Xalid Əli Ağa oğlu Əliyev (7 fevral 1949[1], Əmircan[1] – 2 dekabr 2019[1])— AMEA Zoologiya İnstitutunun Quru onurğasızları laboratoriyasının müdiri, biologiya elmləri doktoru.
Xalid Əliyev | |
---|---|
Xalid Əli Ağa oğlu Əliyev | |
![]() | |
Doğum tarixi | 7 fevral 1949(1949-02-07)[1] |
Doğum yeri | Əmircan, Bakı şəhəri, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vəfat tarixi | 2 dekabr 2019(2019-12-02)[1] (70 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
Vətəndaşlığı |
![]() ![]() |
Elm sahələri | biologiya, zoologiya |
Elmi dərəcəsi | biologiya elmləri doktoru |
İş yeri | AMEA |
Təhsili | Azərbaycan Dövlət Universiteti |
Tanınmış yetirməsi | Mahir Məhərrəmov |
Mükafatları |
Xalid Əli Ağa oğlu Əliyev 1949-cu ildə Bakı səhəri Əmircan qəsəbəsində anadan olmuşdur. 1967-ci ildə M. Əzizbəyov adına Azərbaycan Neft və Kimya institutuna daxil olmuş və 1973-cü ildə S. M. Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin biologiya fakültəsini bitirmişdir. 1973–1975-ci illərdə Sovet Ordusu sıralarında vzvod komandiri vəzifəsində leytenant rütbəsində xidmətdə olmuşdur. 1975-ci ildən AMEA Zoologiya İnstitutunda işləyir. 1977-ci ildə "Entomologiya" ixtisası üzrə AMEA Zoologiya İnstitutunun əyani aspirantı olmuş, 1986-cı ildə "Azərbaycanın Kiçik Qafqaz biogeosenozlarının arıkimilərii" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını (Bakı), 2013-cü ildə isə "Azərbaycanın arıkimiləriı" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını (Bakı) müdafiə etmişdir. 1980–1986-cı illərdə "Entomologiya" laboratoriyasında laborant, kiçik elmi işçi, elmi işçi, 1987–1993-cü Zoologiya institutun elmi katibi olmuş, 1993-cü ildən hal-hazıra qədər Araxnologiya laboratoriyası müdiri vəzifəsində işləyir.
X. Ə. Əliyev institutda işlədiyi dövrdə AMEA-nın və keçmiş SSRİ EA proqramlarına daxil olan bir neçə elmi tədqiqat mövzularının yerinə yetirilməsində iştirak etmişdir. Onun tərəfindən Azərbaycanın əksər qoruğlarının sancan pərdəqanadlıları və laboratoriya əməkdaşları ilə hörümçəkkimiləri tədqiq olunmuşdur. Azərbaycan faunası üçün 642 növ arıkimi müəyyən edilib ki, onlardan 154 növ Qafqaz, 88 növ Cənubi Qafqaz və 64 növ Azərbaycan faunası üçün yenidir. Əvvəllər nəməlum olan, arıkimilərin yuva paraziti 2 növ mutillid arı (Mutillidae fəsiləsi) — Dentilla cretica növünün dişisi və Dasylabris shelkovnikovi növünün erkəyi təsvir edilmişdir. Ilk dəfə 642 növ arıkiminin uçuş fenologiyası müəyyən edilmiş və həmçinin növlərin qida əlaqələri öyrənilmişdir. İlk dəfə Azərbaycanın arıkimilər faunasının formalaşma tarixi araşdırılmış və onların faunistik kompleksləri müəyyən edilmişdir. X. Ə. Əliyev Dağıstan (1989-cu il), Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Tacikistan, Türkmənistana (1991-ci il) beynəlxalq ekspedisiyalarda iştirak etmişdir. O, 2005, 2010-cu illərdə alman həmkarlarının dəvəti ilə iki dəfə 3 ay Almaniya Entomologiya institutunda və bir ay Ştutgart Təbii Tarixi muzeyində (2014-cü il) olmuş və tədqiqatlar aparmışdır. Hal- hazırda Zoologiya institutunun Araxnologiya laboratoriyası müdiri vəzifəsində çalışır.