 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Mariya Nikolayevna Baronova (rus. Мария Николаевна Баронова; 13 aprel 1984, Moskva) — Rusiya jurnalisti, ictimai xadimi və feministi. 2012-ci ilin iyunundan 2013-cü ilin dekabrına kimi o, “Bolotnaya işi” üzrə istintaq altında olub və sonda amnistiyaya düşüb.
| Mariya Baronova | |
|---|---|
| rus. Мария Николаевна Баронова | |
 | |
| Doğum tarixi | 13 aprel 1984 (41 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ Rusiya |
| Milliyyəti | rus |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | jurnalist, ictimai xadim, kimyaçı, baş redaktor |
| Fəaliyyət illəri | 2011-ci ildən |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Mariya Baronova (qızlıq soyadı Çebotareva) 1984-cü ildə Moskvada elmi-texniki fəaliyyətlə məşğul olan ailədə anadan olub.[1] Onun anası Moskva Dövlət Universitetində müəllim işləyib.[1] 2000-ci ilə qədər Moskvanın 114 və 1522 nömrəli məktəblərində oxuyub. 2006-cı ildə Moskva Dövlət Universitetinin kimya fakültəsini bitirib. 18 yaşında tək yaşamağa başlayıb. O, Moskva Dövlət Universitetində laboratoriyada kiçik elmi işçi, kimya şirkətində satış meneceri kimi işləyib. Baronovanın özünün bildirdiyinə görə, 2011-ci ildə Moskva Dövlət Universitetinin pedaqoji təhsil fakültəsinin axşam şöbəsini bitirərək ikinci diplom alıb.[2] 2016-cı ildə hüquq təhsili alıb.[1]
Mariya Baronova aktiv ictimai fəaliyyətlə məşğul olub. Siyasətə marağı “600 saniyə” televiziya proqramı sayəsində yaranıb.[1] O, layihə rəhbəri və ev sahibləri assosiasiyası (HOA) daxilində fəaliyyət göstərib və feminist hərəkata qoşulub.[2]
Baronova 4 dekabr 2011-ci ildə Rusiya Federasiyası Dövlət Dumasına seçkilərindən sonra fəal siyasətlə məşğul olmağa başlayıb. O, Aleksey Navalnının çağırışı ilə "Çistye Prudı"da keçirilən mitinqdə iştirak edib. Baronova "Həmrəylik" hərəkatına qoşularaq Dövlət Dumasının deputatı İlya Ponomaryovun mətbuat katibi və köməkçisi olub (2011-ci ilin dekabr ayının sonundan 2012-ci ilin iyununa kimi).[2] “Rusiya hamı üçün” ictimai hərəkatının koordinatoru etiraz hərəkatının mətbuat koordinatoru vəzifəsini yerinə yetirib.
6 may 2012-ci ildə “Milyonların marşı”nda iştirak edib. 11 iyun 2012-ci ildə onun mənzilində axtarış aparılıb.[3] İyunun 21-də Baronova Rusiya Federasiyası Cinayət Məcəlləsinin 212-ci maddəsinin 3-cü hissəsi - "kütləvi iğtişaşlara çağırış" ilə ittiham edilib və ona ölkəni tərk etməmək barədə yazılı öhdəlik verilib.[4][5][6]
2012-ci ilin iyununda Mariya Baronova "Milyonların Yürüşü"nə qatılan həmkarları ilə birlikdə "5 Dekabr Partiyası" işçi qrupu adı altında "köhnə liderlərsiz yeni siyasi struktur" yaratmağı planlaşdırdıqlarını açıqlayıb.
Mitya Aleşkovski və Svetlana Reiter ilə birlikdə daşqından zərər çəkmiş Krımsk sakinlərinə könüllü yardımın koordinatoru olub.[7][8] Lakin Baronovanın pul yığma fəaliyyəti qalmaqala çevrilib. O, yığılan pulu mənimsəməkdə ittiham olunub. Baronova da öz növbəsində onu mühacirətə məcbur etmək məqsədi ilə ona qarşı təqib kampaniyasının aparıldığını bildirib.[9]
2012-ci ilin oktyabrında o, “5 dekabr Partiyası”ndan Rusiya Müxalifətinin Koordinasiya Şurasına seçkilərdə iştirak edib, lakin şuraya seçilə bilməyib.[10][11][12]
2012-ci ilin noyabrında Kremlpərəst fəal Mariya Sergeyeva ilə birlikdə o, "Vahid Rusiya"nın keçmiş deputatı Konstantin Rıkova məxsus Russia.ru portalında "İsteriya" siyasi tok-şousunu aparmağa başlayıb.[2]
11 iyun 2013-cü ildə Baronova döyülərək xəstəxanaya yerləşdirilib.[13]
2013-cü il dekabrın 19-da Konstitusiyanın 20-ci ildönümü ilə əlaqədar qəbul edilmiş amnistiyaya əsasən “Bolotnaya işi” üzrə Baronovaya qarşı ittihamlar ləğv edilib.[14] Baronovanın vəkili Sergey Badamşin olub.
