Muzakire Azerbaycanin Birinci Xanimlarinin Siyahisi - Wikipedia - Ureyim.az

Düşünürəm ki, bu siyahıya AXC və sovet dövrünün əlavəsi həm problemli, həm də uydurmadır. "Birinci xanım" ölkə başçısının həyat yoldaşını bildirirsə, Konstitusiyası olmayan və "dövlət başçısı" heç vaxt təsdiqlənməmiş AXC, ümumiyyətlə belə bir vəzifə və ya status daşıyıcısı olmayan SSRİ dövrünə aid etmək olar? Axı bu tarixi anoxronizmdır. Yousiphh (müzakirə) 22:36, 9 fevral 2025 (UTC)Cavabla

Mən bu məqaləni yaxın bir vaxtda SS səviyyəsində sıfırdan işləməyi düşünürəm. Hər halda, mən düşünürəm ki, post fərq etmədən, ölkənin başında duran adamın adətən həyat yoldaşı birinci xanım hesab oluna bilər. Siyahıdan tam silmək düzgün olmaya bilər. Hörmətlə, Qədir (müzakirə) 10:19, 14 fevral 2025 (UTC)Cavabla

Burda söhbət ölkənin 1-ci şəxsinin həyat yoldaşından gedir. Ona görə də məncə, siyahı bəzi dəqiqləşdirmələrlə olduğu kimi qala bilər. Maraqlıdır ki, məsələn, Azərbaycanın rəhbərlərindən biri nə vaxtsa qadın olsaydı (Yelena Stasova nümunəsi var), onun əri bu siyahıda necə qeyd edilməli idi? Məntiqlə siyahının adı bəlkə "Azərbaycanın rəhbərlərinin həyat yoldaşlarının siyahısı" və ya "Azərbaycana rəhbərlik etmiş şəxslərin həyat yoldaşlarının siyahısı" olsaydı daha dəqiq olardı.--Sortilegus (müzakirə) 10:46, 14 fevral 2025 (UTC)Cavabla

Birinci xanım birinci xanımdır. Onu -qadın rəhbəri- həll etmək olar. Ad standart belə qalsın, məncə. Həmin versiyalarda çox uzun olur. Hörmətlə, Qədir (müzakirə) 10:53, 14 fevral 2025 (UTC)Cavabla

Burada söhbət ondan gedir ki, biz AXC-ni və sovet dövrünü siyahıya qatmalıyıq yox yoxsa? AXC-nin konkret dövlət başçısı kim olub ki, onun həyat yoldaşını da birinci xanım sayaq. Unkillable Demon King 22:36, 16 fevral 2025 (UTC)Cavabla

Məhz problem də budur. Rəsulzadənin və Topçubaşovun həyat yoldaşlarının bu siyahıya nə dəxli? AXC Konstitusiyası olmayıb ki, parlament respublikası olaraq parlament sədri dövlət başçısı olaraq qəbul edilsin. Yousiphh (müzakirə) 23:19, 16 fevral 2025 (UTC)Cavabla

Belə baxanda bəyəm Elçibəyin və ya Mütəllibovun həyat yoldaşları ərləri prezident olanda birinci xanımlıq ediblər? Yəni məsələn dövlət səfərlərinə və ya hansısa açılışlara filan qatılıblar birinci xanım kimi? Mən bilən yox. Belə olan halda biz nəyə əsasən onlara birinci xanım deyirik? Ərləri dövlət başçısı olub deyə? Onda belə çıxır ki, siyahıya Şah İsmayılın, Cahanşahın filan da həyat yoldaşlarını yazmalıyıq? ) Məncə bu siyahı daha çox orijinal tədqiqatdır, nəinki ensiklopedik bir siyahı. Çünki mənim bildiyim Mehriban Əliyevaya qədər heç bir prezident xanımı birinci xanım adlandırılmayıb və onlar özləri də bu yöndə heç nə etməyib. samral ^müzakirə 00:30, 20 fevral 2025 (UTC)Cavabla

Birinci xanım onsuz qeyri-rəsmi tituldur. Unkillable Demon King 00:40, 20 fevral 2025 (UTC)Cavabla

Simvolik də olsa, qeyd edilməli olduğunu düşünürəm. AXC-dən bu yana. Rəsulzadə və Topçubaşovu isə faktiki dövründə ən yüksək vəzifədə olublar deyə əlavə etməyi düşünürəm. Qeydlərlə hamısını həll etmək olar. Hörmətlə, Qədir (müzakirə) 04:59, 20 fevral 2025 (UTC)Cavabla

