I Sebastyan (port. Sebastião I de Portugal; 20 yanvar 1554[1], Lissabon[3] – 4 avqust 1578[2]) — XVI Portuqaliya kralı. Mərakeşdəki Alcácer Quibir döyüşündə itkin düşmüşdür. Onun ölümündən sonra Portuqaliya monarxiyası ciddi siyasi böhranla üzləşmişdir.
I Sebastyan | |
---|---|
![]() | |
11 iyun 1557 – 4 avqust 1578 | |
Əvvəlki | III Juan |
Sonrakı | I Henri |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 20 yanvar 1554(1554-01-20)[1] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 4 avqust 1578(1578-08-04)[2] (24 yaşında) |
Vəfat səbəbi | döyüşdə ölüm |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Atası | Juan Manuel[4] |
Anası | Avstriyalı Yuanna[4] |
Ailəsi | Avis sülaləsi |
Dini | Roma-Katolik kilsəsi |
|
|
![]() |
|
![]() |
1554-cü ildə Lissabonda anadan olmuşdur. Atası şahzadə Juan Manuel, Portuqaliya kralı III Juanın oğlu idi. Anası Avstriyalı Juanna isə Müqəddəs Roma imperatoru V Karlın qızı idi. Sebastyan, doğulandan cəmi bir neçə ay sonra atası vəfat etmişdir. Nənəsi Avstriyalı Yekaterina və böyük dayısı Kardinal Henrique onun tərbiyəsi ilə məşğul olmuşdur.
1557-ci ildə babası III Juan vəfat etdikdə, Sebastyan hələ 3 yaşında idi. Beləliklə, Portuqaliya tarixində azyaşlı bir kral dönəmi başladı. Onun adından dövlət işləri nənəsi Avstriyalı Yekaterina və Kardinal Henrique tərəfindən idarə olunurdu. Sebastyan 14 yaşına çatdıqda, öz hakimiyyətini əlində cəmləşdirməyə başladı. Gənc yaşına baxmayaraq, çox ciddi, dindar və fanatik bir xristian kimi yetişdirilmişdi. O, özünü "Tanrının seçilmiş kralı" hesab edir, səlib yürüşü düşüncələri ilə yaşayırdı.
Sebastyan, Portuqaliyanın dənizaşırı imperiyasını qorumaq və Şimali Afrika xristian nüfuzunu gücləndirmək məqsədi ilə 1578-ci ildə böyük bir ordu ilə Mərakeşə səfər etdi. Ancaq Mərakeş sultanı Abd al-Maliklə girişdiyi müharibədə məğlub edildi. Üstəlik Sebastyan özü də müharibə meydanında itkin düşdü.
Sebastyanın varisi yox idi. Onun ölümündən sonra taxta yaşlı dayısı Kardinal Henrique keçdi. Lakin Henrique də 1580-ci ildə ölərkən varissiz idi. Nəticədə, Portuqaliya taxtı uğrunda müharibə baş verdi və nəhayət İspaniya kralı II Filipp 1580-ci ildə Portuqaliyanı ələ keçirdi. Beləliklə, Portuqaliya 1580-1640-cı illərdə İspaniyanın idarəsi altında qaldı — bu dövrə İberiya İttifaqı dövrü adlanır.