Pyotr Topalovic - Wikipedia - Ureyim.az

Pyotr Topaloviç 14 sentyabr 1840-cı ildə Kraquyevatsda anadan olmuşdur. O, Milosav Topaloviç və Anki Nenadoviçin oğlu, Evrem Nenadoviçin nəvəsi və Yakov Nenadoviçin nəticəsidir. Srem Mitrovitsasından olan tacir Georgi Panteliçin qızı Lenka ilə evli idi. Onun Milosav adlı oğlu, Draginya və Anka adlı qızları var idi. Draginyanın qızı leytenant Lyubomir Pokorni ilə evlənmişdi.^[1]

İlkin təhsilini xüsusi şəkildə almış, Belqradda gimnaziyanın 4 sinfini bitirmiş və 1855-ci ildə Belqradda Artilleriya Məktəbinə (Hərbi Akademiya) daxil olmuşdur. 1860-cı ildə leytenant rütbəsinə yüksəlmişdir. 1861-ci ilin dekabrına qədər piyada rotasında serjant olmuşdur. 1861–1863-cü illərdə Prussiyada, Potsdam və Berlində qvardiya bölmələrində ştabs-yunker kimi xidmət etmişdir. 1863-cü ilin yanvarında Çukur fəvvarəsi insidentindən sonra Serbiyaya qayıtmaq xahişi qəbul edilmədiyi üçün Sava Qruiç və Dimitri Djuriç ilə birlikdə öz istəyi ilə ordudan ayrılmışdır. Öz hesabına Parisə getmiş, 1864–1866-cı illərdə Fransa Baş Qərargah Akademiyasında kursant kimi təhsil almış, 1867-ci ildə isə Parisdə topoqrafiya fakültəsində yeddi ay dövlət kursantı olmuşdur.^[1]

1867-ci ildə mülki xidmətə qayıtmış, 1867–1868-ci illərdə artilleriya serjantı, sonra bir neçə ay Müdafiə Nazirliyinin ümumi hərbi şöbəsində xidmət etmiş və Mixail Obrenoviçin köməkçisi olmuşdur. 1868–1873-cü illərdə Şabats dairəsinin ştabs zabiti olmuşdur. 1873-cü ildə Baş Qərargah kapitanı rütbəsinə yüksəlmişdir. 1873–1875-ci illərdə Hərbi Akademiyada hərbi sənət tarixi və strategiya üzrə professor kimi dərs demişdir. 1875-ci ildə mayor rütbəsinə yüksəlmişdir. 1874–1876-cı illərdə artilleriya briqadasının qərargah rəisi, 1876-cı ildən isə Birinci Serbiya–Osmanlı müharibəsinin başlanğıcına qədər Timok diviziya dairəsinin artilleriya briqadasının baş qərargah rəisi olmuşdur.^[1]

1876-cı ildə Birinci Serbiya–Osmanlı müharibəsi zamanı Timok ordusunun qərargah rəisi olmuşdur. 1876-cı ilin oktyabrından Mixail Çernyayevin qərargahında xidmət etmiş, əvvəlcə 4-cü korpusun qərargah rəisi, sonra Timok-Morava ordusunun qərargah rəisi, daha sonra isə Timok korpusunun qərargah rəisi olmuşdur. 22 oktyabr 1876-cı ildə podpolkovnik rütbəsinə yüksəlmişdir. 1877-ci ilin dekabrında İkinci Serbiya–Osmanlı müharibəsinin əvvəlində Timok korpusunun Dunay diviziyasının komandiri olmuşdur. Dunay diviziyası ilə Qramadadan Nişə qədər irəliləmişdir. Onun diviziyası Nişi şimal-şərqdən blokadaya almaq üçün cəlb edilmişdi. Nişin azad edilməsi zamanı diviziyası Sumadiya korpusunun hücumunu asanlaşdırmaq məqsədilə Vinikdə yerləşən Osmanlı istehkamlarına güclü artilleriya atəşi açmışdır. 1878-ci il yanvarın 15-dən oktyabrın 21-dək İbar diviziyasının komandiri olmuşdur.^[1]

1880-ci ilin aprelinə qədər Baş Qərargahda xidmət etmiş və Hərbi Akademiyada professor olmuşdur. 1881-ci ildə polkovnik rütbəsinə yüksəlmişdir. 1880-ci ilin aprelindən 1885-ci ilin sentyabrına qədər Baş Qərargahın şöbə rəisi olmuşdur. 1885-ci il Serbiya–Bolqarıstan müharibəsində Morava diviziyasının komandiri kimi iştirak etmişdir. Slivnitsada serblərin məğlubiyyətindən sonra 2 dekabr 1885-ci ildə Yovan Petroviç ilə əvəzlənərək Ali Baş Komandanlığın qərargah rəisi vəzifəsindən ayrılmışdır. 1887-ci ilin martında general rütbəsinə yüksəlmişdir. 4 aprel 1886-cı ildən 17 fevral 1887-ci ilə qədər Milyutin Qaraşaninin hökumətində tikinti naziri, daha sonra 1887-ci il fevralın 17-dən iyun 13-dək həmin hökumətdə müdafiə naziri olmuşdur. 1887-ci ilin noyabrında Morava diviziya dairəsinin komandiri təyin edilmişdir. 1886–1890-cı illərdə Hərbi Akademiyada professorluq etmişdir. Hərbi Akademiyanın direktoru vəzifəsini iki dəfə icra etmişdir: 13 mart – 4 aprel 1886-cı il və yenidən 8 aprel 1889-cu ildən 1891-ci ildə vəfatına qədər.^[1]

"Ratnik" və "Voyin" jurnallarında bir neçə məqalə dərc etmişdir. Almancadan "Əsgər yerdə" (1875) və "Bir neçə döyüş təlimatı" (1876) əsərlərini, fransızcadan isə "Vialın strategiyası" (1876) əsərini tərcümə etmişdir. O, 20 avqust 1891-ci ildə Belqradda vəfat etmişdir.^[1]

Topaloviç bu mükafatlarla təltif edilmişdir: 1-ci və 2-ci dərəcəli "Xaç" ordeni, "İgidliyə görə" qızıl medalı, "1879–1878-ci illər azadlıq və müstəqillik uğrunda" hərbi xatirə medalı, "1885–1886-cı illər müharibəsi" xatirə medalı, "Fransa Şərəf Legionu" ordeninin zabit xaçı və Avstriyanın 2-ci dərəcəli "Dəmir Tac" ordeni.^[1]