. Ureyim.az

Hirkan Qussudu - Wikipedia - Ureyim.az

Ana Səhifə - Hirkan Qussudu

Hirkan quşsüdü (lat. Ornithogalum hyrcanum) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin quşsüdü cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir, prioritet endemik növüdür. Regional IUCN Status-VU D2.

Hirkan quşsüdü
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Ali bitkilər
Klad:
Çoxsporlu bitkilər
Klad:
Borulu bitkilər
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Birləpəlilər
Dəstə:
Qulançarçiçəklilər
Fəsilə:
Qulançarkimilər
Yarımfəsilə:
Zümrüdçiçəyikimilər
Triba:
Ornithogaleae
Cins:
Quşsüdü
Növ:
Hirkan quşsüdü
Beynəlxalq elmi adı
  • Ornithogalum hyrcanum Grossh., 1926
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı

Mündəricat

  • 1 Qısa morfoloji təsviri
  • 2 Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
  • 3 Sayı və tendensiyası
  • 4 Məhdudlaşdırıcı amillər
  • 5 Mühafizə tədbirləri
  • 6 Azərbaycanda yayılması
  • 7 Çoxalması
  • 8 Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri
  • 9 Becərilməsi
  • 10 Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri
  • 11 İstinadlar
  • 12 Həmçinin bax

Qısa morfoloji təsviri

redaktə

Çoxillik ot bitkisidir. Soğanağı yumurtvari, 1 sm enində, 2 sm uzunluğundadır. Gövdənin hündürlüyü 12–20 (26) sm-dir. Yarpaqları 2–4 (6) ədəd, enli, xətvari 5–12 (15) mm enində, ucu sivri, gövdədən uzundur. Çiçəkləri 2–4 (6) ədəd, sıx ovaldır. Çiçəkatlığı lansetvari və ya yumurtavari, uzunsov, arxa tərəfində açıq –yaşıl rəngdə enli zolağı var, kənarları parlaqdır. Çiçəkləri topa şəklində yerləşir. Erkəkcik sapı ensiz, çiçəkyanlığının ortasına çatır. Sütuncuq yumurtalıqdan qısadır. Qutucuq qanadsız, bərabər qabırğalıdır.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

redaktə

Çiçəkləmə və meyvə əmələgəlmə dövrü may-iyun aylarına təsadüf edir. Kserofit, duzadavamlı soğanaqla çoxalır. Orta dağ qurşağında, meşələrdə müxtəlifotlu qruplaşmalar əmələ gətirir.

Sayı və tendensiyası

redaktə

Populyasiyalarının sayı azalır, yeganə lokalitetində mənfi iqlimə və antropogen təsirlərə həssaslıq müşahidə olunur.

Məhdudlaşdırıcı amillər

redaktə

Hazırda populyasiyanın sabitliyinə baxmayaraq əhali tərəfindən yığılması və biçilməsi təhlükə yarada bilər.

Mühafizə tədbirləri

redaktə

Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər aparılmır. Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq məqsədilə yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxumlarının toxum bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.

Azərbaycanda yayılması

redaktə

Məhdud areallı endemik Hirkan növüdür. Lənkəranın dağlıq hissəsində, Lerik rayonunun Orand və Şinabad kəndləri arasında yayılmışdır. Orta dağlıq qurşaqdakı meşələrdə də tək-tək rast gəlinir.

Çoxalması

redaktə

Toxumla və vegetativ yolla çoxallır.

Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri

redaktə

Antropogen amillər.

Becərilməsi

redaktə

Lerikdə tək-tək bağlarda becərilir.

Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri

redaktə

Xüsusi mühafizə üsulları hazırlanmamışdır.

İstinadlar

redaktə

Həmçinin bax

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Hirkan_quşsüdü&oldid=8116444"
UREYIM.AZ