2014-cü il oktyabrın 22-də o, Mixail Xodorkovski və Aleksey Navalnının rusiyalı siyasi məhbuslara və onların ailələrinə kömək etmək üçün qurduğu layihəyə[15] nəzarət etməyə başlayacağını, sonradan bu təşkilatın “Açıq İnsan Hüquqları Müdafiəsi”nə çevriləcəyini bildirib. O, layihəyə 2017-ci ilin payızına qədər rəhbərlik edib. Baronova açıqlamasında Xodorkovski həbsdə olarkən yazışma yolu ilə onunla tanış olduğunu bildirib.[16]
2016-cı ilin fevralında Baronova Mixail Xodorkovskinin yaratdığı “Açıq seçkilər” layihəsinin dəstəyi ilə Moskvanın 208-ci majoritar seçki dairəsi üzrə 2016-cı ildə Rusiya Federasiyası Dövlət Dumasına keçiriləcək seçkilərdə iştirak etmək niyyətində olduğunu bəyan edib. O, "Yabloko" və PARNAS partiyalarından namizədliyini irəli sürməmək qərarına gəlib. Baronova dəstək almaq üçün imza toplamaq və kampaniyanı maliyyələşdirmək üçün fiziki şəxs kimi iki milyon rubl məbləğində kommersiya bankından kredit götürüb.[17] Onun seçkidə şüarı “Bizi birləşdirən fərqlərimizdən daha vacibdir” olub.[18] Onun seçki qərargahının rəhbəri “Açıq Rusiya” fəalı Polina Nemirovskaya idi.[19] Seçki kampaniyası zamanı siyasi təqiblərə və sosial problemlərə son qoyulması daha çox istinad edilib. O, aktual olmadığını söyləyərək, prezident Vladimir Putinin şəxsiyyəti haqında heç bir şey deməyib.[18]
Avqust ayında Mərkəzi Seçki Komissiyası yoxlama üçün tələb olunan 15 000 imzanı (seçicilərin sayının 3%-i[1]) təqdim edib.[20] İmzaları onun üçün 500 nəfər könüllü toplayıb. Avqustun 13-də Moskvanın Basmannı dairəsinin dairə seçki komissiyası Mariya Baronovanı Dövlət Dumasına seçkilərdə qeydə alıb, lakin təqdim etdiyi imzaların 2,5%-i etibarsız sayılıb.[21][22] Seçki dairəsindəki digər namizədlər arasında Nikolay Qonçar (Vahid Rusiyanı təmsil edib) və tarixçi Andrey Zubov (namizədliyi "Yabloko" və PARNAS partiyaları tərəfindən irəli sürülüb) olub. Baronova təklif edib ki, sonuncu ən zəif namizədi aradan qaldırmaq üçün sosioloji sorğu keçirilsin.[18][23] Sentyabrın 11-də Aleksey Navalnı Baronovaya rayonda müştərək namizəd kimi Zubovun lehinə namizədliyini geri götürməyi təklif edib,[24] lakin o, müxalifəti ideoloji və siyasi məzhəbçilikdə ittiham edərək bundan imtina edib.[25]
Seçkilərin nəticələrinə görə Mariya Baronova Nikolay Qonçara (57 110), Rusiya Federasiyası Kommunist Partiyasının namizədi Pavel Tarasova (21 442) və Andrey Zubova (18 789) uduzaraq 13 197 səs toplayıb.[26] Onun nəticəsi "Açıq Rusiya" bloku namizədləri arasında ən yaxşılarından biri olub (Konstantin Yankauskas ondan aşağı faiz göstəricisinə malik olub).[27] O, məğlubiyyətinin günahını sadəcə bir il onunla mübarizə aparan adı açıqlanmayan müxalifət liderlərinin üzərinə qoyub.[28]
13 noyabr 2016-cı ildə Helsinkidə keçirilən "Açıq Rusiya" təşkilatının təsis konfransında o, hərəkatın şurasının 11 üzvündən biri seçilib.[29] 28 yanvar 2017-ci ildə "Açıq Rusiya"nın[30] Moskva filialına rəhbərlik edib. Hərəkatın 2017-ci ilin aprel ayında keçirilən konfransında Mariya Baronova yenidən hərəkatın şurasına üzv seçilib.[31][31]
2017-ci ilin iyununda Mariya Baronova "Açıq Rusiya"nı tərk etmək qərarını elan edib.[32] Bununla bağlı o, öz fikrini belə əsaslandırıbi: "Bəzən sən nəinki polis idarəsində, məhkəmələrdə, demokratiyanın qurulması üçün resurs axtarmaq və ya İstintaq Komitəsində mənasız oturmaq, həm də istirahət etmək istəyirsən." Daha sonra o, öz hərəkətləri ilə onun "Açıq Rusiya"nın “reputasiyasına xələl gətirdiyini” hesab edən Mixail Xodorkovski ilə münaqişəsi olduğunu açıqlayıb.[33] 2018-ci ilin yazında ictimiyətə sosial şəbəkələr sayəsində onun keçmiş "Açıq Rusiya"dan silahdaşı olan Polina Nemirovskaya ilə münaqişəsi məlum olub.[34] Buna baxmayaraq, Mariya Baronova "Açıq Rusiya"da olan təsirini davam etdirib.[35]
