Nadejda Vladimirovna Lanskaya (rus. Надежда Владимировна Ланская; evləndikdən sonra Yakovleva; 23 yanvar 1839, Maloyaroslavets qəzası[d], Kaluqa quberniyası[d] – 8 may 1914) — Rusiya yazıçısı və jurnalisti.
Nadejda Lanskaya | |
---|---|
![]() | |
Təxəllüsü | Н. Л. |
Doğum tarixi | 23 yanvar 1839(1839-01-23) |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 8 may 1914(1914-05-08) (75 yaşında) |
Dəfn yeri |
|
Fəaliyyəti | tərcüməçi, yazıçı, publisist, jurnalist |
Əsərlərinin dili | rus dili |
Janr | publisistika |
23 yanvar 1839-cu ildə Rusiya imperiyasında, Kaluqa quberniyasının Maloyaroslavets qəzasında yerləşən İqnatyevskoye kəndində varlı zadəgan, istefada olan poruçik Vladimir Nikolayeviç Lanskoyun (1796–1857) və onun ikinci həyat yoldaşı (1827-ci ildən evli) ailəsində anadan olmuşdur. Əvvəlcə Kaluqada xüsusi pansionda təhsil almış, sonra 1849–1855-ci illərdə Moskvada Yekaterina Zadəgan Qızlar İnstitutunda oxumuşdur.[1]
Jurnalist fəaliyyətinə 1870-ci illərin əvvəllərində Mozırda, Sankt-Peterburqun "Nedelya" qəzetinin yerli müxbiri kimi başlamışdır. Qəzetin səhifələrində 1868-ci ildən Mozırda xidmət edən həyat yoldaşı, İmperator Moskva Universitetinin məzunu həkim Lev Semyonoviç Yakovlevin (1831–1885) xidmət etdiyi Mozırda baş vermiş hadisələr haqqında oçerkləri dərc olunurdu. 1871-ci ildə həyat yoldaşı bədbəxt hadisə nəticəsində ayağını itirmiş və istefaya çıxmağa məcbur olmuşdur. Lanskayanın ədəbi fəaliyyəti ailə üçün ciddi maddi dəstək olmuşdur.[2]
1876-cı ilin sonunda həyat yoldaşı ilə birlikdə Kiyevə köçmüşdür. Burada yazıçının ədəbi fəaliyyəti Mozır ilə müqayisədə daha böyük imkanlar açırdı, çünki Kiyev təkcə quberniya mərkəzi deyil, həm də intensiv ictimai və mədəni həyatın mərkəzi idi. 1877-ci ildə Rusiya–Osmanlı müharibəsinin başlamasından sonra Kiyevə yaralı əsgərlər gəlməyə başlamışdır. Yakovleva-Lanskaya məqalələri ilə ictimaiyyətin diqqətini xəstəxanalarda yaralılara qeyri-kafi qayğıya cəlb etməyə çalışmışdır. O, ağır yaralıların çirkli saman üzərində, hətta Kiyev xəstəxanalarında yerdə uzandığını yazmışdır. Onun tənqidi məqalələri yerli məmurların xoşuna gəlməyib. 1878-ci ildə ailə hakimiyyətin təzyiqi səbəbindən Kiyevdən ayrılmağa məcbur olmuşdur. Orl, Mozır və Staraya Russada yaşayıb.[3]
Lanskayanın Rusiya–Osmanlı müharibəsi dövründən bəhs edən "Dəfnələr və tikanlar" romanı hökumətin kəskin narazılığına səbəb olmuş, Sankt-Peterburqda yerləşən İmperator İctimai Kitabxanasına və Moskvada yerləşən Rumyantsev Muzeyi kitabxanasına nəşrin nüsxələrini qəbul etmək və oxuculara vermək qadağan edilmişdir. Ömrünün son günlərinə qədər ədəbi və jurnalist fəaliyyətini davam etdirmiş, iki roman, bir neçə hekayə və oçerk toplusu və yüzlərlə qəzet nəşri qoymuşdur. Dmitri Filosofov, Aleksey Suvorin və başqaları ilə yazışmışdır. Onun nəsr və publisistikası bariz vətəndaş xarakteri ilə seçilirdi, bu da onu daim sui-istifadə, ədalətsizlik və qanunsuzluğa qarşı mübarizə aparmağa vadar edirdi. Ömrünün son illərini Puşkinlər ailəsinin keçmiş mülkü olan Mixaylovskoye kəndində keçirmişdir.[4][5]
8 may 1914-cü ildə vəfat etmişdir. O, Aleksandr Puşkinin məzarı yaxınlığındakı qəbiristanlıqda dəfn olunmuşdur.[6][7]