. Ureyim.az

Maralbuynuz Sumaq - Wikipedia - Ureyim.az

Ana Səhifə - Maralbuynuz Sumaq

Maralbuynuz sumaq (lat. Rhus typhina) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin anakardiumkimilər fəsiləsinin sumaq cinsinə aid bitki növü.

Maralbuynuz sumaq
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Ali bitkilər
Klad:
Çoxsporlu bitkilər
Klad:
Borulu bitkilər
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Evdikotlar
Klad:
Bazal evdikotlar
Klad:
Superrozidlər
Klad:
Rozidlər
Klad:
Malvidlər
Dəstə:
Sabunağacıçiçəklilər
Fəsilə:
Anakardiumkimilər
Yarımfəsilə:
Anacardioideae
Cins:
Sumaq
Növ:
Maralbuynuz sumaq
Beynəlxalq elmi adı
  • Rhus typhina L., 1756
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
ITIS  28777
NCBI  255348
EOL  485569

Mündəricat

  • 1 Arealı
  • 2 Botaniki xarakteristikası
  • 3 Ekologiyası
  • 4 Azərbaycanda yayılması
  • 5 İstifadəsi
  • 6 Sinonimləri
    • 6.1 Homotipik sinonimləri
    • 6.2 Heterotipik sinonimləri
  • 7 İstinadlar
  • 8 Həmçinin bax

Arealı

redaktə

Şimali Amerikanın şərq hissəsində quru və daşlı torpaqlarda bitən ağac bitkisidir.

Botaniki xarakteristikası

redaktə

Hündürlüyü 10-12 m-ə çatır. Gözəl, dekorativ çətirli, qalın, tüklü, açıq-qonur zoğları vardır. Çoxillik zoğların qabığı qonur rəngdədir, çatlayandır. Yarpaqlar tək lələkvaridir, uzunluğu 50 sm-ə qədərdir, 11-31 yarpaqcıqdan ibarətdir. Yarpaqcıqların üst səthi tünd-yaşıl, alt səthi ağ-göyümtül rəngdə olub, ucu bizdir. Payızda yarpaqların rəngi açıq-qırmızıdan tünd-qırmızıya qədər dəyişir. Bitki ikievlidir. Çiçəkləri xırdadır, uzunluğu 20 sm-ə qədər olan piramidal süpürgələrə yığılmışdır. Erkəkcikli çiçəkləri sarımtıl-yaşıl, dişicikli çiçəkləri qırmızıdır. Meyvəsi şarşəkilli çəyirdəkmeyvədir, yetişəndə tüklərlə örtülür. 2 dekorativ forması vardır: neştərvari (f.laciniata) - dərin dişli, neştərvari yarpaqlıdır; bölünmüş forması (f.dessecta) - lələkvari bölünmüş yarpaqlıdır.

Ekologiyası

redaktə

Torpaq yaxşı drajenalı, orta miqdarda nəmişli olmalıdır.

Azərbaycanda yayılması

redaktə

Mərdəkan dendrarisində 1978-ci ildə introduksiya edilmişdir. Abşeronda bağ və parklarda rast gəlinir.

İstifadəsi

redaktə

Dekorativ görünüşə malikdir. Oduncağının belə gözəl rəngdə olmasına baxmayaraq yerli əhali tərəfindən demək olar ki, istifadə olunmur. Yarpaqlarından tanin alınır ki, ondan şərabçılıqda və toxumçuluqda geniş istifadə olunur.

Sinonimləri

redaktə

Homotipik sinonimləri

redaktə
  • Rhus hirta f. typhina (L.) Reveal
  • Rhus hirta var. typhina (L.) Farw.
  • Toxicodendron typhinum (L.) Kuntze

Heterotipik sinonimləri

redaktə
  • Rhus americana Dippel
  • Rhus canadensis Mill.
  • Rhus filicifolia Demcker
  • Rhus frutescens G.Nicholson
  • Rhus gracilis Engl.
  • Rhus hirta (L.) Sudw.
  • Rhus hirta f. dissecta (Rehder) Reveal
  • Rhus hirta var. dissecta (Rehder) Nash
  • Rhus hirta var. laciniata C.K.Schneid.
  • Rhus hypselodendrum Moench
  • Rhus typhia Crantz
  • Rhus typhina var. arborescens Willd.
  • Rhus typhina f. dissecta Rehder
  • Rhus typhina var. filicifolia Demcker
  • Rhus typhina var. filicina Sprenger
  • Rhus typhina var. frutescens Willd.
  • Rhus typhina var. laciniata Alph.Wood
  • Rhus typhina f. laciniata (Alph.Wood) Rehder
  • Rhus typhina var. viridiflora Engl.
  • Rhus virginiana Garsault
  • Rhus viridiflora Duhamel
  • Rhus viridiflora var. canadensis (Mill.) Poir.
  • Schmaltzia hirta (L.) Small
  • Datisca hirta L.

İstinadlar

redaktə

Həmçinin bax

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Maralbuynuz_sumaq&oldid=7981494"
UREYIM.AZ