 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Timur Kocaoğlu (31 may 1947, İstanbul) — özbək əsilli türk tarixçisi, dilçilik və siyasət elmləri üzrə ekspert. Kolumbiya Universitetində doktorluq dissertasiyasını müdafiə edən ilk özbək alimi. 1947-ci ildə İstanbulda Buxara Xalq Sovet Cümhuriyyətinin rəhbərlərindən olan Osman Kocaoğlunun ailəsində anadan olmuşdur.[1][2][3][4] 1971-ci ildə İstanbul Universiteti Ədəbiyyat Fakültəsinin Türk Dili və Ədəbiyyatı bölməsini bitirmişdir. 1977-ci ildə Kolumbiya Universitetində (Nyu-York) İncəsənət, Yaxın Şərq Dilləri və Mədəniyyətləri Departamentində (MELAC) təhsil alıb, sonra 1979-cu ildə Kolumbiya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Departamentində siyasi elmlər üzrə iki magistr dissertasiyası müdafiə edib. 1982-ci ildə Kolumbiya Universitetində çalışmış məşhur professor Edvard Allvortun elmi rəhbərliyi altında o, "National Identity in Soviet Central Asian Prose Fiction of the Post-Stalin Period: 1953–1982" adlı namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. Timur Kocaoğlu bu tezisi müdafiə etdikdən sonra uzun illər Azad Avropa Radiosunda çalışdı.[5]
| Timur Kocaoğlu | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 31 may 1947 (77 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Fəaliyyəti | tarixçi, politoloq |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Timur Kocaoğlu 31 may 1947-ci ildə İstanbulda anadan olub. Həmin vaxt atası Osman Kocaoğlu siyasi təzyiqlər və iş üçün tez-tez Türkiyəni tərk etməli olur. Timur dörd yaşında olanda ailəsi ilə birlikdə Pakistanın Pişəvər şəhərinə köçdü. Üç il İngilis dili məktəbi olan Convent High Schoolda oxudu. 1957-ci ildə Osman Kocaoğlu ailəsi İstanbula qayıdır və Timur Əhməd Rasim İbtidai məktəbində təhsilini davam etdirir. Əvvəl Kartal Liseyində, ondan sonra Pendik Liseyində təhsil alıb. Orta məktəbdə oxuyarkən tarix müəllimi Nəzmiyə Toğan və ədəbiyyat müəllimi Səlahəddin Savcıdan dərs alıb. Nəzmiyə Toğan türk xalqının milli azadlıq hərəkatının liderlərindən biri və məşhur alim Əhməd Zeki Vəlidi Toğanın həyat yoldaşı idi.
Timur Kocaoğlu orta məktəbdə oxuyarkən dostu Yusuf Çotuksökenlə birlikdə "Duvar" adlı qəzet nəşr etdi. 1965-ci ildə İstanbul Universitetində Türk Dili və Ədəbiyyatı fakültəsində təhsil almağa başlayıb. Bu universitetdə Ali Nihad Tarlan, Abdulkadir Karahan, Ahmet Caferoğlu, Sadettin Buluç, Faruk Timurtaş, Muharrem Ergin, Fahir İz, Mehmet Kaplan, Ömer Faruk Akün, Ali Karamanlıoğlu kimi məşhur türk alimlərindən dərs alıb.
Universitetdə oxuyarkən atası Osman Kocaoğlu dünyasını dəyişib. Osman Kocaoğlu oğlu Timuru sonuncu dəfə hüzuruna dəvət edərək, belə vəsiyyət edib:
Sənə bankda pul qoymuram, sənə imarət, bərəkətli torpaqlar, sənə dayaq olmaq üçün qardaşlar qoymuram, sənə ancaq Vətən həsrətini miras olaraq qoyuram.[6][7]
Osman Kocaoğlunun ölümündən xəbərsiz olan Kolumbiya Universitetinin professoru Edvard Allvort onun adından məktub göndərir. Məktubda Buxara və onun siyasəti ilə bağlı bəzi suallar var idi. Məktubu alan Timur Kocaoğlu atasının ölüm xəbəri ilə yanaşı məktubdakı bəzi suallara da cavab verməyə çalışıb. Bu şəkildə Timur Kocaoğlu məktub vasitəsilə professor Edvard Allvortla tanış olub. Edvard Allvort Timur Kocaoğlunun Orta Asiya xalqlarının ədəbiyyatı ilə maraqlandığını anlayınca, onun təqaüdlə Amerikaya gəlməsinə kömək etdi.
1977-ci ildə Timur Kocaoğlu elmi fəaliyyəti ilə yanaşı Azad Avropa Radiosunda fəaliyyətə başlayıb. O zaman Azad Avropa Radiosunun xəbərləri 22 dildə yayımlanırdı. Bunlara 6 türk dili (özbək, qazax, qırğız, türkmən, tatar və başqırd) daxil idi. Alim Azad Avropa Radiosunda çalışdığı 17 il ərzində özbək və ingilis dillərində yüzlərlə elmi məqalə yazıb. Almaniyada işləyərkən alman dilini də öyrəndi. Azad Avropa Radiosunda bir müddət işinə ara verdikdən sonra 1985–1988-ci illərdə Mərmərə Universitetində çalışdı. Daha dörd il Azad Avropa Radiosunda çalışdıqdan sonra 1993-cü ildə Koç Universitetinin dekanı Attila Aşkarın dəvəti ilə Türkiyəyə qayıdıb və Koç Universitetində mühazirələr oxuyub. 1995–2005-ci illərdə Türk Dil Qurumunda çalışıb. 2011-ci ildən Miçiqan Universitetində işləyir. 2021-ci ildə Miçiqan Universitetindən təqaüdə çıxdı. İndi Özbəkistan Milli Universitetində onlayn kurslar tədris edir. O, həmçinin YouTube-da "Türkbilim Sanaltayı"nı təsis edib, elmi konfranslar təşkil edir.[8][9]
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|