2018-ci il prezident seçkiləri zamanı o, Kseniya Sobçakın qərargahının təşkil etdiyi tədbirlərdə iştirak edib.[36][37]
2018-ci ilin mart ayının sonunda Mariya Baronovanın Stenford Universitetiinə daxil olduğu məlum olub.[38]
2019-cu il fevralın 28-də məlum olub ki, Mariya Baronova dövlətin xarici yayım kanalı olan RT-in (Russia Today) internet yayımının Rusiya redaksiyasına baş redaktor vəzifəsinə işə götürülüb və burada onun xeyriyyəçilik və insan hüquqları üzrə “We Will Act” (DDBM) layihəsinə rəhbərlik edib. Layihənin özü yalnız sosial şəbəkələrdə və messencerlərdə mövcud idi və öz bank hesabı yox idi. Belə ki, toplanan ianələr dərhal RT müxbirlərinin və prodüserlərinin tələblərinə cavab verən şəxslərin şəxsi hesablarına köçürülürdü (seçimdən keçənlər arasında adı açıqlanmayan "könüllü"də var idi[39]). Kanala gəlişini Baronova "ölkəyə xidmət etmək, ətrafımızdakı dünyanı daha yaxşı etmək və “müsbət özünü həyata keçirmək hüququndan” yararlanmaq istəyi ilə izah edib". Eyni zamanda o, keçmiş təcrübəsinə görə məşğulluqla bağlı əvvəllər üzləşdiyi problemləri də qeyd edib.[40] Baronovanın RT-də işləmək qərarı müxalifət dairələrinin tənqidinə səbəb olub. Xüsusilə Aleksey Navalnı belə halları “unutmamağa” və “bağışlamamağa” çağırıb. Baronova jurnalistlər Sergey Parxomenko və Arkadi Babçenko tərəfindən də tənqid edilib.[41]
2019-cu ilin mart ayından o, Rossiya 1 dövlət televiziya kanalında “60 dəqiqə” proqramının iştirakçısı olub.[42]
27 noyabr 2020-ci ildən o, jurnalist Oleq Kaşin ilə birgə “Komsomolskaya pravda” qəzetinin radiosunda “Hərb və Sülh” proqramının aparıcısı olub.[43] Mayın 7-də Kaşin efirdən uzaqlaşdırıldıqdan sonra o, iyunun əvvəlinə qədər verilişi tək aparmağa davam edib. İyul ayında proqramda yeni bir aparıcı peyda olub. Dmitri Puçkov Baronova ilə birlikdə veriliş aparmağa başlayıb. Bundan sonra o, proqramı tərk edib və onu "Zvezda" telekanalının jurnalisti Nadana Fridrixson əvəz edib.[44][45]
2 mart 2022-ci ildə Rusiyanın Ukraynaya hücumu fonunda o, RT-dən istefa verib.[46] Bundan üç gün əvvəl o, silahlı münaqişəyə qarşı çıxış edib, baxmayaraq ki, əvvəllər sosial şəbəkələrdə NATO əməkdaşları və NATO təbliğatı haqqında[48] yazılar yazırdı.[47]
Mariya Baronova SSRİ-nin dağılmasından təəssüflənir və Boris Yeltsinin prezidentliyini çox mənfi qiymətləndirir.[18] Əvvəlcə o, Sergey Kurqinyanın fikirlərini bölüşdüyünü bildirib (sonra bunu təkzib etdi, yalnız onun Moskva Dövlət Universitetində[18] seminarlarında iştirak etdiyini bildirib) və Rusiyanın “slavyan dövlətləri çərçivəsində” bərpasının tərəfdarı olduğunu açıqlayıb. Öz sözləri ilə desək, o, Vladimir Putinə “pərəstiş edib”.[18] Baronovanın özünün dediyinə görə, onun fikirlərində dəyişikliklər Mixail Xodorkovskinin həbsindən sonra baş verib.[2]
O, Rusiya Federasiyası tərəfindən Krımın ilhaqını dəstəkləyərək, yarımadanı “Rusiya torpağı” adlandırıb (daha sonra bu məsələ ilə bağlı ümumrusiya referendumunun keçirilməsinin və Ukrayna ilə sonrakı danışıqların lehinə çıxış edib).[18][48] Ukraynanın şərqindəki müharibəni “Rusiya və Ukrayna arasında vətəndaş müharibəsi, slavyan dünyasındakı müharibə, rus dili dünyası müharibəsi” adlandırıb və bu müharibədə hər iki tərəf günahkar hesab edir. O, Vladimir Putini “sülhə təhdid” hesab etməyərək Rusiyaya qarşı tətbiq edilən sanksiyaları mənfi qiymətləndirir.[18][49]
Rəsmi nigahda olsa da, sonradan boşanıb. Oğlu Aleksandr 2006-cı ildə anadan olub.[2]
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|