. Ureyim.az

Mermer Cure - Wikipedia - Ureyim.az

Ana Səhifə - Mermer Cure

Mərmər cürə (lat. Marmaronetta) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Mərmər cürə
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Ranqsız:
Amorphea
Ranqsız:
Obazoa
Ranqsız:
Opisthokonta
Ranqsız:
Holozoa
Ranqsız:
Filozoa
Aləm:
Heyvanlar
Yarımaləm:
Eumetazoylar
Klad:
ParaHoxozoa
Klad:
İkitərəflisimmetriyalılar
Klad:
Nephrozoa
Tipüstü:
Sonağızlılar
Tip:
Xordalılar
Sinif:
Quşlar
İnfrasinif:
Yenidamaqlılar
Klad:
Pangalloanserae
Dəstəüstü:
Galloanserae
Klad:
Odontoanserae
Klad:
Anserimorphae
Dəstə:
Qazkimilər
Yarımdəstə:
Anseres
Fəsiləüstü:
Anatoidea
Fəsilə:
Ördəklər
Yarımfəsilə:
Əsl ördəklər
Cins:
Mərmər cürə
Beynəlxalq elmi adı
  • Marmaronetta[1][2][…]
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
ITIS  553505
NCBI  75874
EOL  45513545
FW  369508

Mündəricat

  • 1 Kateqoriya və statusu
  • 2 Qısa təsviri
  • 3 Yayılması
  • 4 Yaşayış yeri və həyat tərzi
  • 5 Sayı
  • 6 Məhdudlaşdırıcı amillər
  • 7 Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
  • 8 Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
  • 9 İstinadlar
  • 10 Həmçinin bax

Kateqoriya və statusu

redaktə

(III-VU). Həssas, sayı azalmaqda olan növdür.

Qısa təsviri

redaktə

Bədəninin ümumi rəngi bozdur, üzərində açıq rəngli dəyirmi ləkələr və naxışlar vardır. Erkəyin başında kəkil var.

Yayılması

redaktə

Avropa və Asiyada yayılıb. Azərbaycanda Kür-Araz və Lənkəran ovalıqlarının su hövzələrində, Xəzərin sahillərində, Araz dəryaçasında məskunlaşır. Ağgöldə və Sarısuda yuvalayır.

Yaşayış yeri və həyat tərzi

redaktə

Qamış və qarğılıqlarla zəngin olan subasarlar və göllərdə yaşayır. Alxovka, Cil, Kələdəhnə, Qarasu, Şilyan, Sor-Sor və digər göllərin qurudulması nəticəsində yaşayış yerləri kəskin azalıb. Gündüz fəal olur. Azərbaycanda yuvalayan, ötüb keçən və qeyri–müntəzəm qışlayan populyasiyaları var. Həşərat sürfələri, molyusk, bitki toxumları və vegetativ hissələri ilə qidalanır. Aprelin ortalarında cütlərə ayrılırlar. Xırda adalarda və qarğı topaları arasında, su keçidləri çox olan dayaz yerlərdə yuva tikir. 7-12 yumurta verir.

Sayı

redaktə

Azərbaycanda əsas qışlaq yerləri Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu, yuvalama yerləri isə Ağgöl Milli Parkıdır. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğunda qışda 2004-cü ildə 680, 2005-ci ildə 420, 2006-cı ildə 200 fərdi qeyd edilmişdir. Reproduksiya dövründə Ağgöldə 1961-1964-cü illərdə hər il 50-60, 1998-ci ildə 45, 2005-ci ildə 10 cütü qeyd edilib. Digər su hövzələrində həm qışda, həm də reproduksiya dövründə tək-tək hallarda rast gəlinir.

 
Azərbaycan poçt markası, 2013

Məhdudlaşdırıcı amillər

redaktə

Reproduksiya dövründə yayıldığı hövzələrdə suyun səviyyəsi aşağı düşür və ördəyə zərər verir. Yuva yerlərinə çaqqal, tülkü və s. yırtıcılar asanlıqla daxil olaraq yuvaları dağıdır.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

redaktə

Ovlanması qadağan edilib. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu, Şirvan və Ağgöl Milli Parkları, su-bataqlıq sahələrində yasaqlıqlar sayına müsbət təsir edir. Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının Qırmızı Siyahısına, Azərbaycanın və Naxçıvan Muxtar Respublikasının Qırmızı kitablarına, Bern, Bonn, Ramsar konvensiyalarınavə AEWA sazişinə daxil edilib.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər

redaktə

Yenikənd subasarına və Sarısu gölünə qoruq statusunun verilməsi, növün qorunmasının geniş təbliği vacibdir.

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
  2. ↑ World Bird List (ing.): IOC World Bird List. 6.4 IOU, 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.4

Həmçinin bax

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Mərmər_cürə&oldid=6819022"
UREYIM.AZ