. Ureyim.az

Semed Agaoglu - Wikipedia - Ureyim.az

Ana Səhifə - Semed Agaoglu

Ağaoğlu Səməd Əhməd bəy oğlu (22 aprel 1909[1], Bakı – 6 avqust 1982[2][1], İstanbul) — yazıçı, publisist və Türkiyənin dövlət və siyasi xadimi olmuşdur. Üç dəfə Türkiyə Böyük Millət Məclisinə deputat seçilmiş, baş nazirin müavini, dövlət naziri olmuşdur.[3]

Səməd Ağaoğlu
türk. Samet Ağaoğlu
Türkiyə Ticarət naziri
6 dekabr 1954 – 8 fevral 1958
ƏvvəlkiFəthi Çəlikbaş
Sonrakıİbrahim Sıtkı Yırcalı
11 noyabr 1952 – 8 aprel 1953
ƏvvəlkiNuri Özsan
SonrakıXeyrəddin Ərkmən
Türkiyə Baş nazirin müavini
5 iyun 1950 – 10 noyabr 1952
ƏvvəlkiNihat Ərim
SonrakıFatin Rüştü Zorlu
Türkiyə Böyük Millət Məclisi
IX, X, XI çağırış
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 22 aprel 1909(1909-04-22)[1]
Doğum yeri
  • Bakı, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi 6 avqust 1982(1982-08-06)[2][1] (73 yaşında)
Vəfat yeri
  • İstanbul, İstanbul ili, Türkiyə
Dəfn yeri
  • Feriköy məzarlığı
Partiya
  • Demokrat Partiya
Təhsili
  • İstanbul liseyi[d],
  • Ankara Universitetinin Hüquq fakültəsi[d]
Fəaliyyəti yazıçı, siyasətçi
Atası Əhməd bəy Ağaoğlu
Həyat yoldaşı
  • Nəriman Ağaoğlu[d]

İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mündəricat

  • 1 Həyatı və siyasi fəaliyyəti
  • 2 Yaradıcılığı
  • 3 Ölümü
  • 4 Ailəsi
  • 5 İstinadlar

Həyatı və siyasi fəaliyyəti

redaktə

Səməd Ağaoğlu 1909-cu ildə Bakıda dünyaya gəlmiş, hələ körpə ikən atasının Türkiyəyə mühacirəti ilə ömrünü, taleyini bu ölkəyə bağlamalı olmuşdur. Ankarada hüquq fakültəsini bitirdikdən sonra bir müddət Strasburqda işləmişdir. Bu illərdə yaradıcılığa başlamış, ilk qələm təcrübələrini sınaqdan keçirmişdir. Sonralar Fransada keçən illərini "Strasburq xatirələri" adlı kitabında əks etdirmişdir. Türkiyəyə döndükdən sonra bir sıra mühüm dövlət işlərində çalışmış, millət vəkili] seçilmiş, nazir vəzifəsi tutmuşdur. Siyasi baxışlarına görə bir müddət həbsdə yatmış, azadlığa çıxdıqdan sonra ömrünün sonlarına qədər bədii-publisistik yaradıcılıqla məşğul olmuşdur.

1960-cı ildə Calal Bayar — Adnan Menderes işinə görə, yəni 1960-cı il, 27 may dövlət çevrilişi ilə əlaqədar ömürlük həbs cəzasına məhkum olunmuş, 1964-cü ildə amnistiyaya buraxılmışdır. Ağaoğlu Səməd Əhmədbəy oğlu 1967-ci ildə ulularının vətəni Azərbaycanı ziyarət etmişdir.[4]

Yaradıcılığı

redaktə

Səməd Ağaoğlunun bədii irsi əsasən 1944–1965-ci illər arasında nəşr olunmuş "Strasburq xatirələri", "Hürriyyət", "Öyrətmən Qafur", "Böyük ailə", "Hücrədəki adam", "Qatırın ölümü" adlı məcmuələrdə toplanmışdır. Bundan əlavə, onun on beşə qədər kitabi çap olunmuşdur ki, ("Tanış izlər", "Dostum Menderes", "Sovet Rusiya Imperatorluğu", "İki partiya arasında fərqlər", "Demokrat partiyasını doğuluş və yüksəliş səbəbləri", "Qüvveyi-milliyyə ruhu" və s.) bunlar başlıca olaraq ədəbi-tənqid, siyasi-hüquqi araşdırmalar, xatirələr və səyahətnamələrdən ibarətdir.

Səməd Ağaoğlu dəmir pərdənin hökm sürdüyü ən çətin dövrdə — 1967-ci ildə Azərbaycana gəlmiş, "Sovet Rusiya İmperatorluğu" kitabının fəsillərindən birini doğma vətəninə həsr etmişdir.

Səməd Ağaoğlunun yaradıcılığında xüsusi yer tutan və bu gün Azərbaycan ədəbi-nəzəri fikri üçün aktuallıq kəsb edən əsərləri atası Əhməd bəy Ağaoğlu haqqında xatirələridir. "Atamı xatırlarkən" və "Atamın dostları" adlı iki kitabdan ibarət bu xatirələr Türkiyədə nəşr olunmuşdur.

Ölümü

redaktə

Səməd Ağaoğlu 1982-ci ilin avqust ayının 6-da, 73 yaşında vəfat etmişdir.

Ailəsi

redaktə

Əhməd bəy Ağaoğlunun oğludur.

İstinadlar

redaktə
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir.
  1. ↑ 1 2 3 4 WorldCat Entities (ing.). OCLC, Inc., 2022.
  2. ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France Samet Ağaoğlu // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  3. ↑ "Görkəmli Azərbaycanlılar" (PDF). 2019-03-20 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2013-06-18.
  4. ↑ "Səməd Ağaoğlu". 2019-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-05-10.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Səməd_Ağaoğlu&oldid=8123089"
UREYIM.AZ