 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Mixail Vladimiroviç Alpatov (rus. Михаи́л Влади́мирович Алпа́тов; Skriptlərin işləməsi üçün ayrılan vaxt bitdi.) — SSRİ incəsənət tənqidçisi, pedaqoqu və memuarçısı.
| Mixail Alpatov | |
|---|---|
| rus. Михаил Владимирович Алпатов | |
| Doğum tarixi | 10 dekabr 1902[1][2][…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 9 may 1986[1][2][…] (83 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Elm sahələri | sənətşünaslıq, pedaqogika |
| Elmi dərəcəsi | |
| İş yerləri |
|
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |
    |
İncəsənət tarixi elmləri doktoru. SSRİ İncəsənət Akademiyasının həqiqi üzvü (1954), RSFSR əməkdar incəsənət xadimi (1958). SSRİ Dövlət Mükafatı laureatı (1974). Avstriya Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü.
Mixail Vladimiroviç Alpatov 10 dekabr 1902-ci ildə Rusiya imperiyasında, Moskva şəhərində burjua ailəsindən olmuşdur.[4] O, Moskva vilayətinin Leonovo kəndinin tarixçisi V. A. Kapustinin qardaşıoğlu, Moskva sahibkarı və yerli tarixçi Nikolay Naydenovun bacısı O. A. Naydenovanın nəvəsidir. Yazıçı Aleksey Remizovun ikinci dərəcəli əmisioğludur.[5]
Alpatov 1919-1921-ci illərdə Moskva Dövlət Universitetinin Tarix və Filologiya fakültəsinin İncəsənət nəzəriyyəsi və tarixi kafedrasında təhsil almışdır. Onun müəllimləri Boris Vipper və Aleksandr Qabriçevski olmuşdur. 1921-1923-cü illərdə Alpatov Gözəl Sənətlər Muzeyində, 1923-1930-cu illərdə isə Rusiya Elmlər Akademiyasının Arxeologiya və İncəsənət Tarixi İnstitutunda çalışmışdır. 1925-ci ildə köhnə Rusiya rəssamlığı tarixi üzrə namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmiş, 1940-cı ildə isə "Dante və Cotto dövrünün İtaliya incəsənəti" monoqrafiyası ilə doktorluq dissertasiyasını tamamlamışdır. 1943-cü ildə Alpatov Moskva Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsində yeni yaradılmış Rusiya İncəsənət Tarixi kafedrasının rəhbəri olmuşdur.[6] Buna baxmayaraq, Alpatovun əsərlərinə əsasən Aleksey Fyodorov-Davıdovun təsiri ilə yazılan tənqidi rəylər onun universitetdən ayrılmasına səbəb olmuşdur. Nəticədə, Mixail Alpatov, daha sonra qardaşı, bioloq Vladimir Alpatov kimi Moskva Dövlət Universitetini tərk etmək məcburiyyətində qalmışdır.[7]
1943-cü ildən ömrünün sonuna qədər Alpatov Vasili Surikov adına Moskva İncəsənət İnstitutunda çalışmışdır. Onun tələbələri arasında məşhur müasir rəssamlar İlya Kabakov və Erik Bulatov olmuşdur.[8]
Alpatov 9 may 1986-cı ildə Moskvada vəfat etmişdir. O, Vaqankovskoye qəbiristanlığında dəfn edilmişdir.[9]
Mixail Alpatovun ən məşhur əsəri incəsənət tarixi ilə maraqlanan tələbələr və həvəskarlar arasında hələ də populyar olan üç cildlik “Ümumi incəsənət tarixi”dir. Alpatovun elmi maraq dairəsi son dərəcə geniş idi. O, Andrey Rublevin yaradıcılığı, İtaliya İntibahı problemləri və qədim Yunanıstan incəsənəti haqqında eyni bacarıqla yazmışdır. Alpatovun kiçik incəsənət tarixi “tədqiqat” janrı onun elmi metodunun bir növ vizit kartına çevrilmişdir. Bu metod böyük ölçüdə Hans Zedlmayr və Dmitri Aynalovun tədqiqat prinsiplərini özündə cəmləşdirmişdir. Alpatovun əsərləri təkcə SSRİ-də deyil, xaricdə də tanınmışdır. Onun kitabları dünyanın on yeddi dilində nəşr edilmişdir.[10]
|
Burada bizim incəsənət tənqidçimiz Alpatovun məqalələrini oxumalıyam. Onlar bilikli, kitabvari, lakin əziyyət çəkilməmiş, ağardılmamış şəkildə yazılmışdır və buna görə də soyuq və ölü xarakter daşıyırlar. —Boris Pasternak[11] |
|
Alpatovun mühazirələri tələbə auditoriyasında böyük maraq doğururdu, xüsusən də ağır xəstəlik keçirdikdən sonra, həyatının son dövründə belə. Rəssam Eliy Belyutin onun mühazirələri haqqında belə danışmışdır:[12]
|
|
Mixail Vladimiroviç Alpatov hər mühazirəni xüsusi emosional obrazlar silsiləsi kimi qururdu, özünü müvafiq olaraq kökləyirdi və bir dəfə seçdiyi tonu dəyişmirdi. Bu, onun danışdığı rəssamın və ya incəsənət məktəbinin dünyası idi. |
|
Bundan əlavə, Alpatov Gümüş dövr ənənələrində şeirlər yazmış, əsasən Anri Matissə yaxın tərzdə olan pastel üslubunda rəsmlər çəkmiş, ədəbi məqalələr yazmış və maraqlı memuarlar qoymuşdur. Onun pianoçu Mariya Yudina və filoloq Naum Berkovski ilə yazışmaları vardır.[13]
Alpatovun 1994-cü ildə vəfatından sonra nəşr edilmiş memuarları fraqmentar xarakter daşıyır. Bu, Alpatov-Kapustin ailəsinin tarixi, alimin çoxsaylı xarici səfərləri, rus və xarici mədəniyyət xadimləri ilə görüşləri və dostluq münasibətləri haqqında canlı və rəngarəng hekayədir. “Xatirələr”də Pablo Pikasso, Mark Şaqal, Aleksandr Benua, Anna Axmatova, Boris Pasternak, Pavel Kuznetsov, Vladimir Favorski, Robert Falk və Konstantin Melnikov kimi şəxsiyyətlər yer alır. Alpatov xüsusilə məşhur incəsənət tənqidçisi Viktor Lazarev ilə münasibətlərinin buludsuz olmadığını qeyd etmişdir. O həmçinin, Andrey Tarkovskinin “Andrey Rublev” filminin məsləhətçilərindən biri olmuş, rejissorla Rusiya ikonu haqqında danışmış, lakin filmin bədii nəticəsindən narazı qalmışdır.[13]
Alpatov məşhur şəxsIyətlər, az tanınan rəssamlar və incəsənət həvəskarları ilə ünsiyyətdə yüksək demokratiklik nümayiş etdirirdi:
|
|
Onun üçün “rütbələr cədvəli” yox idi. Əgər onun diqqət dairəsinə iki rəssam düşərdisə və bunlar ona eyni dərəcədə cəlbedici gələrdisə, lakin biri geniş tanınmış, digəri isə müxtəlif səbəblərdən kölgədə qalmışdısa, Alpatov ikincisinə üstünlük verərdi.[14] |
|
Skriptlərin işləməsi üçün ayrılan vaxt bitdi.
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|