Qazağı — Azərbaycanın Qazax rayonuna məxsus olan, sürətli templi və dinamik hərəkətləri ilə seçilən xalq rəqsidir. Bu rəqs həm kişilər, həm də qadınlar tərəfindən ifa olunur və adətən el şənliklərində, toy mərasimlərində və milli bayramlarda nümayiş etdirilir.1936-cı ildə bəstəkar Üzeyir Hacıbəyov mahnı və rəqs ansamblı yaradarkən bir sıra mütəxəssislərin köməyi ilə bu rəqsi xoreoqrafik yönümündə işləyərək nota salınmışdır. Səhnə tamaşası kimi quruluşunda "Qazağı" onu böyük məharətlə oynamağı bacaran bir dəstə kişi tərəfindən ifa olunur.
Qazağı |
---|
Qazağı rəqsi Azərbaycan xalq rəqsləri arasında özünəməxsusluğu ilə fərqlənir. Rəqs əsasən ritmik və çevik hərəkətlərə əsaslanır. Bu rəqsdə bədən duruşu, çevik addımlar və ani dönüşlər əsas rol oynayır. Qazağı rəqsi Qazax bölgəsinin qəhrəmanlıq ruhunu və mərdliyini simvolizə edir. Rəqsdə düzümü rəngarəng və texniki cəhətdən mürəkkəb hərəkətlər çoxdur. Məişətdə, el şənliklərində bu rəqs solo qaydasında ifa olunur. Kişi rəqslərinin çoxunda olduğu kimi, hökmən sərrast hərəkətlər, daxili qüvvənin əzəməti tələb olunur və oynayanlardan hər biri öz qabiliyyətini, rəqsdə nəyə qadir olduğunu göstərməyə çalışır.
Rəqsin tarixi Qazax bölgəsindəki qədim mərasim və bayram ənənələrinə dayanır. Ənənəvi olaraq bu rəqs kişilər tərəfindən ifa olunsa da, sonradan qadın ifaçıların repertuarına da daxil edilmişdir. Rəqsin müşayiətində adətən zurna və nağara alətlərindən istifadə olunur.
Rəqs musiqisi əsasən zurna və nağaranın müşayiəti ilə ifa olunur. Musiqidə yüksək temp və ritmik zərbələr üstünlük təşkil edir. Qazax bölgəsinə xas olan musiqi üslubu bu rəqsdə aydın şəkildə hiss olunur.
Qazağı rəqsi zamanı ifaçılar ənənəvi Azərbaycan milli geyimlərindən istifadə edirlər. Kişilər çox vaxt papaq, çuxa və kəmər taxır, qadınlar isə uzun donlar, baş örtükləri və gümüş bəzəklərlə səhnəyə çıxırlar.