Con Desmond Bernal[6] (ing. John Desmond Bernal; 10 may 1901[2][3][…], Nena[d], Munster[d][4] – 15 sentyabr 1971[2][3][…], London[1]) — İrlandiya–Britaniya fiziki, elm tarixçisi və ictimai-siyasi xadimi.[7] London Universitetinin professoru. Fizika, kristalloqrafiya və biokimya sahəsindəki çalışmaları ilə tanınır. "Elmi-texniki inqilab" ifadəsinin yaradıcısı hesab edilir.[8]
Con Bernal | |
---|---|
ing. John Desmond Bernal | |
Doğum tarixi | 10 may 1901(1901-05-10)[2][3][…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 15 sentyabr 1971(1971-09-15)[2][3][…] (70 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahələri | Biofizika, fizika[1], təbiət elmləri[1], elmin fəlsəfəsi[1] |
Elmi adı | |
İş yerləri |
|
Təhsili |
|
Elmi rəhbəri | Uilyam Henri Breqq |
Tanınmış yetirmələri | Doroti Meri Kroufut-Hodjkin, Maks Peruç |
Üzvlüyü |
|
Mükafatları |
![]() |
![]() |
London Kral Cəmiyyətinin, SSRİ Elmlər Akademiyasının, Polşa Elmlər Akademiyasının, Macarıstan Elmlər Akademiyasının, Bolqarıstan Elmlər Akademiyasının və Böyük Britaniya Kommunist Partiyasının (1923) üzvü.[9] Beynəlxalq Kristalloqrafiya İttifaqının (1963–1966) və Ümümdünya Sülh Şurasının Reyasət Heyətinin prezidenti (1959–1965).[6]
Con Desmond Bernal Kembricdəki Bedford Məktəbində və Emmanuel Kollecində təhsil alıb, burada 1922-ci ildə bakalavr dərəcəsi almaq üçün riyaziyyat təhsili alıb; daha bir il təbiət elmləri oxuyub. O, müstəqil olaraq kosmik qruplar nəzəriyyəsini, o cümlədən Quaternion tənliyini mənimsəyib. Bu biliklər kristal quruluş üzərində sonrakı işlərinin riyazi əsası olub. Universiteti bitirdikdən sonra Londondakı Devi-Faraday Laboratoriyasında Uilyam Breqqin rəhbərliyi altında tədqiqatlara başlayıb. 1924-cü ildə qrafitin quruluşunu təyin edib.[7]
1923-cü ildə Kommunist Partiyasına daxil olsa da 1933-cü ildə ayrılıb. 1939-cu ildə o, elmin sosiologiyasına dair yəqin ki, ən erkən mətn olan "Elmin sosial funksiyası"nı nəşr etdirib. 1953-cü ildə Lenin Sülh Mükafatına layiq görülüb.[7][9]
O, həm də Malberi Havanının (Körfəzinin) yaradıcısı kimi tanınır. Normadiya əməliyyatının təşkilinə kömək etdikdən sonra, ertəsi gün Normandiyaya enən müttəfiq qoşunlarının sırasında olub. O, həmçinin 1929-cu ildə daimi sakinlər üçün uzunmüddətli ev kimi nəzərdə tutulan kosmik yaşayış növü olan Bernal sferası adlanan sahənin qabaqcılı kimi tanınır. Bütün fəaliyyəti ilə transhumanizm axınının öncülü olub.[7][8]