Bella Yevgeniyevna Rapoport (rus. Бе́лла Евге́ньевна Рапопо́рт ; 29 may 1980, Leninqrad) — Rusiya sosioloqu və publisist, interseksional feminist, gender və bərabərlik nəzəriyyəsi sahəsində tədqiqatçı. Rapoport Sankt-Peterburqda yaşayıb fəaliyyət göstərir.[1]
Bella Rapoport | |
---|---|
![]() | |
Doğum tarixi | 29 may 1980(1980-05-29) (44 yaş) |
Doğum yeri | |
Vətəndaşlığı |
![]() ![]() |
Milliyyəti | yəhudi |
Dini | iudaizm |
İxtisası | rejissor |
Fəaliyyəti | publisist, insan hüquqları fəalı |
Tanınır | LGBT fəalı, yazıçı, feminist |
![]() |
Bella Rapoport 29 may 1980-ci ildə Leninqradda hərbçi ailəsində anadan olub. Uşaq ikən o, hərbi şəhərciklərdə (Barens dənizindəki Rıbaçi yarımadasında, həmçinin Tacikistan və Qazaxıstanda) yaşayıb. Bella 2010-cu ildə Qüdsdə yaşayıb.[2]
O, Sankt-Peterburq Dövlət Aerokosmik Cihazlar Universitetini bitirib. Sonra bir il Sankt-Peterburqda Avropa Universitetinin Antropologiya şöbəsində magistratura pilləsində təhsil alıb. Rapoport Siyasi Elmlər və Sosiologiya fakültəsinin Gender Araşdırmaları Departamentində laborant kimi çalışıb[3] və fevralın 20-də EDU-da ixtisas dərəcəsini müdafiə edib. Onun müdafiə etdiyi elmi iş "Mədəniyyətşünaslıq" istiqaməti üzrə olub (fərqlənmə diplomu). O, jurnalist karyerasına "Be-in.ru"[4] saytında moda tənqidçisi və "Art1" saytında[5] film tənqidçisi kimi başlayıb.
O, "Novaya qazeta"[6][7], "Metro"[8] "Daily Afişa",[9] "Snob",[10] "Colta.ru"[11] "Wonderzine" və s. kimi nəşrlərdə məqalələrini dərc edib. O, kəsişən feminizm, bədən pozitivliyi və poliamoriya ideyalarını bölüşür, fahişəliyə nəzarətin İsveç modelini müdafiə edir.[12][13] Rapoport qadınlara qadağan edilən peşələr[14] və feminitivlərin[15] istifadəsini dəstəkləyir.
2015-ci ildə nəşr olunan mediada mizoginistik dildən bəhs edən "Adi cinsiyyətçilik"[16] rubrikası qızğın müzakirələrə səbəb olub.[17][18][19][20][21]
O, “I-art", "F-feminism", "Actual Dictionary”[22] “Qadınların Həmrəyliyi Həftəsi” (Ukrayna)[23] kimi tədbirlərdə çıxış edib. Digər 22 qonaqla birlikdə "Heinrich Böll Foundation" “Qadınlar ictimai məkanlarda: Şəxsiyyətin siyasiləşdiyi zaman” və s. dəyirmi masaların işində iştirak edib.[24] 2016-cı ildə Sankt-Peterburqda feministləin may yürüşünün əsas təşkilatçısı və iştirakçısı olub.[25]
Rapoport Rusiyada hüquq müdafiəçisi Asya Xodıreva və Sankt-Peterburq Qadınlar üçün Böhran Mərkəzinin komandasının təşkil etdiyi Eve Enslerin “Vajina monoloqları” tamaşasının ilk xeyriyyə tamaşalarından birində iştirak edib.[26] 2017-ci ildə o, Fransada "Femmes Solidaires"[27] hərəkatının fəalları tərəfindən təşkil edilən konfransda Rusiyada qadınların vəziyyəti haqqında hesabatla çıxış edib. Bella ilə “Media ilə qarşılıqlı əlaqə: jurnalistika, fəallıq və media ilə toqquşmalar” mövzusunda görüş və müzakirə “Hər üçüncü” sərgi-layihəsi və BMT-nin “Gender əsaslı zorakılığa qarşı 16 günlük fəallıq” qlobal kampaniyası çərçivəsində keçirilib.[28] 2015-ci ildə o, sosial şəbəkələrdə ombudsman Pavel Astaxovun təhqiramiz bəyanatlarına etirazın bir növü olan “Qırışlı qadın” adlı fləşmob təşkil edib.[29] 2018-ci ildə o, “İnsanlara işgəncə verməyi dayandır” adlı fləşmobu dəstəkləyib.[30] O, Oleq Kaşinlə Çeçenistanda qadın hüquqlarının pozulması ilə bağlı televiziya debatında iştirak edib.[31]
Qərb mediası Rapoportun təşəbbüsləri haqqında xeyli sayda yazı tirajlayıb. "OpenDemocracy"[32] BBC[33] kimi KİV-lər onun haqqında yazılara geniş yer verib. Həmçinin Danimarka,[34], İsveç[35] və Finlandiya[36] nəşrlərində Bella Rapoport haqda yazılara rast gəlinir.
2020-ci ildə o, "Utopian Circle" mühazirə zalında gender nəzəriyyəsinə tətbiq edilən diskurs təhlilinə həsr olunmuş “Mən/Biz Danışıq” adlı mühazirə kursu verib.[37] Daha sonra, 2022-ci ildə o, Azad Universitetdə oxşar kursu, “Tənqidi Danışıq Analizi”ni keçib.[38]
Rapoportun ilk olaraq 2022-ci ilin martında "Xolod" nəşri üçün yazılmış "Sanctions as a Colonial Practice" məqaləsi Latın Amerikası qəzeti "La Izquierda Diario"[39] tərəfindən tərcümə edilərək dərc edilib. Rapoportun Rusiya-Ukrayna müharibəsinə reaksiyaya həsr olunmuş digər məqaləsi Macarıstanın müxalif nəşri olan "Merce" tərəfindən tərcümə edilib yayımlanıb.[40]
24 sentyabr 2022-ci ildə Rapoport və daha 10 nəfər “telefon terroru” işi ilə əlaqədar həbs olunub.[41] Sentyabrın 26-da Rapoport müvəqqəti saxlanma yerindən azad edilib.[42]