Larisa Aleksandrovna Dо́lina (qızlıq soyadı Kudelman, ilk evliliyində Mionçinskaya; 10 sentyabr 1955[1], Bakı) — Sovet və Rus estrada və caz müğənnisi, aktrisa ; Rusiya Federasiyasının xalq artisti (1998) [2][3] . Üç dəfə milli rus musiqi mükafatı "Ovasiya" (1994, 1996, 1997). Vahid Rusiya partiyasının üzvü.
Larisa Dolina | |
---|---|
rus. Лариса Александровна Долина | |
![]() | |
Ümumi məlumatlar | |
Doğum adı | Лариса Александровна Кудельман |
Doğum tarixi | 10 sentyabr 1955(1955-09-10)[1] (69 yaş) |
Doğum yeri | |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | aktrisa, müğənni, principal director[d], musiqi pedaqoqu, mühazirəçi |
Fəaliyyət illəri | 1971-ci ildən |
Janrlar | caz, pop musiqisi, estrada[d] |
Musiqi alətləri | piano, dombra |
Səs tembri | messo-soprano |
Təhsili | |
Mükafatları |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
|
larisadolina.com | |
![]() |
Larisa Kudelman (Dolina) 10 sentyabr 1955-ci ildə Azərbaycan SSR-in paytaxtı - Bakı şəhərində yəhudi ailəsində anadan olumuşdur. Atası - Aleksandr Markusoviç Kudelman, anası - Qalina İzrailevna Kudelman (qızlıqda Dolina). Üç yaşında valideynləri ilə birlikdə onların doğma şəhərinə - Odessaya köçmüşdür.
Altı yaşında Odessa uşaq musiqi məktəbinə daxil oldu və onu 1970-ci ildə violonçel [3] sinfi üzrə bitirmişdir.
Odessada orta məktəbi ekstern kimi bitirmişdir [4] .
Müğənninin musiqi karyerası 1971-ci ildə "Biz odessitik" estrada orkestrində başladı. Daha sonra Konstantin Orbelyan rəhbərliyi ilə "Ermənistan Dövlət Estrada Orkestri" və Polad Bülbül oğlu rəhbərliyi altında "Azərbaycan Dövlət Estrada Ansamblı" kimi musiqi qrupların solisti olmuşdur [3] .
1978-ci ildə Soçidə keçirilmiş 11-ci Ümumrusiya Sovet Mahnı İfaçıları müsabiqəsində ikinci mükafata və laureat adına layiq görüldükdən sonra Dolina Anatoli Kroll rəhbərliyi altında "Sovremennik" estrada-caz orkestrinə (keçmiş Eddi Rozner orkestri) dəvət olunmuşdur. 1981-ci ildə Anatoliy Kroll "Caz Vokalının Antologiyası" adlı konsert proqramı hazırladı, və onunla Larisa Dolina və kiçik Veyland Rodd orkestrin müşayiəti ilə Sovet İttifaqının bir çox respublikasında ifa edirdilər[3] . Larisanın bu proqramda səsləndirdiyi nömrələrdən biri daha sonra "Biz Cazdanıq" (1983) komediya musiqili bədii filmindəki zənci Kuba müğənnisi Klementina Fernandes obrazında onun ifasında mahnı oldu [4][5] .
1984-cü ildə Moskvadakı Qnesinlər adına Musiqi məktəbinin Estrada şöbəsini bitirdi [3] .
1985-ci ildə Dolina ilk dəfə səhnə rejissoru olaraq özünün "Sürəkli tullanış" adlı konsert proqramını buraxaraq solo karyerasına başladı. Sonra müğənni daha bir neçə proqramını səhnələşdirdi: "Təzadlar" (1987), "Buz parçası" (1989), "Balaca qadın" (1990), "Yaradıcılıq fəaliyyətinin 20 illiyinə" (1992), "Nə istəyirəm oxuyuram"(1992). 1995-ci ildə o, "Xoşuma gəlmirəm" proqramı təqdim etdi, 1996-cı ildə - "Evdəki ab-hava", 1997-ci ildə isə - "Mən sevilmək istəyirəm" proqramı[3] . Bu illər ərzində müğənni konsertlərlə bütün Rusiyanı gəzib.
1987-ci ildə Qnesinlər adına Dövlət Musiqi-pedaqoji İnstitutunun vokal sinfi üzrə estrada fakültəsini bitirmişdir.
1992-ci ilə qədər Leninqrad bəstəkarı və nəğməkarı Viktor Reznikov (9 May 1952 - 25 Fevral 1992) ilə fəal əməkdaşlıq etdi.
1996-cı ildə şair Mixail Taniç və bəstəkar Ruslan Qorobes Larisa Dolina üçün müğənniyə ümümrusiya populyarlığını gətirən "Evdəki ab-hava" mahnısını yazdılar. Onun sözlərinə görə, bu şlager onun üçün “uğurlu bilet” oldu [4] .
10 iyul 2002-ci ildən 18 sentyabr 2012-ci ilədək[6] Rusiya Federasiyası Prezidenti yanında Mədəniyyət və İncəsənət Şurasının üzvü idi.
2003-cü ildən "Vahid Rusiya" partiyasının üzvüdür .
6 Noyabr 2007-ci il tarixində P.İ.Çaykovski adına Moskva Dövlət Konservatoriyasının Böyük Zalında Corc Gerşvin Qala" - məşhur pianoçu Denis Masuyev, onun caz üçlüyü və "Yeni Rusiya" Dövlət Simfonik Orkestrinin konserti baş tutdu. Larisa Dolina bu tamaşada iştirak edərək Corc Qerşvinin bir neçə klassik caz kompozisiyasını ifa etdi [7][8] .
14 May 2010-cu il tarixində Rusiya Ordusunun Mərkəzi Akademik Teatrının səhnəsində "Sevgi və Casusluq" müziklının premyerası baş tutdu, və müğənni onda birdəfəlik bir neçə rol oynadı. Bəstəkar Maksim Dunayevski bu müziklı Larisa Dolina üçün bəstələyib[9].
2013-cü ilin yayında Dolina münsiflər heyətinin üzvü kimi Rusiyanın "Birinci Kanalın" "Universal Artist" musiqi layihəsinə dəvət edildi, lakin şounun iştirakçısı olmaq istədi və nəticədə onun qalibi oldu[10] .
18 Mart 2015-ci ildə, Vladimir Putinlə Moskvanın Qırmızı Meydanında Krımın Rusiya Federasiyasına birləşdirilməsinin ildönümünə həsr olunmuş bayram konsertində çıxış etdi[11] . Üç il sonra, Ukrayna Mədəniyyət Nazirliyinin 6 mart 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən, “Ukraynanın milli təhlükəsizliyinə təhlükə yaradan” şəxslərin siyahısına daxil edildi və ona görə Ukrayna ərazisinə girməyə qadağan edildi.[12] .
Larisa Dolina pedaqoji fəaliyyət göstərir [3] . 2016-cı ilin iyul ayında Moskva Dövlət Mədəniyyət İnstitutunun (MDMİ) Musiqi Sənəti fakültəsinin Estrada-caz oxuması şöbəsinin müdiri təyin edildi [13][14] . MDMİ-nin Elmi Şurasının üzvüdür (6 yanvar 2021-ci il tarixinə) [15] .
2020-ci ilin aprelində "NTV" kanalında "Maska" əyləncəli vokal televiziya şousunun ilk mövsümündə iştirak etdi və "Maral" maskası altında dörd finalçıdan biri oldu [16][17] .
Valideynlər Odessadakı 3-cü Yəhudi qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur [23] .