Dəmirçidam — Azərbaycan Respublikasının Kəlbəcər rayonunun Dəmirçidam kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[1]
Dəmirçidam | |
---|---|
40°13′15″ şm. e. 46°04′23″ ş. u.HGYO | |
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Rəsmi dili | |
Xəritəni göstər/gizlə
|
Azərbaycanlı şair və aşıq, Aşıq Şəmşir də əslən Dəmirçidamlıdır.[2][3]
Kənd Kəlbəcər rayonunun mərkəzindən 28 km şimalda yerləşir. Ən yaxın qonşu kəndlər qərbdə Seyidlər və şimalda Cəmillidir.[4]
Yaşayış məntəqəsini XIX əsrin əvvəllərində Gədəbəy rayonunun Şınıx kəndindən gəlmiş ailələr keçmiş dəmirçi damının (dəmirçixananın) yanında saldıqları üçün belə adlandırılmışdır. Köç yolunun kənarında yerləşən dəmirçixanada dəmirçilər yaylağa qalxan və qışlağa qayıdan elatlara mövsümi xidmət göstərirdilər.[5]
Dəmirçidam kəndi XIX əsrin əvvəllərində indiki Gədəbəy rayonunun Şınıx bölgəsindən olan insanlar tərəfindən salınmışdır. Daha sonra indiki Kəlbəcər rayonunun Ağdaban və Çayqovuşan kəndləri Dəmirçidamdan köçən insanlar tərəfindən təsis edilmişdir.[6]
1933-cü ildə Azərbaycan SSR-in Milli İqtisadiyyat Uçotu İdarəsi tərəfindən hazırlanmış "AzSSR-in inzibati bölgüsü" nəşrinin materiallarına əsasən, 1 yanvar 1933-cü il tarixinə Dəmirçidam Azərbaycan SSR-in Kəlbəcər rayonunun Seyidlər kənd sovetinin kəndlərindən biri idi. Kənddə 256 nəfər əhali (50 təsərrüfat, 110 kişi və 146 qadın) yaşayırdı. Seyidlər kənd sovetinə daxil olan digər yaşayış məntəqələri (Babaşlar, Çaxlı, Camıllı, Lev, Ganlıkənd, Seyidlər – mərkəz, Təkəkaya) ilə birlikdə əhalinin milli tərkibi 99,7% türk (azərbaycanlı) idi.[7]
1960-cı illərin məlumatına görə, Dəmirçidam kəndində Azərbaycanlıların etnoqrafik qrupu olan ayrımlar yaşayırdı.[8]
Qarabağ münaqişəsi zamanı kənd 1992-ci ildə Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunmuşdur.[9]
Kənd işğal edilməzdən əvvəl əhalinin əsas məşğuliyyətləri maldarlıq, arıçılıq və tütünçülük idi. Kənddə orta məktəb, uşaq bağçası, klub, kitabxana, mədəniyyət mərkəzi və tibb məntəqəsi kimi infrastrukturlar mövcud idi.[4]
2020-ci il 9–10 noyabr gecəsi İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrinə əsasən imzalanmış Üçtərəfli Bəyanata görə, kənd Azərbaycanın nəzarətinə qaytarılmışdır.[10][11]
Kəlbəcər rayonu haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |