. Ureyim.az

Nazikyarpaq Pion - Wikipedia - Ureyim.az

Ana Səhifə - Nazikyarpaq Pion

Nazikyarpaq pion və ya Nazikyarpaq buzbaş (lat. Paeonia tenuifolia) — bitkilər aləminin daşdələnçiçəklilər dəstəsinin pionkimilər fəsiləsinin pion cinsinə aid bitki növü.[1]

Nazikyarpaq pion
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Ali bitkilər
Klad:
Çoxsporlu bitkilər
Klad:
Borulu bitkilər
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Evdikotlar
Klad:
Bazal evdikotlar
Klad:
Superrozidlər
Dəstə:
Daşdələnçiçəklilər
Fəsilə:
Pionkimilər
Cins:
Pion
Növ:
Nazikyarpaq pion
Beynəlxalq elmi adı
  • Paeonia tenuifolia L., 1759
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
NCBI  13626
EOL  2879979

Mündəricat

  • 1 Botaniki təsviri
  • 2 Yayılması
  • 3 Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
  • 4 Növün istifadə sahəsi
  • 5 Sinonimləri
    • 5.1 Heterotipik sinonimləri
  • 6 İstinadlar
  • 7 Həmçinin bax

Botaniki təsviri

redaktə

60 sm hündürlüyündə, düyünlü, uzunsov, 1-2 sm ayaqcığa malik kökümsovlu, çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi düz, sadə, təkçiçəkli, çılpaq, yuxarıdan sıx yarpaqlıdır. Yarpaqları çılpaq, ikiqat, üçqat üçər və ya üçər-lələkvari, 1-2 mm enində, ensiz-xətvari paylara parçalanmışdır. Çiçəklər iri, 8-10 parlaq qırmızı və ya sarı-bənövşəyi rəngli olub, ləçəklərin diametri 8 sm-ə qədərdir. Erkəkcik saplaqları da bənövşəyidir. Meyvəsi 2-5 çoxtoxumlu geriyə əyilmiş, 2 (4) sm uz. qatlardan ibarət, sıx, qəhvəyi tüklüdür. Toxumları parlaq, tünd qonur rənglidir.[2][3]

Yayılması

redaktə

Dünyada: Altay, Bolqarıstan, Rusiyanın şərqi və cənubi Avropa hissəsi, Krım, Şimali Qafqaz, Rumıniya, Cənubi Qafqaz, Yuqoslaviyada, Azərbaycanda: Kiçik Qafqaz şimalı, Kiçik Qafqaz cənubu (Zəngilan rayonu, Pirçevan kəndi), Naxçıvanın dağlıq (Qoşadərə) ərazilərində təbii olaraq rast gəlinir.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

redaktə

Çiçəkləmə və meyvəverməsi aprel-may aylarında baş verir. Aşağı dağ qurşağından kolluqların arasında, bozqır çəmənlərində və qara torpaqlarda bitir. Mezofit, işıqsevən bitkidir.[2]

Növün istifadə sahəsi

redaktə

Cəlbedici, sıx, parlaq, saçağa bənzər yarpaqları və canlı qırmızı çiçəklərinə görə geniş becərilir. Bağlarda, parklarda dekorativ bitki kimi istifadə olunur.[4]

Sinonimləri

redaktə

Heterotipik sinonimləri

redaktə
  • Paeonia biebersteiniana Rupr.
  • Paeonia carthalinica Ketsk.
  • Paeonia hybrida Pall.
  • Paeonia laciniata Pall.
  • Paeonia lithophila Kotov
  • Paeonia multifida Gueldenst.
  • Paeonia tenuifolia var. biebersteiniana (Rupr.) N.Busch
  • Paeonia tenuifolia subsp. biebersteiniana (Rupr.) Takht.
  • Paeonia tenuifolia var. brevifolia Prodan & Borza
  • Paeonia tenuifolia f. brevifolia (Prodan & Borza) Borza
  • Paeonia tenuifolia var. hybrida (Pall.) Lipsky
  • Paeonia tenuifolia var. laciniata Salm-Dyck
  • Paeonia tenuifolia f. latifolia (Prodan & Borza) Borza
  • Paeonia tenuifolia var. latifolia Prodan & Borza
  • Paeonia tenuifolia var. latisecta Neilr.
  • Paeonia tenuifolia f. latisecta (Neilr.) Borza
  • Paeonia tenuifolia var. parviflora Huth
  • Paeonia tenuifolia f. parviflora (Huth) Borza
  • Paeonia tenuifolia var. plena D.Don

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ "Plants of the World Online | Kew Science". Plants of the World Online (ingilis). 2020-04-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-24.
  2. ↑ 1 2 Флора Азербайджана род: Paeonia L. / Обр.: Р. Рзазаде. – Баку: АН. Азерб. ССР. т. 4. – 1953. – с. 37-38.
  3. ↑ Punina, E.O. & Mordak, E.V. (2009). Synopsis of Caucasian species of the genus Paeonia (Paeoniaceae). Botanicheskii Zhurnal. Moscow & Leningrad 94: 1681-1696.
  4. ↑ "Gardenia". Gardenia (ingilis). 2024-12-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-24.

Həmçinin bax

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Nazikyarpaq_pion&oldid=7988777"
UREYIM.AZ