Dövrün böyüklərini əlavə ediriksə, AXC-də faktiki dövləti idarə etmiş başnazirləri bu siyahıya salmalıyıq onda. Bu siyahı tamamilə səhv-süf hazırlanıb. Yousiphh (müzakirə) 13:45, 20 fevral 2025 (UTC)Cavabla

Nazir hökumət başçısıdır, dövlət başçısı vəzifəsinə bərabər vəzifə Milli Şura və parlament sədri deyil ki? Çünki hökumət parlament qarşısında məsuliyyət daşıyıb. Dövlət başçısına tabe olunan kimi. Düzdür, burada parlament olub, amma onun sədri əsas götürülə bilər. Azərbaycan dövlət başçılarının siyahısı məqaləsində baş nazir yox, parlament sədri verilib. Hörmətlə, Qədir (müzakirə) 14:11, 20 fevral 2025 (UTC)Cavabla

@Gadir, "hökumət başçısı" olmaq fərqli şeydi, "dövlət başçısı" olmaq farqli şey. Məsələn, Yaponiyada hökumət başçısı baş nazirdi, amma dövlət başçısı imperatordur. Ona görə də EnVikidə Yaponiya baş nazirlərinin arvadlarının siyahısını "Yaponiyanın baş nazirlərinin həyat yoldaşlarının siyahısı" yazıblar, "Yaponiyanın birinci xanımlarının siyahısı" yox. Siyahıda da qeyd ediblər ki, bəzən Yaponiya baş nazirlərinin arvadlarına birinci xanım deyə xitab edilsə də, əslində bu düzgün deyil. Unkillable Demon King 17:08, 20 fevral 2025 (UTC)Cavabla

@Gadir, @White Demon Yuxarıda yazmışam: AXC Konstitusiyası olmayıb ki, parlament respublikası olaraq parlament sədri dövlət başçısı olaraq qəbul edilsin. Həm də bu məntiqlə yanaşsaq, onda sovet dövrü konstitusiyasına əsasən dövlət başçısı faktiki dövləti idarə edən birinci katib yox, MİK daha sonra Ali Sovetin sədrləri dövlət başçısı olublar. Onda bu siyahıda birinci katiblərin həyat yoldaşları necə salınıb?? Yousiphh (müzakirə) 17:19, 20 fevral 2025 (UTC)Cavabla

@Gadir, @Sortilegus, @White Demon, @Yousiphh, ümumiyyətlə kiməsə birinci xanım deməyimiz üçün (fərqi yoxdu AXC, AzSSR, ya AR) ya o dövrün ilkin, ya da bu dövrün etibarlı, obyektiv və akademik mənbələrinə baxaq görək M. Əliyevaya qədər kimə birinci xanım deyilib, adlandırılıb Azərbaycanda? Mən bilən heç kim. Belə olan halda, deməli bu siyahı orijinal tədqiqatdır və silinməlidir. samral ^müzakirə 05:05, 21 fevral 2025 (UTC)Cavabla

Silinməkdən söhbət gedə bilməz. Adının dəyişdirilməsi təklif oluna bilər. "birinci xanım" yerinə "həyat yoldaşı" yazıla bilər. Unkillable Demon King 05:54, 21 fevral 2025 (UTC)Cavabla

Düzdü, bu siyahı həyat yoldaşlarını əhatə edir. Necə ki, təkcə prezidentlə bağlı yox, dövlət başçıları ilə bağlı ümumi siyahı var, bu da elə olmalıdı. Birinci xanım deyəndə elə söhbət həyat yoldaşından gedir, bunun üçün nə mənbə? Hörmətlə, Qədir (müzakirə) 06:04, 21 fevral 2025 (UTC)Cavabla

Samral, müəyyən mənada sizinlə razıyam. Əgər sadəcə "birinci xanım" statusuna sahib olan şəxslərin siyahısını hazırlayırıqsa, onda gərək SSRi dağılandan sonrakı dövrü nəzərə alaq. Yəni birinci prezident Ayaz Mütəllibovdan sonrakı rəhbərlərin xanımlarının adlarını qeyd edək. Əslində, intervikilərə baxanda siyahıya türkcə vikinin ən optimal adlandırma tapdığını indi gördüm (Azerbaycan devlet başkanı eşleri listesi). Bu cür adlandırma seçsək biz də cümhuriyyət dövründən bu günə qədər olan müddəti əhatə edə bilərik. --Sortilegus (müzakirə) 14:15, 22 fevral 2025 (UTC)Cavabla

@White Demon və @Sortilegus, sizinlə tam razıyam. samral ^müzakirə 15:33, 22 fevral 2025 (UTC)Cavabla

