. Ureyim.az

Arpad Gents - Wikipedia - Ureyim.az

Ana Səhifə - Arpad Gents

Arpad Gents (mac. Árpád Göncz, 10 fevral 1922[1][2][…], Budapeşt, Macarıstan[4] – 6 oktyabr 2015[3][1][…], Budapeşt[5]) — Macar dövlət xadimi, Macarıstanın ilk prezidenti. O, həmçinin 1956-cı ildə baş verən macar inqilabının iştirakçılarından biri olmuşdur.

Arpad Gents
mac. Árpád Göncz
Macarıstanın ilk prezidenti
2 may 1990 – 4 avqust 2000
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 10 fevral 1922(1922-02-10)[1][2][…]
Doğum yeri
  • Budapeşt, Macarıstan[4]
Vəfat tarixi 6 oktyabr 2015(2015-10-06)[3][1][…] (93 yaşında)
Vəfat yeri
  • Budapeşt, Macarıstan[5]
Dəfn yeri
  • Obuda qəbiristanlığı[d][6]
Təhsili
  • Eötvöş Lorand Universiteti (–1944)[7]
Fəaliyyəti siyasətçi, yazıçı, tərcüməçi, şair, vəkil
Uşağı 4 (Kinga Göncz daxil olmaqla)
Dini Roma-Katolik kilsəsi
Təltifləri Collar of the Spanish Order of the Civil Merit (İspaniya) — 1994 Maltanın "Xidmətlərə görə" ordeni — 1995 Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria (Avstriya) — 1999 "Ağ şir" ordeninin böyük xaçı (Çexiya) — 2003 "Fəxri legion" ordeninin Böyük xaçı (Fransa) — 1997 Knight Commander of the Order of St Michael and St George (Birləşmiş Krallıq) — 1991 Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (Almaniya) — 2000 Collar of the Order of the Cross of Terra Mariana (Estoniya) — 1997 "Müqəddəs Olaf" ordeni (Norveç) 1-ci dərəcəli "Cüt ağ xaç" ordeni (Slovakiya) — 2000 Order of Freedom of the Republic of Slovenia (Sloveniya) Grand Cross with Chain of the Order of Merit of the Republic of Hungary (civil) (Macarıstan) Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland (Finlandiya) — 1995 Serafimlər ordeni (İsveç) — 1996 "Ağ qartal" ordeni (Reç Pospolita) Grand Cross of the Order of Vytautas the Great (Litva) — 1999 "İtaliya qarşısında xidmətlərə görə" ordeninin lentli böyük cəngavərlik xaçı — 1991 "Azadlıq" ordeninin böyük xaçı (Portuqaliya) — 1993 Grand Cross of the Order of Good Hope (Cənubi Afrika Respublikası) — 1999 "Xilaskar San-Martin" ordeni (Argentina) — 1997 "Peru günəşi" ordeni — 1998 Grand Order of Mugunghwa (Cənubi Koreya) — 1990 Grand Cross of the Order of the Bath (Birləşmiş Krallıq) — 1999
Collar of the Order of the Star of Romania (Rumıniya)
İmzanın şəkli
gonczarpad.hu
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mündəricat

  • 1 Həyatı
  • 2 Siyasi fəaliyyəti
  • 3 Ölümü
  • 4 Mükafatları
  • 5 İstinadlar

Həyatı

redaktə

Arpad Gents 10 fevral 1922-ci ildə Budapeştdə zadəgan ailəsində anadan olmuşdur. Atası Layoş Gents poçt işçisi anası İliona Hayman isə evdar xanım idi. Bunda başqa atası Layoş Gents məşhur tennis oyunçusu olmuş və 1924-cü i yay olimpiya oyunlarında Macarıstanı təmsil etmişdi. Ilk təhsilini 4 illik məktəbdə aldıqdan sonra təhsilini 1932-ci ildə Verbösi orta məktəbində davam etdirmişdir. Orta məktəbi bitirən Gents 1944-cü ildə Budapeşt Pamani Piter adına İncəsənət Universitetinə daxil olmuşdur. Həmin il- 1944-cü ilin 19 mart tarixində Macarıstan almanların hücumuna məruz qaldı. Arpad Gents hələ təhsil aldığı üçün orduya çağırışdan azad edilmişdi. Lakin tezliklə 1944-cü ilin dekabr ayında o müharibəyə çağırıldı. 1944-cü ilin sonlarında Macarıstan Qızıl Ordu tərəfindən mühasirə edildikdə Gents də şəhərdə idi.  Müharibədən sonra o, kənd təsərrüfatı üzrə təhsil almağa başlamışdır. Arpad Gents 1947-ci ilin yanvar ayının 11-də Maria Susanna ilə ailə həyatı qurmuş, bu evlilikdən 4 övladı dünyaya gəlmişdir.

Siyasi fəaliyyəti

redaktə

Arpad Gents siyasi karyerasına  dövrün anti-kommunist partiyası Xırda Mülkiyyətçilər partiyasına üzv olmaqla başlamışdır. O cümlədən 1956-cı il Macar inqilabının fəallarından olan Gents, İnqilabda iştirakına görə ömürlük həbs cəzasına məhkum olunmuşdur. Həbsd keçən 7 ildən sonra amnistiya alaraq azadlığa buraxılan siyasətçi 1988-ci ildə yenidən siyasi arena geri qayıtmışdır.

Ölümü

redaktə

Arpad Gents 6 oktyabr 2015-ci ildə, 93 yaşında vəfat etmişdir [8].

Mükafatları

redaktə
  • 1991:   İtaliya- "İtaliya qarşısında xidmətlərə görə" Böyük Xaç ordeni
  • 1994:   Böyük Britaniya- "Müqəddəs Maykl və Müqəddəs Corc" ordeni
  • 1994:   Polşa– Polşa Respublikasının xidmətlərə görə "Bəyaz Qartal" ordeni
  • 1995:   Malta– "Malta qarşısında xidmətlərinə görə" döş nişanı (9 fevral 1995)
  • 1999:   Estoniya – Terra Mariana döş nişanı
  • 1999:   Litva – Böyük Vytautas ordeni (19 may 1999)
  • 1999:   Norveç– Müqəddəs Olav Böyük Komandor Xaçı ordeni
  • 1999:   Böyük Britaniya– Baz Böyük Xaç nişanı
  • 2000:   Almaniya– Almaniya Federativ Respublikasının Böyük Xaç nişanı
  • 2003:   Çexiya – "Ağ Aslan" ordeni (7 mart 2003)[160]
  • 2003: Budapeşt Korvinus Universiteti mükafatı
  • 2009: Beynəlxalq Adalbert sülh mükafatı

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 3 4 Árpád Göncz // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  2. ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France Árpád Göncz // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  3. ↑ 1 2 http://www.origo.hu/itthon/20151006-meghalt-goncz-arpad.html.
  4. ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119359987 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  5. ↑ 1 2 PIM authority.
  6. ↑ Politikamentes temetésen búcsúztatták Göncz Árpádot. Index, 2015.
  7. ↑ Meghalt Göncz Árpád. Index.hu Zrt., 2015.
  8. ↑ "Macaristan eski cumhurbaşkanlarından Árpád Göncz öldü". 2019-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Arpad_Gents&oldid=8052906"
UREYIM.AZ