. Ureyim.az

I Sebastyan - Wikipedia - Ureyim.az

Ana Səhifə - I Sebastyan

I Sebastyan (port. Sebastião I de Portugal; 20 yanvar 1554[1], Ribeyra sarayı[3] – 4 avqust 1578[2]) — XVI Portuqaliya kralı. Mərakeşdəki Alcácer Quibir döyüşündə itkin düşmüşdür. Onun ölümündən sonra Portuqaliya monarxiyası ciddi siyasi böhranla üzləşmişdir.

I Sebastyan
XVI Portuqaliya kralı
11 iyun 1557 – 4 avqust 1578
ƏvvəlkiIII Juan
SonrakıI Henri
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 20 yanvar 1554(1554-01-20)[1]
Doğum yeri
  • Ribeyra sarayı, Lissabon, Portuqaliya[3]
Vəfat tarixi 4 avqust 1578(1578-08-04)[2] (24 yaşında)
Vəfat səbəbi döyüşdə ölüm
Fəaliyyəti siyasətçi
Atası Juan Manuel[4]
Anası Avstriyalı Yuanna[4]
Ailəsi Avis sülaləsi
Dini Roma-Katolik kilsəsi
İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

1554-cü ildə Lissabonda anadan olmuşdur. Atası şahzadə Juan Manuel, Portuqaliya kralı III Juanın oğlu idi. Anası Avstriyalı Juanna isə Müqəddəs Roma imperatoru V Karlın qızı idi. Sebastyan, doğulandan cəmi bir neçə ay sonra atası vəfat etmişdir. Nənəsi Avstriyalı Yekaterina və böyük dayısı Kardinal Henrique onun tərbiyəsi ilə məşğul olmuşdur.

1557-ci ildə babası III Juan vəfat etdikdə, Sebastyan hələ 3 yaşında idi. Beləliklə, Portuqaliya tarixində azyaşlı bir kral dönəmi başladı. Onun adından dövlət işləri nənəsi Avstriyalı Yekaterina və Kardinal Henrique tərəfindən idarə olunurdu. Sebastyan 14 yaşına çatdıqda, öz hakimiyyətini əlində cəmləşdirməyə başladı. Gənc yaşına baxmayaraq, çox ciddi, dindar və fanatik bir xristian kimi yetişdirilmişdi. O, özünü "Tanrının seçilmiş kralı" hesab edir, səlib yürüşü düşüncələri ilə yaşayırdı.

Sebastyan, Portuqaliyanın dənizaşırı imperiyasını qorumaq və Şimali Afrika xristian nüfuzunu gücləndirmək məqsədi ilə 1578-ci ildə böyük bir ordu ilə Mərakeşə səfər etdi. Ancaq Mərakeş sultanı Abd al-Maliklə girişdiyi müharibədə məğlub edildi. Üstəlik Sebastyan özü də müharibə meydanında itkin düşdü.

Sebastyanın varisi yox idi. Onun ölümündən sonra taxta yaşlı dayısı Kardinal Henrique keçdi. Lakin Henrique də 1580-ci ildə ölərkən varissiz idi. Nəticədə, Portuqaliya taxtı uğrunda müharibə baş verdi və nəhayət İspaniya kralı II Filipp 1580-ci ildə Portuqaliyanı ələ keçirdi. Beləliklə, Portuqaliya 1580-1640-cı illərdə İspaniyanın idarəsi altında qaldı — bu dövrə İberiya İttifaqı dövrü adlanır.

Mənbə

redaktə

Ədəbiyyat

redaktə
  • História e histórias – Castro Verde, Joaquim Boiça/Rui Mateus, Artinvento, Região de Turismo da Planicie Dourada/Câmara Municipal de Castro Verde; ISBN 978-972-97418-9-0
  • Antas, Miguel Martins de (1988). Os Falsos Dom Sebastião, 2a. Edição, tr. Maria de Fátima Boavida, comment. Francisco Sales de Mascarenhas Loureiro. Lisboa: Europress.
  • Baños-Garcia, António Villacorta (2001). Don Sebastián, Rey de Portugal. Barcelona.
  • Eborense, André Rodrigues (1984). Sentenças para a Ensinança e Doutrina do Príncipe D. Sebastião, facsimile do manuscrito inédito da Casa Cadaval, intr. Luís de Matos, anot. Aristides Pinheiro e Abílio Rita. Lisboa: Banco Pinto & Sotto Mayor,
  • Fernandes, Maria de Lurdes Correia (1991). «Francisco de Monzón, capelão e pregador de D. * Loureiro, Francisco de Sales de Mascarenhas (1973). «O padre Luís Gonçalves da Câmara e Dom Sebastiäo» in separata da revista O Instituto, no. 136. Coimbra.
  • Loureiro, Francisco de Sales de Mascarenhas (1978). «Relação de Vida d'Elrey D. Sebastião do Pe. Amador Rebelo» in separata da Revista da Faculdade de Letras', 4a. série, no. 2. Lisboa: Faculdade de Letras da Universidade de Lisboa.
  • Loureiro, Francisco de Sales de Mascarenhas (intr. e notas) (1987). Crónica do Xarife Mulei Mahamet e d'El-Rei D. Sebastião 1573–1578. Lisboa: Europress.
  • Loureiro, Francisco de Sales de Mascarenhas (1989). Dom Sebastião e Alcácer Quibir. Lisboa: Alfa.
  • Machado, José Timótio Montalvão (1964). «As Doenças do Rei Dom Sebastiäo», in separata da revista Arqueologia e História, no. 11. Lisboa, Associação dos Arqueólogos Portugueses.
  • McMurdo, Edward. The history of Portugal, from the Commencement of the Monarchy to the Reign of Alfonso III. London: Sampson Low, Marston, Searle, & Rivington. 1888. İstifadə tarixi: 25 October 2023.
  • Saraiva, José Hermano et al. (1993). Dicionário Ilustrado da História de Portugal. Lisboa.
  • Saraiva, Mário (1994). D. Sebastião na História e na Lenda, pref. Joaquim Veríssimo Serrão. Lisboa: Universitária Editora
  • Saraiva, José Hermano (1998). Diário da História de Portugal. Lisboa (compilation of contemporaneous chronicles).

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 Sebastià I de Portugal // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
  2. ↑ 1 2 Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
  3. ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118795929 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  4. ↑ 1 2 Lundy D. R. Sebastian de Aviz, Rei de Portugal // The Peerage (ing.).
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=I_Sebastyan&oldid=8156530"
UREYIM.AZ