Kral körpüsü (Pont Royal) — Parisdə yerləşən və Sena çayı uzərindən keçən fransız körpüsüdür. Pont Neuf və Pont Marie'dən sonra şəhərin ən qədim üçüncü körpüsüdür. Bu abidə 11 may 1939 tarixdən bəri tarixi abidə kimi təsnif edilmişdir .
Kral körpüsü | |
---|---|
![]() | |
![]() | |
48°51′36″ şm. e. 2°19′47″ ş. u.HGYO | |
Keçid | Sena[2] |
Yeri | I arondisman[1][2], VII arondisman[2] |
Material | daş[d][2] |
Uzunluğu |
|
Eni | 17 m[2] |
![]() |
Körpü çayın sağ sahilini Pavillon de Flore adlanan yerdən sol sahilin Bac küçəsi və Beaune küçəsi arasındakı hissəsinə bağlayır. Ondan əvvəl Carrousel körpüsü və sonda Leopold-Sédar-Senghor piyada keçidi yerləşir.
Tuileries metro stansiyası bu ərazidə yerleşir.
Körpünün ən vacib texniki detallarını1685-ci ildə Jules Hardouin-Mansart tərəfindən tərtib etdilən plan müəyyən edir[3] :
Hər sahilin son dayağında ən böyük Paris daşqınları zamanı suyun səviyyəsini göstərən hidrografik tərəzi var.
Pont Royal üçün olan hesablamalar Blois'dəki Jacques-Gabriel körpüsü üçün model olaraq istifadə edilib.
Körpünün inşasının müxtəlif mərhələləri Lieven Cruyl (1634–1720-ci ildən əvvəl) tərəfindən rəsmləri çəkilmiş və oymalara həkk olunmuşdur.
Kral körpüsünün özəlliyi onun bəzəyinin azlığı və möhkəmliyidir.
Körpü Tüilri Sarayında bitdiyi üçün "Kral körpüsü" adını daşıyır.
9 sentyabr 1550 Kral II Henry Senadan bərə ilə keçməyə icazə verir.
Gəzinti zamanı Bac küçəsi yaxınlığında Senadan keçən bərənin qəzaya uğramasının şahidi olan Louis XIII bu yerdə körpü tikdirmək qərarına gəlir.
1632-ci ildə Kral Palatasının katibi Pierre Pidou, bu ərazidə taxta körpünün inşasını öz üzərinə götürdü. Bu keçid Sainte-Anne körpüsü "(Avstriyalı Anne ilə əlaqədar olaraq)", Qırmızı körpü "(Rənginə görə) və ya " Le Barbier körpüsü " adlandırılır və hazırlanmasına 21 noyabr 1631 tarixində 50.000 livres tournois məbləği qarşılığında dülgər Robert Chuppin başlayır. Yeni körpü 1550-ci ildən bu bəri mövcud olan və adını yaxınlıqdakı küçəyə verən (rue du Bac — fransısca bac bərə deməkdir) köhnə Tüiliri bərəsini əvəz edir.
Nisbətən kövrək olan on beş tağlı körpü ilk dəfə 1649-cu ildə təmir edilmişdir və iki il sonra tamamilə yenidən qurulmuşdur. Bu körpü 1654-cü ildə yandırılmış və onu 1656-cı ildə su aparmışdır.
Körpü 1660-cı ildə yenidən taxtadan qurulub, 1673-cü ildə möhkəmləndirilib və nəhayət çayın üzərindəki buzun parçalanması nəticəsində 1684-cü il fevralın 28-dən 29-na keçən gecə uçmuşdur. Madam de Sévigné bu haqda məlumat verərkən yazır : "Qırmızı körpü Saint-Clouda yola düşdü. Körpü yolda səkkiz arkasını itirdi."
25 oktyabr 1685 və 13 iyun 1689 tarixləri arasında könhə körpü bütövlükdə Kral XIV Louis tərəfindən maliyyələşdirilən daş körpü ilə əvəz olunur və "Kral Körpüsü" adlandırılır.
Kralın Baş Memarı Louvois bu tikintini Jak Gabriel, Jules Hardouin-Mansart və François Romainə tapşırır.
Xronologiya[5] :
XVIII əsrdə bu körpü Parisdə hər cür yığışma və tədbirlər üçün ən sevimli yer idi.
Fransız İnqilabından sonra, 1792–1804-cü illər arasında körpünün adı dəyişdirilib "Milli körpü" edilmiş, 1814-cü ilə qədər isə " Tuiliri Körpüsü " adlandırılmışdır.
Napoleon Bonapart Milli Konvensiyanın və Maximilien de Robespierre başçılıq etdiyi İctimai Təhlükəsizlik Komitəsinin oturduğu Tuileries Sarayını müdafiə etmək üçün topları bu körpüdə yerləşdirmişdir.
1852-ci ildə, keçidi rahatlaşdırmaq üçün mərkəzi arkanın divarının qalınlığı azaldıldı.
1939-cu ildə, Pont Neuf və Pont Marie ilə birgə tarixi abidə olaraq təsnif edildi.
2005-ci ildə Parisin 2012 Yay Olimpiya Oyunlarına ev sahibliyi etmək üçün namizədliyi münasibətilə işıqlandırıldı.