 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Ləm (tal. Ләм) — talışların ənənəvi yay evi.
Talışların yaşayış şəraiti onların təsərrüfat quruluşundan, təbii-iqlim şəraitindən asılı olaraq dəyişir. Qriqori Çursin yazır: "Yayda evlərdə rütubətin yarandığı, malyariya xəstəliyinin baş qaldırdığı Lənkəran ovalığında yayda qalmaq üçün xüsusi "ləm" otaqları təşkil edilir. Bu, dörd sütun üzərində bir növ taxta qüllədir və 4–5 metr hündürlükdə taxta məhəccərlərlə əhatə olunur. Bu qülləyə nərdivan ilə çıxılır."[1]
Ləm insanları yay və payız aylarında ağcaqanadlardan qoruyurdu. Ləmlərin ətrafında həsirlər asılırdı.[2] Ləmin quruluşu yayda sərinliyi təmin edirdi. Ona görə də yay aylarında həyətdə ləmin olmasını hamı vacib hesab edirdi.[3]
XX əsrin birinci rübündən etibarən ləmdən istifadə azalmağa və yox olmağa başladı. Sovet hökuməti bataqlıqları qurutmaq, ağcaqanadları məhv etmək üçün işlər apardı, nəticədə ləmə olan ehtiyac ortadan qalxdı.[2]
Ləm iki mərtəbəli divarsız binadır. Birinci mərtəbədə torpaq platforma və ya 1 metr qaldırılmış taxta platforma olur. İkinci mərtəbə adətən 3-3,6 metr hündürlükdə yerləşir və sütunlara söykənir. XIX əsrin sonlarında dayaq sütunları bəzən bişmiş kərpicdən hazırlanırdı, lakin buna daha çox varlı kəndlilərin evlərində rast gəlinirdi. Ləmin dam örtüyü digər talış evləri ilə eyni, yəni yerli tipli cildən (tal. леғ) ibarət idi.[2] Binanın ikinci mərtəbəsinə pilləkənlərlə, bəzi hallarda isə nərdivanla çıxmaq olardı.[3]
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|