 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Məhəmmədbağır Niknam (1921, Təbriz – 1946, Təbriz) — şair, yazıçı, 21 Azər hərəkatının iştirakçısı və repressiya qurbanı.
| Məhəmmədbağır Niknam | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 1921 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1946 |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | qətlə yetirilib |
| Fəaliyyəti | şair |
| Əsərlərinin dili | Azərbaycan türkcəsi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tudə Partiyasının və Azərbaycan Demokrat Firqəsinin üzvü olub. "Şairlər məclisi"nin yaradılmasında iştirak edib. Azərbaycan Milli Hökuməti dağıldıqdan sonra şah qoşunları tərəfindən güllələnib.
Məhəmmədbağır Niknam 1921-ci ildə Təbrizdə anadan olub.[1][2] Beş yaşında ikən atası dünyasını dəyişdiyi üçün dayısının himayəsində böyüyüb.[3] Nizami mədrəsəsini bitirib.[3] 1939-cu ildə hərbi xidmətə çağırılıb. Yaradıcılığa hərbi xidmətdə ikən başlayıb.[1][2] Hərbi xidmətini başa vurduqdan sonra Təbriz kibrit karxanasındakı işinə geri qayıdıb.[3][4] Tudə Partiyasına daxil olub.[1] Təbrizdə çap olunan "Azərbaycan", "Vətən yolunda", "Yeni Şərq" qəzetlərində yazıları və şeirləri dərc olunub.[4] 1945-ci il yanvarın 3-də "Vətən yolunda" qəzetinin nəzdində yaradılmış[5] "Şairlər məclisi"nin yaradılmasında iştirak edib.[6][4] 1945-ci ildə Tudə Partiyasından çıxaraq Azərbaycan Demokrat Firqəsinə üzv olub.[1] 1945-ci il noyabrın 20-də Təbrizdə Ərk teatrında Azərbaycan Xalq Konqresi fəaliyyətə başladı.[7][8][9] Məhəmmədbağır Niknam da Azərbaycan Xalq Konqresində nümayəndə kimi iştirak edib.[10][11] 1945-ci il dekabrın 12-də Azərbaycan Milli Hökuməti qurulduqdan sonra, Həmkarlar Təşkilatında işləməyə başlayıb.[4]
1946-cı il dekabrın 11-dən etibarən İran ordusu iri şəhərlərə girməzdən əvvəl bu şəhərlərdə ərbabların quldur dəstələri eləcə də mülki geyimli jandarmalar qırğınlar törətməyə başladılar.[12][13] Bu dəstələr Tehran radiosu tərəfindən "İran vətənpərvərləri" adlandırılırdılar.[13] Dəstələrin əsas məqsədi demokratların məhv edilməsi və şah qoşununun şəhərlərə girişini təmin etmək idi.[13] Təbriz və Azərbaycanın digər şəhərləri talana və qırğınlara məruz qaldılar.[12][14] Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi.[15][16] Minlərlə insan həbs olundu. Baş verən qırğınlarda ADF üzvləri, fədailər eləcə də tanınan şairlərdən Əli Fitrət, Sədi Yüzbəndi və Cəfər Kaşif qətlə yetirildilər.[17][18][19] 1946-cı il dekabrın 14-də ABŞ və Böyük Britaniya tərəfindən dəstəklənən İran ordusu Təbrizə daxil oldu.[20][21] Bundan sonra da qırğınlar və talan davam etdi.[14][20] Hökuməti ələ keçirən şah qoşunları bölgədə qırğınlar törətdilər.[17] Bu hadisələrdə Məhəmmədbağır Niknam da Təbrizdə öz evinin qarşısında şah qoşunları tərəfindən güllələnib.[22][18][19][23]
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|
