 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Nina Qriqoryevna Baginskaya (belar. Ні́на Рыго́раўна Багі́нская; 30 dekabr 1946[1], Minsk[2]) — Belarus müxalifət fəalı, hüquq müdafiəçisi, geoloq və ictimai xadim.
| Nina Baginskaya | |
|---|---|
| belar. Багінская Ніна Рыгораўна | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 30 dekabr 1946[1] (78 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | geoloq, aktivist, ictimai xadim |
| Təltifləri |
 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Nina Baginskaya 30 dekabr 1946-cı ildə ailəsinin yaşadığı Minskin Yakub Kolas küçəsində anadan olub. Atası hərbçi olub, polkovnik rütbəsinə qədər yüksəlib. Minskdə 73 saylı orta məktəbdə oxuyub. Məktəb yaşından velosiped idmanı ilə məşğul olub, ümumittifaq səviyyəli yarışlarda, yürüşlərdə iştirak edib. Gənclik illərində velosiped sürərkən avtomobillə toqquşaraq qəza keçirib. Qəza nəticəsində travmatik beyin zədəsi alıb, bu da onda post-travmatik epilepsiyaya səbəb olub.
Minsk Radiotexniki İnstitutunu radio avadanlıqlarının montajçısı ixtisası üzrə bitirib. Uşaqlıqdan geoloq olmaq arzusunda olduğundan İvano-Frankivsk Neft və Qaz İnstitutunda (Ukrayna) neft və qaz kəşfiyyatı ixtisası üzrə təhsil alıb.
Məqsədi neft və qaz axtarışı olan Belarus Tədqiqat Geoloji Kəşfiyyat İnstitutunda (BelNIGRI)[3] geoloq kimi çalışıb. Eyni zamanda, o, Belarus Xalq Cəbhəsinin üzvü olum və institutda yerli BPF özəyini yaradıb.
1988-ci ildən “Dzyadı” əcdadlarının anım günü ilə bağlı keçirilən rekviem mitinqindən başlayaraq müxtəlif etiraz aksiyalarında fəal iştirak edir. 1994-cü ildə Aleksandr Lukaşenko Belarusda hakimiyyətə gəldikdən sonra layihə haqqında belarus dilində mühüm hesabat hazırladığına görə institutdan qovulub.[4]
Nina Baginskaya dəfə saxlanılıb. O xeyli sayda bir gecədən çox müvəqqəti saxlama kameralarında qalıb. 2014-cü il avqustun 1-də o, Minskdəki DTK binası yaxınlığında - 1937-ci ilin bu günündə Minsk SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarlığı (NKVD) həbsxanasının həyətində Belarus mədəniyyət xadimlərinin on minlərlə əlyazmasının yandırılması və onların müəlliflərinin "Amerikanska"nın zirzəmilərində sonradan edam edilməsinin xatirəsinə - Sovet bayrağını yandırdığına görə həbs edilib.[5][6][7][8] 2015-ci ildə isə Ukraynada Avromeydanda həlak olan Mixail Jiznevskinin xatirəsinə həsr olunmuş aksiyanı təşkil etdiyinə görə Nina Baginskaya yenidən saxlanılıb. 2017-ci il martın 25-də Minskdə onlarla fəalın həbs edildiyi Belarus etirazları (“Ağ Legion” işi) zamanı və Belarusun hər yerində Azadlıq Günü şənliyinin yüzlərlə iştirakçısının saxlanıldığı hadisədən sonra Nina Baginskaya hər gün əlində ağ-qırmızı-ağ bayraq və "Xalqa azadlıq" plakatı ilə piketə çıxdığı üçün həbs olunub.
5 aprel 2019-cu ildə Nina Baginskaya Krupatı meşəsində keçirilən növbəti aksiyada iştirak edib, burada bir qrup fəal qondarma “ərazinin abadlaşdırılması işinin” qarşısını alıb. Bu zaman bir gün əvvəl, aprelin 4-də 1930-cu illərdə güllələnənlərin kütləvi məzarlarının perimetri ətrafında 30 xatirə xaçları sökülüb.[9] Böyük ağ-qırmızı-ağ bayraqla gələn siyasətçi və Belarus Xristian Demokratların həmsədri Pavel Severinets və Nina Baginskaya saxlanılıb.[10][11]
2020-ci ildə Belarusda 9 avqust prezident seçkilərindən sonra etiraz əhval-ruhiyyəsini dəstəkləyib və davranışı ilə etiraz simvoluna çevrilib.[12] O, Kseniya Sobçakın YouTube kanalı, BBC News, həmçinin İsveç, Polşa, Almaniya və Fransadan olan jurnalistlərə müsahibələr verib. Nina hətta İtaliyanın "Vogue" jurnalına da müsahibə verməyə vaxt tapıb. 2020-ci ilin sentyabr nömrəsində "Vogue" jurnalı onu Belarus inqilabının anası adlandırıb. Maksim Katz YouTube kanalındakı videolardan birini ona həsr edib.[13]. Один из роликов на своём YouTube-канале посвятил ей Максим Кац[14]
Nina Baginskaya 20 oktyabr 2020-ci ildə kadr qərarları zamanı Aleksandr Lukaşenko Baginskayanı sadiq insan adlandırdı və “onu meydanlardan uzaqlaşdırmamağı” əmr etdi.[15][16]
5 noyabr 2020-ci ildə təhlükəsizlik qüvvələri çevik qüvvələrin iştirakı ilə Nina Baginskayanın evində axtarış aparıb.[17]
Baginskayanın etiraz aksiyalarında istifadə etdiyi bütün Ağ-qırmızı-ağ bayraqlar onun özü tərəfindən tikilib. Baginskaya insanların ona hədiyyə etməyə çalışdığı bayraqlardan istifadə etmir. O, başqaları üçün də bayraq tikir. Onun hazırladığı ən böyük bayraq 9 metrlik bayraq olub (9m x 4,5m). Bu bayrağı tikmək üçün o, üç gün sərf edib və bayrağı gənclərə hədiyə edib.[18]
Baginskayanın yüzlərlə etiraz aksiyasında iştirakına görə hökumətə borclu olduğu cərimələrin ümumi məbləği on minlərlə dollar təşkil edir. Onun yay mülkü dövlət tərəfindən hərraca çıxarılıb. Hökumət Baginskayanın pensiyasının 50%-ni onun əlindən alır. 2020-ci ildə onun pensiyası ayda 200 Belarus rublu (77 ABŞ dolları) təşkil edib.[19][20]
Задержание Нины Багинской в Куропатах
Нина Багинская — об обыске в ее квартире вечером 5 ноября
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|