 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Oksana Yuriyevna Vasyakina (rus. Оксана Юрьевна Васякина; 18 dekabr 1989, Ust-İlimsk, İrkutsk vilayəti) — Rusiyalı yazıçı, şair və feminist, aktivist, LGBT haqları fəalı.[1]
| Oksana Vasyakina | |
|---|---|
.jpg) | |
| Doğum tarixi | 18 dekabr 1989 (35 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Vətəndaşlığı |
 Rusiya |
| Milliyyəti | rus |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | şair, aktivist, qadın hüquqları fəalı[d], LGBT haqları fəalı[d] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Oksana Vasyakina 18 dekabr 1989-cu ildə İrkutsk vilayətinin Ust-İlimsk şəhərində fəhlə ailəsində anadan olub. O, ilk poetik mətnini 14 yaşında yazıb.[2] 2016-cı ildə Maksim Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunun poeziya fakültəsini bitirib. Orada o, Yevgeni Yuriyeviç Sidorovun emalatxanasında təhsil alıb. Novosibirsk, Perm, Vladimir, Moskvada keçirilən şeir festivallarının və slemlərin iştirakçısı olub.[3] “Vozdux” jurnalında, “YSHSHOODNA” qəzetində, “Snob”,[4] “Colta.ru”,[5] “TextOnly” və “Polutona” internet nəşrlərində şeirləri dərc olunub.
Oksana Vasyakinanın “Qadınların nəsri” adlı ilk şeirlər kitabı 2016-cı ildə ARGO-RISK tərəfindən nəşr olunub. 2017-ci ildə o, 2019-cu ildə AST tərəfindən nəşr olunan ("Qadınların səsi" seriyası) "Qəzəb küləyi" adlı poetik mətnlər silsiləsini yazıb. 2021-ci ildən 2023-cü ilə qədər Vasyakina avtofantastika trilogiyasını təşkil edən romanlar dərc etdirib. "Yara" romanı xərçəngdən ölən ana haqqında, “Çöl” romanı QİÇS-dən dünyasını dəyişən atadan bəhs edir. Vasyakina Vərəmdən ölən xalası haqqında isə "Roza" əsərini yaradıb.[6][7] 2023-cü ildə "Yara"nın ilk tərcümələri digər dillərə nəşr olunub. Əsər fin,[8] alman,[9] fransız,[10] çex,[11] ingilis[12] və macar[13] dillərində nəşr edilərək yayılıb.
O, "Debüt" ədəbi mükafatının uzun siyahısına salınıb (2013). Oksana Vasyakinanın ilk şeir kitabı olan "Qadınların nəsri" "Andrey Bely mükafatı" (2016) və "Arkadi Draqomoşçenko mükafatı" (2016) üçün qısa siyahıya düşüb.[14] "Moskva Hesabı" mükafatının qalibləri siyahısına düşüb.[15] 2019-cu ildə “Biz Sibirdə Yaşadığımız Zaman” şeiri ilə "Lisey" ədəbi mükafatının birinci dərəcəli laureatı olub.[16] 2019-cu ildə o, "Aleksandr Pyatiqorski" mükafatının uzun siyahısına daxil edilib.[17] 2021-ci ildə “Yara” romanı “Böyük kitab” Milli Ədəbi Mükafatının 16-cı mövsümünün qısa siyahısına daxil edilib.[18] 2022-ci ilin fevralında o, "Yara" romanına görə eyni anda iki nominasiyada - əsas və Tənqidçilər Akademiyasının mükafatı nominasiyasında NOS Mükafatının laureatı olub.[19]
Oksana Vasyakina yaradıcılığı bir çox ədəbi tənqidçilərin diqqətini çəkib. Tənqidçi Aleksandr Muraşov "Novıy Mir" əbədi jurnalında onun yaradıcılığını belə qiymətləndirir: "Vasyakina kişi bədəninə qarşı qadın bədənini göstərir, insan sosial mühitin təşkilatçısı və nəzarətçisi kimi qəbul edilir. Lakin o, bir vaxtlar Aleksandra Kollontayın yazdığı kimi, fizioloji iktidarsızlıqdan fərqli olaraq, emosional atrofiyaya, “sevgi impotensiyasına” vurulur, "sevgi iktidarsızlığı" həddində - zorlama kimi bir qadının təzahürüdür. Oksana Vasyakinanın poeziyasında qadının reaksiyası bəzən cavab zorakılığına, kişi bədəninin məhvinə çevrilir. Ancaq üçölçülü bir bədən, onu necə büksəniz də, iki ölçülü cizgilərdə ola bilmədiyi üçün, bu, şifahi bədənə qarşı şifahi zorakılıqdır".[20]
Ədəbiyyatşünas, ədəbiyyat tarixçisi Yuliya Podlubnova onun Sibirə həsr edilmiş poeması haqda bunları deyib: "Oksana Vasyakinanın poeması və ya müəllif tərəfindən bir şeir kimi təyin edilmiş dövrü, geopoetik kodların, sanki xarici məkanı qeyd etmənin "Sibir mətninin" qeyd-şərtsiz bir hissəsidir (mədəni cəhətdən sabit Sibir təsviri ilə). Lakin poemanın yalnız Sibirə həsr olunduğunu iddia etmək mürəkkəb bir ziddiyyətin ifadəsi kimi xarakterizə etmək olar".[21]
Tənqidçi Mariya Kudimova da "Sibir" poemasına tənqidi yanaşıb: "Oksana Vasyakina, belə demək mümkünsə, "Sibir" poemasının janrı üçün təəssüf ki, son olan “ruhları məhv edən”, dərin pessimist ümidsizlik haqda yazıb. Ust-İlimskdə böyüyən o, ailəsi ilə birlikdə həyatı 90-cı illərin ağır dönəminə düşüb. Demək olmaz ki, bu ağır dönəm 20-30-cu illərdə olduğu kimi eyni tərzdə təkrar olunurdu, lakin sistemin ideoloji böhranı fonunda əmək haqqının gecikməsi və ərzaq qıtlığı məhz “Sibir cinsinin” – “model”ə tükənməz məhəbbət və həvəsin əsasını qoyub.[21]
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|