 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Mehmed Hamdi bəy və ya sonradan Mehmed Hamdi Arpaq (türk. Mehmet Hamdi Arpağ; 1880, Kəmax – 2 iyun 1955, Ankara) — Osmanlı imperiyasının son illərində və Türkiyə Cümhuriyyətinin ilk çeyrək əsrində fəaliyyət göstərən türk diplomat.[1][2]
| Mehmed Hamdi Arpaq | |
|---|---|
| 26 oktyabr 1925 – 15 aprel 1934 | |
| Əvvəlki | - |
| Sonrakı | Əhməd Cavad Üstün |
| 12 may 1934 – 31 iyul 1939 | |
| Əvvəlki | Kəmaləddin Sami Gökçən |
| Sonrakı | Xosrov Gərədə |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1880 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 2 iyun 1955 |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, diplomat |
| Atası | Həsən Asım bəy |
| Anası | Münəvvər xanım |
| Həyat yoldaşı | Əminə Arpaq |
| Uşağı | Fatma Arpaq |
1880-ci ildə Ərzincanın Kəmax nahiyyəsində Həsən Asım bəy və Münəvvər xanımın ailəsində dünyaya gəldi. Mosul və İstanbul vilayətlərində tamamladığı orta təhsilinin ardından indiki İstanbul Universiteti olan Darülfununda təbiət elmləri üzrə ali təhsil aldı. 3 oktyabr 1904-cü ildə buradan məzun oldu və ardından eyni universitetin hüquq fakültəsinə daxil oldu. 7 sentyabr 1909-cu ildə buradan məzun olaraq ayrıldı. Fransız, ərəb və ingilis dillərini öyrəndi.
Dövlət məmurluğu Duyun-i Umumiyədə başlayan Həmdi bəy dövrün daxili işlər nazirliyində əhalinin köçürülməsi üzrə yaradılan komissiyada xidmət etdi. Nafiə nazirliyində sayım məmuru və müdür müavini kimi çalışdı. Birinci Dünya Müharibəsinin ardından 14 mart 1919-cu ildə rus işğalından azad edilən vilayətlərin yenidən bərpası üçün qurulan komissiyaya üzv seçildi.[3]
1921-ci ildə toplanan İkinci London konfransına göndərilən heyətdə yer aldı. İlk iclası 11 avqust 1923-cü ildə baş tutan Türkiyə Böyük Millət Məclisinin ikinci dönəmində Ərzincan millət vəkili seçildi.[4] Həmin il Lozanna sülhünə əsasən Türkiyə və Yunanıstan arasında baş tutacaq olan əhali mübadiləsi üzrə yaradılan komissiyaya üzv seçildi.[5][6][7][8]
Ancaq çox keçmədən millət vəkilliyindən könüllü şəkildə istehfa verdi[9] və 1925-ci ildə Vyana səfirliyinə, 1934-cü ildə isə Berlin səfirliyinə təyin olundu.[10] Berlin səfirliyi dövründə bir neçə dəfə Adolf Hitlerlə görüşən Həmdi bəy həmin il çıxan Soyad Qanunu ilə Arpaq soyadını aldı.[11] 1939-cu ildə təqaüdə ayrıldı və məskunlaşdığı Ankarada bir müddət naşir olaraq fəaliyyət göstərdi. Nəşr etdirdiyi "Diqqət" adlı qəzet 1946-cı ilədək fəaliyyətini davam etdirdi. Ardından "Qüdrət" adlı qəzet nəşriyyatına başlayan Hamdi Arpaq bu qəzetdə nəşr olunan bir məqalə səbəbilə məhkəməyə verildi.
Təqaüdə çıxmasına baxmayaraq uzun illər Cümhuriyyət Xalq Partiyası və Demokrat Partiyası üçün çalışdı.[12] 2 iyun 1955-ci ildə Ankarada vəfat etdi. Cənazəsi İstanbul Üsküdardakı Nəqqaşbaba məzarlığına dəfn olundu.
1909-cu ildə evləndiyi Əminə xanımdan Fatma adlı bir qızı olduğu bilinir.
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|