli kənd iəd | Hacıməmmədli kəndi |
| Əfətli kənd iəd | İsalar kəndi |
| Əfətli kənd iəd | Küdürlü kəndi |
| Əfətli kənd iəd | Məmmədbağırlı kəndi |
| Əfətli kənd iəd | Hacıturallı kəndi |
| Əfətli kənd iəd | Həsənxanlı kəndi |
| Əfətli kənd iəd | Qəhrəmanbəyli kəndi |
Bələdiyyə “Azərbaycan Respublikasında yerli özünüidarəetmə üzrə Əlaqələndirmə Şuraları haqqında Əsasnaməyə”[19] uyğun olaraq yaradılmış Ağdam rayonu Bələdiyyələrinin Əlaqələndirmə Şurasının üzvüdür.
"Bələdiyyələrin regional assosiasiyalarının Nümunəvi Əsasnaməsi"nə[20] uyğun olaraq, Bələdiyyə Azərbaycan Kənd Bələdiyyələrinin Milli Assosiasiyasının üzvüdür.
Bələdiyyə sədri barədə məlumatlar Bələdiyyələrlə İş Potalında dərc edilir[21].
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|