 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Korporativ maliyyə (təşkilatın maliyyəsi, ing. Corporate finance) — maliyyələşmə mənbələri, korporasiyaların kapital strukturu, menecerlərin firmanın səhmdarlar üçün dəyərini artırmaq üçün gördüyü tədbirlər və maliyyə resurslarının bölüşdürülməsi üçün istifadə olunan alətlər və təhlillərlə məşğul olan maliyyə sahəsi.
Amerikalı professor Stiven Rossun fikrincə, korporativ maliyyə biznes qərarları, pul vəsaitlərinin hərəkəti və firmanın səhmlərinin dəyəri arasındakı əlaqənin öyrənilməsidir[1].
Bir sıra iqtisadçılar təşkilatın maliyyəsini təşkilatın təsərrüfat fəaliyyəti zamanı yaranan və onun pul vəsaitlərinin hərəkətinin formalaşması, bölüşdürülməsi və istifadəsi ilə bağlı olan iqtisadi münasibətlər kimi müəyyən edirlər[2].
Korporativ maliyyənin vəzifələrindən biri təşkilatın xərclərinin davamlı olaraq pul vəsaitləri ilə təmin edilməsidir. Təşkilatın təsərrüfat fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsinin əsas mənbəyi onun öz kapitalıdır (nizamnamə kapitalı və mənfəət)[3]. Müəssisə aparmaq xərclərinin öz dövriyyə kapitalının həcmindən müvəqqəti artıq olması ilə təşkilat borc kapitalını cəlb edir[4]. Uzunmüddətli ehtiyacları ödəmək üçün daha tez-tez istiqrazlar və ya səhmlər buraxılır və ya uzunmüddətli kreditlər alınır. Kreditin alınması və ya səhmlərin buraxılması ilə bağlı bu cür strateji qərarlar son nəticədə təşkilatın kapitalının strukturunu müəyyən edir [5]. Qeyd etmək lazımdır ki, mənfəətin ənənəvi mühasibat göstəricisi iqtisadi mənfəət yaratmaq üçün istifadə olunan kapitalın cəlb edilməsi ilə bağlı fürsət xərclərini, həmçinin əlavə dəyər yaratmaq, dövriyyə vəsaitlərinin həcminə, kapital qoyuluşlarına nəzarət etmək üçün zəruri olan artımı nəzərə almır, lakin əsas vəsaitlərin və qeyri-maddi aktivlərin köhnəlməsi kimi qeyri-monetar göstəricini nəzərə alır, ona görə də bəzi maliyyə mütəxəssisləri şirkətin fəaliyyətinin əsas göstəricisi kimi gözlənilən diskontlaşdırılmış pul vəsaitlərinin hərəkətini seçirlər. Bu alternativ idarəetmə üsulu biznes dəyərinin idarə edilməsi adlanır[6].
Korporativ maliyyənin növbəti vəzifəsi biznesin gəlirliliyi və maliyyə riskləri arasında optimal balansı tapmaqdır.
Korporativ maliyyənin digər mühüm cəhəti investisiya qərarlarıdır, yəni əlavə gəlir əldə etmək üçün pul yatırmaq qərarlarıdır. İnvestisiyaların idarə edilməsi istənilən səviyyədə maliyyənin ən vacib aspektidir və korporativ səviyyə də istisna deyil. İnvestisiya qərarı verməzdən əvvəl aşağıdakı amilləri təhlil etməlisiniz:
Təşkilat və müəssisələr üçün maliyyənin təşkili üçün belə prinsiplər mövcuddur [7]:
Maliyyə işi insanların təşkilatın maliyyəsini idarə etməkdə əməli fəaliyyətidir. Bu fəaliyyətin son məqsədi ən az xərclə ən yaxşı nəticələrə nail olmaqdır. Nəticələr həm iqtisadi, həm də sosial fəaliyyət göstəriciləri kimi başa düşülür.
Maliyyə işinin vəzifələri:
Müəssisənin maliyyə (pul) münasibətləri sferasına aşağıdakılar daxildir:
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|