 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
I Juan (port. João I de Portugal; 11 aprel 1357, Lissabon – 14 avqust 1433[1][2][…], Lissabon) — X Portuqaliya kralı və Avis sülaləsinin banisi. 1383-1385-ci illər taxt böhranı dövründə taxta çıxaraq ölkəni Kastiliya təhlükəsindən qorudu. Onun dövründə Portuqaliya siyasi sabitlik qazandı, İngiltərə ilə ittifaq möhkəmləndi və dəniz kəşflərinə zəmin hazırlandı.
| I Juan | |
|---|---|
| port. João I de Portugal | |
_-_Lissabon_Museu_Nacional_de_Arte_Antiga_19-10-2010_16-12-61.jpg) | |
| 6 aprel 1385 – 14 avqust 1433 | |
| Əvvəlki | I Ferdinand və ya İnfanta Beatrisa |
| Sonrakı | I Duarte |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 11 aprel 1357 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 14 avqust 1433[1][2][…] (76 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Atası | I Pedro |
| Həyat yoldaşı |
|
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Avis sülaləsi |
| Dini | xristianlıq |
|
|
|
| Təltifləri |
 |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Juan 1357-ci ildə Lissabonda dünyaya gəldi. Atası kral I Pedro, anası isə kralın evlənmədiyi məşuqəsi Tereza Laurenko idi. Juan uşaqlıqdan Aviz ordeninin baş ustadı oldu və bu dini-hərbi təşkilatın rəhbəri kimi hərbi və siyasi təcrübə qazandı.
1383-cü ildə kral I Ferdinand geridə oğul varis qoymadan vəfat etdi. Taxtın varisi onun qızı Beatrisa idi, lakin Beatrisa Kastiliya kralı I Xuan ilə evli olduğundan, Portuqaliya xalqı ölkənin Kastiliya ilə birləşdirilməsindən narahat idi.
Bu dövrdə Avisli Juan xalqın və zadəganların dəstəyi ilə Portuqaliya müstəqilliyini müdafiə etmək üçün liderliyə yüksəldi. 6 aprel 1385-ci ildə Koimbradakı Korteslər birliyi tərəfindən qanuni kral elan olundu. Kastiliya ilə toqquşmaların nəticəsində 14 avqust 1385-ci ildə baş verən Aljubarrota döyüşü oldu; burada Juanın ordusu Kastiliya kralını məğlub etdi və onun hakimiyyəti rəsmən möhkəmləndi.
I Juanın kral seçilməsi Portuqaliyanın suverenliyini qorudu və ölkəni Kastiliya işğalından xilas etdi. O, yerli əyanlarla yaxın münasibətlər qurdu və idarəçiliyi sabitləşdirdi. 1386-cı ildə Vindzor müqaviləsi ilə Portuqaliya-İngiltərə ittifaqı quruldu. 1387-ci ildə I Juan, İngiltərə kralı III Eduardın nəvəsi Lankasterli Filippa ilə evləndi. Bu evlilik, siyasi baxımdan əhəmiyyətli idi və uzunmüddətli müttəfiqlik yaratdı. Cütlüyün bu nigahdan 6 övladı dünyaya gəldi.
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|