Ebu Talib - Wikipedia - Ureyim.az

Əbu Talib 535-ci ildə Hicaz bölgəsinin Məkkə şəhərində anadan olmuşdur. O, Haşimilərin başçısı Əbdülmüttəlibin oğlu və Məhəmməd peyğəmbərin doğumundan əvvəl ölən atası Abdullanın qardaşı idi. Gələcəkdə peyğəmbər olacaq Məhəmməd kiçik yaşlarından etibarən Əbu Talibin himayəsinə keçmişdir. Həmçinin İslamın ilk yayıldığı zamanlarda Əbu Talib Məhəmmədi Qureyş qəbiləsindən qorumuşdur.^[4] Məkkə şairlərindən sayılan Əbu Talibin bəzi beytlərindən dilçilikdə istifadə edilməsi^[5] onun mahir bir şair olduğunu göstərir. Onun Əbu Hiffən Abdullah ibn Əhməd əl-Mihzəmi tərəfindən toplanmış şeirləri "Divanu-Şeyxil-Əbatih" adı altında nəşr olunmuşdur. Əbu Talib təqribən 619-cu ildə 80 yaşında vəfat etmişdir.

Əbu Talibin müsəlmanlığı məsələsi müzakirə mövzusudur. Onun inamı haqqında ziddiyyətli fikirlər vardır:

Şiələrə görə o müsəlman olaraq ölmüşdür.^{[6][7][8][9][10]} Əbu Talibin imanı haqqında şiələrin ən məşhur kiabı Şeyx Müfidin qələmə aldığı "İmanu Əbu Talib" kitabıdır. Onlar eləcə bu məsələ haqqında Qurani-Kərimin

"Məgər (O) səni yetim ikən tapıb, sığınacaq və pənah vermədimi?!"^[11]

ayəsini dəlil olaraq gətirir və bu ayənin Əbu Talib haqqında olmasını iddia edirlər.
Sünnilər Əbu Talibin kafir olaraq öldüyünü bir sıra hədisləri^{[12][13][14][15][16]} rəhbər tutaraq bəyan edir və bu haqda Quranın aşağıdakı ayələrini dəlil olaraq gətirirlər. Onlara görə bu ayələr Əbu Talibin kafir olaraq ölməsinin sübutudur:

• "Müşriklərin cəhənnəmlik olduqları bəlli olduqdan sonra, qohum olsalar belə, onlar üçün bağışlanma diləmək Peyğəmbərə və möminlərə yaraşmaz."^[17]

• "Sən istədiyini doğru yola yönəldə bilməzsən. Lakin Allah dilədiyini doğru yola yönəldər."^[18]

Bu məsələdə şərqşünasların fikirləri də müxtəlifdir:

• Vilyam Myur – O, Əbu Talibin Peyğəmbərə səmimi bir dəstək verdiyini, lakin İslamı açıq şəkildə qəbul etmədiyini iddia edir.^[19]
• Montqomeri Vott bildirir ki, Əbu Talib siyasi və qəbiləvi səbəblərə görə İslamı açıq şəkildə qəbul etməsə də, İslamın yayılmasına böyük töhfə vermişdir. O, Peyğəmbəri qoruyaraq, İslamın erkən dövrdə yaşamasını təmin etmişdir.^[20]
• İqnas Qoldziher – O, Əbu Talibin Məhəmmədin peyğəmbərliyini qəbul edib-etməməsi məsələsində qeyri-müəyyən mövqe tutur. O, Əbu Talibin İslamı siyasi və sosial bir fenomen kimi dəstəklədiyini düşünür.^[21][22]

• Əbu Talib [1]