 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Cahan-Atin Üveysi və ya Cahan-Bibi Üveysi, təxəllüsü Üveysi, Vaisi,(özb. Jahon otin Uvaysiy; 1781, Margilan – 1845, Margilan) — XIX əsr Özbək şairəsi, Özbəkistan ədəbiyyatının və orta əsr Kokand ədəbiyyatının klassiki. Nadirə və Məhzunə ilə yanaşı, çağatay dilində Kokand qadın poeziyasının nümayəndəsi.[1]
| Üveysi | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1781 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1845 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
Üveysi ümumilikdə 15.000 yarımdan çox şeir yazıb. Onun əsərləri bu gün də Özbəkistanda məşhurdur. Onun əsərlərinin toplusu Özbəkistan Respublikası Elmlər Akademiyasının Daşkənddəki İnstitutunda qorunur.[2] Üveysinin atası Siddik Bobo iki dildə şeirlər yazan ədəbiyyat pərəstişkarı idi. Anası Çinbibi də şairə olub.[3]
Üveysi Mərğilanda sadə, lakin kifayət qədər savadlı ailədə anadan olub. Atası onda dünyəvi elmlər və özbək poeziyasının özəllikləri haqqında anlayış formalaşdırıb.
Şairənin şəxsi həyatı uğursuz olub. O erkən yaşda ərə verilsə də, dul qalıb və doğma şəhərini tərk edərək iki uşağı ilə Kokanda köçüb. Burada ona Kokand hökmdarı Ömər xanın (Umarxan Kokand Əmiri) həyat yoldaşı - şairə Nadirənin sirdaşı olmaq qismət olub.
Üveysinin qızı Kuyaş anası sağ ikən vəfat etmiş, oğlu isə Qaşqara əsgər göndərilib. Üveysi uşaqlarına olan məhəbbətini elm və sənətin əsaslarını öyrətdiyi tələbələrinə ötürüb. Şairənin həyatının faciəvi motivləri onun lirikasında öz əksini tapıb. Üveysi çox vaxt qəm şairəsi adlandırırlar. Dəqiq ölüm tarixi bilinməsə də, Üveysinin altmış yaşından sonra vəfat etdiyi ehtimal edilir.
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|