AXC-də dövlət başçısı anlayışı olmayıb. AXC parlament respublikası idi, düzdür. Amma konstitusiya qəbul olunmamışdır. Buna görə də AXC-nin nə Milli Şura sədri, nə də Parlamentinin sədri dövlət başçısı hesab oluna bilməz. Yeri gəlmişkən bir daha qeyd edim, ki Azərbaycan SSR və SSRİ Konstitusiyasına əsasən dövlət başçısı MİK (daha sonra Ali Sovet)-in sədrləri idilər. Birinci katiblər faktiki dövləti idarə ediblər amma de-yure dövlət başçısı olmayıblar. İndi gəlin düşünək bu siyahı necə olmalıdır. Təklif edirəm ki:

1. Məqalənin adı dəyişdirilsin. Ad olaraq Azərbaycan dövlət başçılarının həyat yoldaşları daha neytral səslənir.
2. Siyahıda AXC dövrü silinsin və bunun səbəbi göstərilsin. Yox AXC qalmalıdırsa, onda Azərbaycan hökumət başçılarının həyat yoldaşları (hökümət sərdlərinin və ya başnazirlərinin) və Azərbaycan parlament sərdlərinin həyat yoldaşları siyahıları yaradılsın.
3. Əgər siyahı "dövlət başçısı" anlayışını əsas götürürsə, onda Mütəllibova kimi (yəni onun Azərbaycan SSR prezidenti olmasına kimi) Azərbaycan SSR MİK və daha sonra Ali Sovetin (Reyasət Heyətinin yox) sədrlərinin həyat yoldaşları siyahıya əlavə olunsun. (Heç gör kimsə Mirzə İbrahimovun həyat yoldaşının kim olduğunu bilir?)

Yousiphh (müzakirə) 11:08, 23 fevral 2025 (UTC)Cavabla

@Gadir, @Samral, @Sortilegus, @White Demon Nəticə? Yousiphh (müzakirə) 20:08, 13 mart 2025 (UTC)Cavabla

@Yousiphh, “Azərbaycan dövlət və hökumət başçılarının həyat yoldaşlarının siyahısı” da olar. samral ^müzakirə 04:09, 14 mart 2025 (UTC)Cavabla

@Yousiphh, bizdə Azərbaycanın birinci xanımı məqaləsi də var. Gəlin ümumiyyətlə bu məqaləni həmin məqaləyə birləşdirək, SSRİ və AXC dövrlərini çıxaraq. Ancaq müasir respublikanın birinci xanımları olsun. Məsələ bitsin. EnVikiyə baxıram, bir çox ölkə üçün birinci xanım məqaləsi var, amma siyahı kimi ayrı məqalə yaratmayıblar. Elə əsas məqalənin içində siyahı kimi verilib. Unkillable Demon King 11:30, 14 mart 2025 (UTC)Cavabla

@White Demon Tamamilə razıyam. Yousiphh (müzakirə) 11:47, 14 mart 2025 (UTC)Cavabla

Əgər başqa birinin etirazı yoxdursa, elə edəcəm. Unkillable Demon King 20:15, 14 mart 2025 (UTC)Cavabla

SSRİ dövrünü niyə çıxarası olduq? — Bikar ^müzakirə 20:22, 14 mart 2025 (UTC)Cavabla

@Bikar, SSRİ dövrünü niyə daxil edirik ki? Fakt odur ki, ölkəni idarə edənlər moskvadakılar olub. Gürcücə vikipediya, ermənicə vikipediya, qazaxca vikipediya, qırğızca vikipediya, rumınca vikipediya (Moldova), ukraynca vikipediyada, özbəkcə vikipediya - hamısına bir-bir baxdım, hamısı öz ölkələrinin birinci xanımlarını 1990-cı ildən sonra göstərib. Bir bizik, bir də estonca vikipediya SSRİ dövrünü daxil edən. Unkillable Demon King 20:33, 14 mart 2025 (UTC)Cavabla

EnVikidə postsovet ölkələri ilə bağlı bütün birinci xanım məqalələrində 1990-cı ildən sonrası nəzərə alınıb. Bir dənə Azərbaycanın məqaləsini yaradan sovet dövrünü daxil edib. Unkillable Demon King 20:35, 14 mart 2025 (UTC)Cavabla

Azərbaycan dövlət və hökumət başçılarının həyat yoldaşlarının siyahısı və Azərbaycanın birinci xanımı məqalələrinə bölək də — Bikar ^müzakirə 21:03, 14 mart 2025 (UTC)Cavabla