 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Topsi (ing. Topsy; 1855[a] – aprel 1934) və ya Qoca Topsi[1] (ing. Old Topsy) – dişi ikihürgüclü dəvə. O, ABŞ Dəvə Korpusunun son sağ qalan üzvü olmuşdur. Daha sonra Rinqlinq qardaşlarının sirkindəki heyvanxanada saxlanılmış, bir neçə filmə çəkilmiş, ən sonda Seliq və Qriffit Park zooparklarının sakini olmuşdur.[2]
| Topsi | |
|---|---|
 Seliq Zooparkının dəvələri. Onlardan biri Topsidir. | |
| Məlumatlar | |
| Digər ad(lar)ı | Qoca Topsi |
| Növü | ikihürgüclü dəvə (Camelus bactrianus) |
| Cinsiyyəti | dişi |
| Doğum tarixi | 1855-ci ildən əvvəl, ən erkən 1834 |
| Doğum yeri | Tunis, Malta, Yunanıstan, Türkiyə və ya Misir |
| Ölüm tarixi | aprel 1934 |
| Ölüm yeri | Qriffit Park Zooparkı, Los-Anceles, Kaliforniya |
| Tanınır | ABŞ Dəvə Korpusunun son sağ qalan üzvü olması |
Topsi ABŞ tərəfindən 1855-ci ilin avqustundan 1856-cı ilin fevralına qədər Tunis, Malta, Yunanıstan, Türkiyə və Misirdən gətizdirilmiş 33 dəvədən biri idi. Hər bir dəvə üçün təxminən 250 ABŞ dolları ödənilmişdi.[2][3] Topsi və digər dəvələr 1856-cı ilin mayında Texasda yerləşən İndianola qəsəbəsinə, qısa müddət sonra San-Antonio şəhərinə və oradan da ABŞ Dəvə Korpusunun yaradıldığı Kamp-Verdə məntəqəsinə aparılmışdır. Layihə heç vaxt rəsmi olaraq "Dəvə Korpusu" kimi adlandırılması da, bu adla tanınmışdır. Bu dəvələrin çoxu (Topsinin onlardan biri olduğu güman olunur) ABŞ ordusu tərəfindən 1859-cu ildə Kaliforniyada yerləşən Texon istehkamına köçürülmüşdür. 1864-cü ildə bütün ordu dəvələri xidmətdən azad edilmiş və hər biri təxminən 50 ABŞ dollarına satılmışdır.[2][3]
ABŞ ordusu tərəfindən satıldıqdan sonra Topsi Vətənaş müharibəsi bitənə qədər Arizona və Nevada mədənlərində duz və filiz çıxarma işlərində istifadə olunmuşdur. O, Rinqlinq qardaşları tərəfindən satın alınmış və onların sirki ilə ABŞ boyunca səyahət etmişdir. Səyahət zamanı Topsi və onun yoldaşı qatar tərəfindən vurulmuşdur. Topsinin hürgücləri sınsa da, sağala bilmişdir, lakin yoldaşı ölmüşdür.[2]
1900-cü illərin əvvəlində dəvələr filmlərdə populyar olmuş, ekzotik məkanların təsvirində istifadə olunmuşdurlar. Topsi bu dövrdə "Fox Studios" tərəfindən satın alınmış, daha sonra 1909-cu ildə Vilyam Seliqin Los-Ancelesdə yerləşən "Selig Polyscope Company" şirkətinə bağışlanmışdır. 1915-ci ildə Vilyam Seliq Los-Ancelesdə Seliq Zooparkını açmışdır. Zooparkda Topsi daxil olmaqla 700-dən çox heyvan saxlanılırdı. Lakin zoopark yaxşı gəlir gətirmədiyi üçün 1918-ci ildə satılmış, Böyük depressiya dövründə həmişəlik bağlanmışdır. Topsi 1920-ci illərdə Qriffit Park Zooparkına bağışlanmışdır.[2]
Topsi həyatının son illərini Qriffit Park Zooparkında keçirmişdir. O, əyri hürgüclərinə görə tanınmışdır.[2] 1934-cü ilin aprelində iflic keçirmiş və evtanaziya olunaraq həyatına son qoyulmuşdur. "Madera Tribune" 27 aprel 1934-cü ildə Topsi üçün nekroloq yayımlamışdır.[4] Qriffit Park Zooparkı onun 100 yaşında,[2] ABŞ ordusu isə onun 80 yaşında öldüyünü bildirmişdir.[3] O, ABŞ Dəvə Korpusunun son sağ qalmış üzvü idi.
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|