 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Firon qarışqası və ya ev qarışqası (lat. Monomorium pharaonis) — çox yayılmış və zərərli qarışqa növüdür. Bu qarışqalar adətən qapalı məkanlarda yaşayır və qida mənbələrinə asanlıqla çatmaq üçün uzun yollar qət edirlər.[2]
| Firon qarışqası | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Firon qarışqası |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Bu kiçik qırmızı qarışqalar ilk dəfə Misir fironlarının məzarlarında - yemək axtarmaq üçün girdikləri mumiyaların üzərində aşkar edilib. Burada onlar götürülərək cinsləri müəyyən etmək üçün isveçli alim Karl Linneyə təhvil verilib. O, 1758-ci ildə bu qarışqaları təsvir edərək onu firon qarışqası adlandırdı və Misir və Şimali Afrikanın ona bitişik ərazilərinin onun vətəni olduğunu irəli sürdü. Bu növ qarışqaların 128-ə yaxın qohum növü var, onlardan 75-i, o cümlədən firon qarışqası Şərqi Afrikada vəhşi təbiətdə yaşayır.
Avropada firon qarışqası ilk dəfə 1828-ci ildə Londonda kəşf edilib və burada kamin altındakı evlərdə rahatlıq tapıb. 1862-ci ildə Kazanda, 1863-cü ildə isə Avstriyada rast gəlinib. Təxminən eyni vaxtda Şimali və Cənubi Amerikanın limanlarında aşkar edilib. Liman şəhərlərindən firon qarışqaları qitələrin içərilərinə nüfuz edirdi. Hazırda onlara dünyanın hər yerində rast gəlinir. Moskvada onların 1889-cu ildən məskunlaşdığı guman edilir. 2013-cü ildə ilk dəfə Qrenlandiyada da aşka edilib.[3]
Firon qarışqaları kiçikdir, işçi qarışqaların uzunluğu təxminən 2 mm-dir. Onlar sarımtıl və ya açıq qəhvəyi rəngdədir. Bu qarışqalar çox böyük koloniyalar yarada bilirlər, bir koloniyada minlərlə işçi qarışqa və bir neçə kraliça ola bilər.[4]
Firon qarışqaları hər növ qida ilə qidalanır, lakin xüsusilə şirin qidaları sevirlər. Onlar həmçinin zibil və digər qida qalıqları ilə də qidalanırlar. Adətən isti və nəmli yerlərdə yaşayırlar. Ev və binaların içərisində, mətbəxlərdə, hamam otaqlarında və digər qapalı məkanlarda tapıla bilərlər.[5]
Bu qarışqalar qida mənbələrinin içərisinə daxil olaraq, onları çirkləndirə bilər və bu da insan sağlamlığı üçün risk yarada bilər. Onlar elektrik cihazları və digər avadanlıqları zədələyə bilər, çünki, bu cihazların içərisində yuva qurmağa üstünlük verirlər.[6]
,_Hartelholz,_M%C3%BAnich,_Alemania,_2020-06-21,_DD_20-28_FS.jpg)
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|
